ebook Zarządzanie obszarami metropolitalnymi w Polsce Marta Lackowska

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2009

Dotychczas problematyka obszarów metropolitalnych zajmowała w Polsce jedynie bardzo wąskie grono ekspertów. Od kiedy jednak w połowie 2008 roku zaczęto mówić o rządowych pracach nad ustawą regulującą funkcjonowanie samorządów na obszarach wokół największych miast w Polsce, zagadnienie to budzi bardzo wiele emocji. I jak często bywa w takich sytuacjach, wielu wypowiadającym się brakuje pogłębionej wiedzy.

Pierwsza część pracy ma charakter teoretyczny. Autorka z godną najwyższego podziwu erudycją omawia istniejące koncepcje teoretyczne i rozwiązania praktyczne stosowane w zakresie zarządzania obszarami metropolitalnymi na świecie oraz formułuje własną propozycję. Oryginalnym dorobkiem Autorki jest bowiem koncepcja "komplementarnych opozycji" dotyczących rozwiązań stosowanych w zarządzaniu metropolitalnym. Stanowi ona znakomitą syntezę bardzo szerokiej i wielowątkowej debaty akademickiej. Druga część pracy ma charakter empiryczny i składa się z dwóch rozdziałów. Pierwszy z nich jest badaniem porównawczym 12 obszarów metropolitalnych w Polsce, pokazującym różne rozwiązania i poglądy ekspertów oraz działaczy samorządowych formułowane w sytuacji braku odgórnych rozwiązań instytucjonalnych. Drugi to obszerne studium przypadku Wrocławskiego Obszaru Metropolitalnego.

Publikacja Marty Lackowskiej ma szansę odegrać duże znaczenie w świecie naukowym oraz istotnie przyczynić do poprawy jakości debaty publicznej.

Spis treści ebooka Zarządzanie obszarami metropolitalnymi w Polsce

Przedmowa 9
Wstęp 13

1. Zagadnienia terminologiczne 23

1.1. Obszar metropolitalny, aglomeracja czy region miejski? 23
1.2. Obszar metropolitalny w ujęciu regionalnym 32
1.3. Obszar metropolitalny w ujęciu systemowym i sieciowym 35
1.3.1. Skład systemu, czyli elementy sieci 38
1.3.2. Otoczenie systemu, czyli umocowanie sieci 39
1.3.3. Struktura systemu, czyli relacje w sieci 40

2. Zarządzanie obszarem metropolitalnym –dyskurs akademicki a praktyka 47

2.1. „Problem metropolitalny” 47
2.2. Zarządzanie obszarami metropolitalnymi z perspektywy naukowej 53
2.2.1. Tradycja reformy metropolitalnej 53
2.2.2. Teoria wyboru publicznego 57
2.2.3. Koncepcja governance 62
2.2.4. System komplementarnych opozycji 72
2.3. Rzeczywistość wobec problemu metropolitalnego 74
2.3.1.Zarządzanie metropolitalne poprzez sztywne formy instytucjonalne 76
2.3.2. Zarządzanie metropolitalne bez reformy administracyjnej 90
2.3.3. Unde venis Metropolio? 101

3. Metodologia badań 103

3.1. Hipotezy badawcze 103
3.2. Kierunki postępowania badawczego 106
3.3. Operacjonalizacja hipotez 108
3.4. Metodyka pracy 118

4. Polska scena metropolitalna 123

4.1. Obszary metropolitalne w Polsce (konceptualizacja przedmiotowa) 123
4.2. Problem metropolitalny w Polsce 131
4.3. Polskie metropolie w świetle regulacji prawnych 141
4.3.1. „Wołanie o polską politykę prometropolitalną” 141
4.3.2.Propozycje rozwiązań prawnych w duchu teorii reformistycznej 147
4.3.3. Próby podejścia reformistycznego w praktyce 151
4.3.4. Głos municypalistów 154
4.3.5. Wspólny mianownik różnych postulatów 156
4.4. Praktyka zarządzania metropolitalnego wobec braku lex metropolis 156
4.4.1. Roma locuta causa finita, czyli aneksacja 157
4.4.2. Modus cooperandi, czyli związki międzygminne 159
4.4.3. Primus inter pares, czyli inne formy współpracy ogólnometropolitalnej 166
4.4.4. Ogólnopolska tendencja? 177
4.5. Polska scena metropolitalna... czy raczej proscenium 178

5. Wrocławski Obszar Metropolitalny (WrOM) – wzorcowe studium przypadku? 189

5.1. WrOM sceną współpracy metropolitalnej 190
5.1.1. Charakterystyka społeczno-gospodarcza WrOM 190
5.1.2. Geneza i warunki nawiązywania współpracy 198
5.2. Komitet Planu Strategicznego Aglomeracji Wrocławskiej (KPSAW) 205
5.2.1. Przyczyny założenia KPSAW 205
5.2.2. Struktura wewnętrzna KPSAW 208
5.2.3. Historia rozwoju KPSAW 212
5.3. Ziarno zostało zasiane. Ocena KPSAW 215
5.3.1. Operacjonalizacja kryteriów oceny 216
5.3.2. Ustalanie wspólnych celów 218
5.3.3. Proces decyzyjny 227
5.3.4. Realizacja ustalonych celów 232
5.3.5. Legitymizacja zewnętrzna działań KPSAW 242
5.3.6. Dychotomia ewaluacji 248
5.4. Małożyzna gleba. Uwarunkowania sprawności KPSAW 253
5.4.1. Przyczyny zamarcia KPSAW w opinii rozmówców 253
5.4.2.Statyści scenymetropolitalnej, czyli aktywność członków KSPAW 261
5.4.3. Przywództwo metropolitalne 280
5.4.4. Chwasty obojętności 286
5.5.Wrocławski Obszar Metropolitalny – rozczarowujące efekty szlachetnych przesłanek 288

Wnioski dla teorii, rekomendacje dla praktyki 297
Literatura 305
Spis rycin 321
Spis tabel 323

Załącznik 1. Ankieta do miast centralnych obszarów metropolitalnych zrzeszonych w UMP 325
Załącznik 2. Ankieta do przedstawicieli samorządów członkowskich KPSAW 328
Załącznik 3. Ankieta do mieszkańców WrOM 337
Załącznik 4. Struktura wywiadów pogłębionych 342
Załącznik 5. Lista przeprowadzonych wywiadów 343
Załącznik 6.Lista respondentów ankietowanych w badaniu aktorów instytucjonalnych WrOM 344
Załącznik 7. Obszar badania na poziomie studium przypadku 346