ebook Zarządzanie ryzykiem instytucji finansowych John C. Hull

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2021

Nowe wydanie bestsellerowej książki na temat zarządzania szeroko pojętym ryzykiem. Autor – światowej sławy specjalista z zakresu instrumentów finansowych oraz ryzyka finansowego – przedstawia praktyczne podejście do pomiaru i zarządzania ryzykiem przez banki i inne instytucje finansowe.

Praca zawiera wiele przykładów oraz wykresów ilustrujących praktyczne stosowanie narzędzi analitycznych, a także zestawy pytań i ćwiczeń do samodzielnego rozwiązania. Na szczególną uwagę zasługuje aktualność poruszonych w książce zagadnień. John C. Hull sprawnie ilustruje poszczególne tematy za pomocą znanych przykładów spektakularnych upadków lub kłopotów instytucji finansowych oraz kryzysów o skali globalnej.

W nowym wydaniu autor dodał m.in. nowe rozdziały poświęcone innowacjom finansowym i regulowaniu rynków OTC na derywaty. Kompleksowo został uaktualniony rozdział na temat budowania modeli, by lepiej oddawał działania rynków w odniesieniu do stóp procentowych. Wprowadzone zostały też istotne zmiany w rozdziale poświęconym ryzyku operacyjnemu.

Książka jest adresowana do pracowników instytucji finansowych, w tym przede wszystkim różnego rodzaju funduszy, banków, domów maklerskich, firm assets management, zakładów ubezpieczeń oraz firm doradczych w zakresie finansów. Jest nieocenionym źródłem wiedzy dla osób przygotowujących się do egzaminów na doradców inwestycyjnych oraz studentów kierunków ekonomicznych.

Spis treści ebooka Zarządzanie ryzykiem instytucji finansowych

Przedmowa do wydania polskiego XV
Wstęp 1
ROZDZIAŁ 1. Wprowadzenie 5
1.1. Ryzyko a zwrot z inwestycji w przypadku inwestora 6
1.2. Granica efektywna 10
1.3. Model wyceny aktywów kapitałowych 13
1.4. Teoria arbitrażu cenowego 19
1.5. Ryzyko a zwrot w przypadku firm 19
1.6. Zarządzanie ryzykiem w instytucjach finansowych 23
Podsumowanie 26
CZEŚĆ I. Instytucje finansowe i ich transakcje 29
ROZDZIAŁ 2. Banki 31
2.1. Bankowość komercyjna 32
2.2. Wymogi kapitałowe w przypadku małego banku komercyjnego 34
2.3. Ubezpieczanie depozytów 38
2.4. Bankowość inwestycyjna 39
2.5. Handel papierami wartościowymi 45
2.6. Potencjalne konflikty interesów w bankowości 46
2.7. Dzisiejsze duże banki 47
2.8. Rodzaje ryzyka ponoszonego przez banki 51
Podsumowanie 53
ROZDZIAŁ 3. Firmy ubezpieczeniowe i plany emerytalne 56
3.1. Ubezpieczenie na życie 57
3.2. Ubezpieczenia rentowe 61
3.3. Tabele umieralności 64
3.4. Ryzyko długości życia i ryzyko umieralności 67
3.5. Ubezpieczenia majątkowe i od odpowiedzialności cywilnej 68
3.6. Ubezpieczenia zdrowotne 71
3.7. Pokusa nadużycia i selekcja negatywna 73
3.8. Reasekuracja 75
3.9. Wymogi kapitałowe 75
3.10. Rodzaje ryzyka podejmowanego przez firmy ubezpieczeniowe 77
3.11. Regulacje 77
3.12. Plany emerytalne 80
Podsumowanie 84
ROZDZIAŁ 4. Fundusze powiernicze, fundusze ETF i fundusze hedgingowe 88
4.1. Fundusze powiernicze 88
4.2. Fundusze ETF 93
4.3. Zarządzanie aktywne a bierne 95
4.4. Regulacje funduszy ETF 97
4.5. Fundusze hedgingowe 99
4.6. Strategie stosowane przez fundusze hedgingowe 105
4.7. Zwroty uzyskiwane przez fundusze hedgingowe 111
Podsumowanie 113
ROZDZIAŁ 5. Handel na rynkach finansowych 116
5.1. Rynki 116
5.2. Izby rozrachunkowe 118
5.3. Pozycje długie i krótkie na aktywach 119
5.4. Rynki instrumentów pochodnych 121
5.5. Standardowe instrumenty pochodne 123
5.6. Nietradycyjne instrumenty pochodne 137
5.7. Opcje egzotyczne i produkty zestrukturyzowane 141
5.8. Zarządzanie ryzykiem – problemy 142
Podsumowanie 145
ROZDZIAŁ 6. Kryzys kredytowy z lat 2007–2008 151
6.1. Amerykański rynek nieruchomości 151
6.2. Sekurytyzacja 155
6.3. Straty 162
6.4. Co poszło nie tak? 163
6.5. Wnioski z kryzysu 165
Podsumowanie 166
ROZDZIAŁ 7. Wycena i analiza scenariuszowa świat neutralny względem ryzyka i świat rzeczywisty 170
7.1. Zmienność a ceny aktywów 171
7.2. Wycena neutralna względem ryzyka 172
7.3. Analiza scenariuszowa 178
7.4. Gdy trzeba czerpać z obu światów 179
7.5. Obliczenia w praktyce 180
7.6. Szacowanie procesów w czasie rzeczywistym 181
Podsumowanie 183
CZĘŚĆ II. Ryzyko rynkowe 185
ROZDZIAŁ 8. Jak instytucje finansowe radzą sobie z ponoszonym ryzykiem 187
8.1. Delta 187
8.2. Gamma 196
8.3. Vega 198
8.4. Theta 200
8.5. Rho 201
8.6. Obliczenia współczynników greckich 202
8.7. Rozwinięcia w szereg Taylora 203
8.8. Realia hedgingu 205
8.9. Hedging opcji egzotycznych 206
8.10. Analiza scenariusza 207
Podsumowanie 208
ROZDZIAŁ 9. Ryzyko stopy procentowej 212
9.1. Zarządzanie zyskiem netto z tytułu odsetek 213
9.2. Rodzaje stóp 216
9.3. Czas trwania 221
9.4. Wypukłość 224
9.5. Zastosowania ogólne 226
9.6. Nierównoległe zmiany krzywej rentowności 228
9.7. Analiza głównych składowych 233
9.8. Współczynniki gamma i vega 237
Podsumowanie 237
ROZDZIAŁ 10. Zmienność 241
10.1. Definicja zmienności 241
10.2. Zmienność implikowana 243
10.3. Czy dzienne zmiany procentowe zmiennych finansowych podlegają rozkładowi normalnemu? 246
10.4. Prawo potęgowe 248
10.5. Monitoring zmienności dziennej 250
10.6. Wykładniczo ważona średnia ruchoma 253
10.7. Model GARCH(1,1) 255
10.8. Wybór modeli 257
10.9. Metody maksymalnego prawdopodobieństwa 257
10.10. Posługiwanie się modelem GARCH(1,1) w celu prognozowania przyszłej zmienności 264
Podsumowanie 267
ROZDZIAŁ 11. Korelacje i kopuły 272
11.1. Definicja korelacji 273
11.2. Monitorowanie korelacji 275
11.3. Macierze korelacji i kowariancji 277
11.4. Wielowymiarowe rozkłady normalne 279
11.5. Kopuły 281
11.6. Zastosowania w przypadku portfeli kredytów 288
Podsumowanie 293
ROZDZIAŁ 12. Wartość narażona na ryzyko i niedobór oczekiwany 298
12.1. Definicja VaR 298
12.2. Przykładowe obliczenia VaR 300
12.3. VaR a niedobór oczekiwany 302
12.4. Niedobór oczekiwany 303
12.5. Spójne wskaźniki ryzyka 303
12.6. Dobór parametrów do VaR 308
12.7. Miary krańcowe, dodatkowe i składnikowe 313
12.8. Twierdzenie Eulera 314
12.9. Agregowanie wartości VaR i ES 315
12.10. Testy wsteczne 316
Podsumowanie 319
ROZDZIAŁ 13. Symulacja historyczna i teoria wartości ekstremalnych 323
13.1. Metodologia 323
13.2. Precyzja 330
13.3. Rozwinięcia 332
13.4. Problemy obliczeniowe 338
13.5. Teoria wartości ekstremalnych 338
13.6. Zastosowania teorii wartości ekstremalnych 342
Podsumowanie 344
ROZDZIAŁ 14. Metoda budowania modeli 348
14.1. Podstawowa metodologia 349
14.2. Uogólnienie 352
14.3. Przykład z zastosowaniem czterech inwestycji 354
14.4. Struktury terminowe 356
14.5. Rozwinięcia procedury podstawowej 363
14.6. Wagi ryzyka i wrażliwości ważone 364
14.7. Postępowanie w przypadkach braku liniowości 364
14.8. Budowanie modeli a symulacja historyczna 371
Podsumowanie 372
CZĘŚĆ III. Regulacje 377
ROZDZIAŁ 15 Bazylea I, Bazylea II i Solvency II 379
15.1. Powody regulacji działalności banków 379
15.2. Regulacje działalności banków przed 1988 r 381
15.3. Bazylea I 382
15.4. Rekomendacje G-30 386
15.5. Bilansowanie 387
15.6. Poprawka z 1996 r 390
15.7. Bazylea II 393
15.8. Kapitał z tytułu ryzyka kredytowego na mocy postanowień Bazylei II 395
15.9. Ryzyko operacyjne w Nowej Umowie Kapitałowej 405
15.10. Filar drugi – sprawowanie nadzoru 406
15.11. Filar trzeci – dyscyplina rynkowa 406
15.12. Solvency II 407
Podsumowanie 409
ROZDZIAŁ 16. Bazylea II.5, Bazylea III i inne zmiany wprowadzane po kryzysie 413
16.1. Bazylea II.5 414
16.2. Bazylea III 418
16.3. Obligacje kapitałowe 428
16.4. Metody standardowe i SA-CCR 430
16.5. Ustawa Dodda-Franka 431
16.6. Przepisy w innych krajach 433
Podsumowanie 435
ROZDZIAŁ 17. Regulacje rynku derywatów OTC 439
17.1. Rozliczanie transakcji na rynkach OTC 439
17.2. Pokryzysowe zmiany w regulacjach 445
17.3. Skutki zmian 450
17.4. CCP i bankructwo 454
Podsumowanie 455
ROZDZIAŁ 18. Fundamentalny przegląd księgi handlowej 458
18.1. Kontekst sytuacyjny 458
18.2. Metoda standardowa 461
18.3. Modele wewnętrzne 465
18.4. Księga handlowa a księga bankowa 470
Podsumowanie 471
CZĘŚĆ IV. Ryzyko kredytowe 473
ROZDZIAŁ 19. Szacowanie prawdopodobieństwa niewypłacalności 475
19.1. Ratingi kredytowe 475
19.2. Historyczne prawdopodobieństwa niewypłacalności 478
19.3. Stopy odzysku 480
19.4. Transakcje swapowe na zwłokę w spłacie kredytu 482
19.5. Spready kredytowe 488
19.6. Szacowanie prawdopodobieństw niewypłacalności na podstawie spreadów kredytowych 491
19.7. Porównanie szacunków prawdopodobieństw niewypłacalności 494
19.8. Szacowanie prawdopodobieństw niewypłacalności na podstawie cen kapitału własnego 500
Podsumowanie 503
ROZDZIAŁ 20. CVA i DVA 508
20.1. Ryzyko kredytowe w transakcjach na derywatach 509
20.2. CVA 510
20.3. Wpływ nowej transakcji 515
20.4. Ryzyko CVA 517
20.5. Ryzyko korelacji negatywnej 518
20.6. DVA 519
20.7. Kilka prostych przykładów 520
Podsumowanie 525
ROZDZIAŁ 21. Wartość narażona na ryzyko kredytowe 529
21.1. Macierz migracji ratingów 530
21.2. Model Vasiceka 532
21.3. Credit Risk Plus 534
21.4. CreditMetrics 537
21.5. Ryzyko spreadu kredytowego 540
Podsumowanie 544
CZĘŚĆ V. Zagadnienia inne 547
ROZDZIAŁ 22. Analiza scenariuszowa i stress-testy 549
22.1. Opracowywanie scenariuszy 549
22.2. Regulacje 557
22.3. Co zrobić z wynikami? 562
Podsumowanie 566
ROZDZIAŁ 23. Ryzyko operacyjne 569
23.1. Na czym polega ryzyko operacyjne? 571
23.2. Kategoryzacja ryzyka operacyjnego 572
23.3. Kapitał regulacyjny w ramach Bazylei II 574
23.4. Standardowa metoda pomiarów 582
23.5. Zapobieganie stratom z tytułu ryzyka operacyjnego 584
23.6. Alokacja kapitału na poczet ryzyka operacyjnego 587
23.7. Stosowanie prawa potęgowego 588
23.8. Ubezpieczenia 588
23.9. Ustawa Sarbanes–Oxley 590
Podsumowanie 591
ROZDZIAŁ 24. Ryzyko płynności 595
24.1. Ryzyko płynności w handlu 596
24.2. Ryzyko płynności finansowania 604
24.3. Czarne dziury płynności 614
Podsumowanie 622
ROZDZIAŁ 25. Zarządzanie ryzykiem modelu 626
25.1. Wymogi regulacyjne 627
25.2. Fizyka a finanse 634
25.3. Proste modele – kosztowne błędy 634
25.4. Stosowanie modeli w wycenie produktów standardowych… będących przedmiotem aktywnego obrotu 637
25.5. Modele wyceny produktów podlegających mniej aktywnemu obrotowi 641
25.6. Rachunkowość 643
25.7. Co decyduje o popularności modelu wyceny? 644
25.8. Zagrożenia związane z tworzeniem modeli 644
Podsumowanie 646
ROZDZIAŁ 26. Kapitał ekonomiczny i RAROC 648
26.1. Definicja kapitału ekonomicznego 649
26.2. Elementy składowe kapitału ekonomicznego 651
26.3. Kształty rozkładów straty 653
26.4. Relatywne znaczenie rodzajów ryzyka 655
26.5. Agregowanie kapitału ekonomicznego 657
26.6. Alokacja kapitału ekonomicznego 660
26.7. Kapitał ekonomiczny Deutsche Banku 662
26.8. RAROC 663
Podsumowanie 665
ROZDZIAŁ 27. Zarządzanie ryzykiem przedsiębiorstwa 668
27.1. Apetyt na ryzyko 669
27.2. Kultura ryzyka 676
27.3. Identyfikowanie najważniejszych źródeł ryzyka 680
27.4. Zarządzanie ryzykiem strategicznym 683
Podsumowanie 684
ROZDZIAŁ 28. Innowacje finansowe 686
28.1. Postęp technologiczny 687
28.2. Systemy płatności 691
28.3. Kredyty 695
28.4. Zarządzanie majątkiem 699
28.5. Ubezpieczenia 701
28.6. Regulacje i zgodność 703
28.7. Jak instytucje finansowe powinny zareagować? 706
Podsumowanie 709
ROZDZIAŁ 29. Błędy w zarządzaniu ryzykiem, których należy unikać 712
29.1. Limity ryzyka 714
29.2. Zarządzanie pracownikami zawierającymi transakcje 717
29.3. Ryzyko płynności 720
29.4. Nauczki dla przedsiębiorstw spoza sektora finansowego 723
Podsumowanie 725
CZĘŚĆ VI. Aneksy 727
ANEKS A Częstotliwość składania stóp procentowych 729
ANEKS B Stopy zerowe, stopy forward i zerokuponowe krzywe rentowności 732
ANEKS C Wycena kontraktów terminowych typu forward i futures 737
ANEKS D Wycena swapów 739
ANEKS E Wycena opcji europejskich 742
ANEKS F Wycena opcji amerykańskich 744
ANEKS G Rozwinięcia w szereg Taylora 747
ANEKS H Wartości i wektory własne 750
ANEKS I Analiza głównych składowych 752
ANEKS J Przekształcenia macierzy zmiany ratingów 753
ANEKS K Wycena swapów na zwłokę w spłacie kredytu 755
ANEKS L Syntetyczne CDO i ich wycena 759
Odpowiedzi na pytania i ćwiczenia 762
Słowniczek terminów 816
Tablice dla skumulowanego rozkładu normalnego 842
Indeks 845