ebook Zasada ochrony samorządności terytorialnej. Studium konstytucyjne Anna Chorążewska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2018

W niniejszej monografii konstytucyjną instytucję samorządu terytorialnego analizuje się przez pryzmat zasady samorządności terytorialnej, ujmowanej w formie studium konstytucyjnego. Takie sformułowanie tytułowej zasady ma ujęcie nie tylko ustrojowoprawne, lecz także funkcjonalne, a następnie w rozważaniach jest rozwijane z perspektywy konstytucyjnego statusu człowieka jako indywiduum, z całą jego godnością deklarowaną przez Konstytucję, z perspektywy statusu konstytucyjnego człowieka jako obligatoryjnego członka wspólnoty samorządowej, z perspektywy statusu wspólnoty samorządowej, statusu wspólnoty narodowościowej, statusu państwa, a także z perspektywy statusu struktur organizacyjnych społeczeństwa obywatelskiego i organizacji pozarządowych.

Tok wywodu prowadzi do wniosku, że samorząd terytorialny to instytucja głęboko osadzona w strukturze społeczeństwa obywatelskiego, a jako taki powinien mieć ustrojowo zagwarantowaną możliwość naturalnej ewolucji, stosownie do rozwoju i osiągania kolejnych etapów dojrzałości polskiego społeczeństwa obywatelskiego. W konsekwencji regulacja konstytucyjna tytułowej instytucji w założeniu ustrojodawcy nie powinna stanowić czynnika hamującego naturalne procesy zachodzące wraz z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego.

Praca może znaleźć zastosowanie zarówno w sądowej kontroli konstytucyjności działalności prawotwórczej w zakresie prawa samorządowego, w sądowej kontroli wykonywania i stosowania prawa, jak i w procesie dydaktycznym i seminaryjnym. Może być także pomocna w codziennym funkcjonowaniu organizacji społecznych/pozarządowych, organów jednostek samorządu terytorialnego i radnych, a także znaleźć zastosowanie w procesach reformy administracji publicznej i tworzeniu instytucji badania efektywności i skuteczności budowy oraz działania struktur administracji publicznej.

Spis treści ebooka Zasada ochrony samorządności terytorialnej. Studium konstytucyjne

Spis treści

Wprowadzenie / 7

Rozdział pierwszy
Instytucja samorządu terytorialnego na tle rozważań polskiej nauki prawa / 13
1. Doktryny samorządu terytorialnego Drugiej Rzeczypospolitej i ich dzisiejsze oddziaływanie / 13
2. Samorządność terytorialna w strukturze społeczeństwa obywatelskiego / 27
3. Władztwo samorządu terytorialnego (władza municypalna) na gruncie systemu sprawowania władzy przez suwerena i zasady podziału władzy państwowej / 56
4. Instytucja samorządu terytorialnego na gruncie Konstytucji RP z 1997 roku a prawo jednostki (wspólnoty lokalnej) do samorządności terytorialnej / 92

Rozdział drugi
Pozycja ustrojowa samorządu terytorialnego w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku / 97
1. Pojęcie zasady ustroju jako jednej z kategorii norm Konstytucji / 97
2. Prawo wspólnoty lokalnej do samorządności terytorialnej jako wartość konstytucyjna pretendująca do statusu zasady ustroju / 114
3. Rekonstrukcja treści maksymy samorządności terytorialnej – samodzielność jednostki samorządu terytorialnego oraz subsydiarność i decentralizacja władzy publicznej jako subreguły zasady ochrony samorządności terytorialnej / 118
3.1. Wprowadzenie / 118
3.2. Geneza pojęcia „pomocniczość” / 121
3.3. Treść normatywna kategorii: „samodzielność”, „pomocniczość”i „decentralizacja” / 128
3.3.1. Samodzielność / 128
3.3.2. Pomocniczość i decentralizacja / 132
3.3.3. Przedmiot i zakres imperium samorządu terytorialnego / 142

Rozdział trzeci
Wymóg ochrony prawa wspólnoty lokalnej do samorządności terytorialnej jako wartość konstytucyjna / 157
1. Podstawy i mechanizmy ochrony konstytucyjnego modelu samorządu terytorialnego / 157
2. Kontrola i nadzór jako instytucje ochrony samorządności terytorialnej / 161
2.1. Kontrola nad samorządem terytorialnym / 164
2.2. Nadzór jako instytucja ochrony samorządności terytorialnej / 182
3. Judykatywa a ochrona konstytucyjnego modelu samorządności terytorialnej / 191
3.1. Sądowa ochrona samodzielności jednostki samorządu terytorialnego a zasada prawa do sądu / 191
3.2. Realizacja prawa do ochrony podstaw ustrojowych samorządności terytorialnej / 199

Zakończenie / 227

Bibliografia / 245
Publikacje / 245
Orzecznictwo / 260
Akty prawne / 261

Summary / 263
Zusammenfassung / 264