ebook Zerwana genealogia Działalność społeczna i polityczna kobiet po 1945 roku a współczesny polski ruch kobiecy Mirosława Grabowska

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2018

W Zerwanej genealogii Magdalena Grabowska proponuje nowe spojrzenie na polskie komunistyczne organizacje kobiece. W tej odważnej, a zarazem dogłębnej analizie Autorka sytuuje ich (zupełnie niedocenione) dokonania w historii feminizmu, będące efektem działań podejmowanych nie tylko w skali krajowej, lecz także międzynarodowej. Szuka również przyczyn marginalizacji organizacji kobiecych z czasów PRL-u we współczesnym polskim feministycznym archiwum oraz spuścizny komunizmu i socjalizmu w światowym ruchu na rzecz równych praw. W pracy wykorzystuje najnowszą literaturę przedmiotu z zakresu gender studies, historii kobiet i historii feminizmu, źródła prasowe oraz wyniki imponujących badań własnych, na które złożyły się zarówno wywiady pogłębione z byłymi działaczkami, jak również archiwalne zapisy posiedzeń organizacji kobiecych i dokumenty ONZ.

z recenzji dr hab. Agnieszki Kościańskiej

Dr Magdalena Grabowska – socjolożka, absolwentka wydziału Women’s &amp, Gender Studies na Rutgers University, adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. W latach 2010–2014 stypendystka European Commission, Marie Curie International Reintegration Fellow na Uniwersytecie Warszawskim. Współzałożycielka Fundacji na rzecz Równości i Emancypacji STER. Bada głównie historię ruchów kobiecych i emancypacyjnych w Europie Wschodniej z perspektywy postkolonialnych i transnarodowych ruchów feministycznych. Zajmuje się również prowadzeniem studiów zaangażowanych, w tym poświęconych przemocy wobec kobiet, prawom reprodukcyjnym oraz równości kobiet w polityce. Autorka wielu publikacji naukowych zamieszczanych w różnych czasopismach i pracach zbiorowych.

Spis treści ebooka Zerwana genealogia

Spis treści

Wstęp. Okruchy wolności: kobiety w partiach politycznych
i organizacjach kobiecych po 1945 r. 9

Rozdział 1. W pogoni za Zachodem:
feminizm okresu transformacji i zrutynizowane narracje
o ruchu kobiecym 25
Narracja braku, czyli dlaczego nie istnieje feminizm
po komunizmie? 27
W pogoni za Zachodem: narracja konwergencyjna 33
Feminizm i antykomunizm 44
Komunizm i bierność kobiet 48
Autentyczność, sprawczość i kontynuacja:
ruchy kobiece w Europie Wschodniej 52

Rozdział 2. „Rewizjonizm” i nowe spojrzenie
na sprawczość kobiet w socjalizmie 55
Feminizm, historia i mit założycielski: Solidarność 59
Radzieckie komunistki, bolszewickie feministki? 65
Komunizm i „podróżujące idee”: równość kobiet
w powojennej 75
Prawo do przerywania ciąży: autonomia kobiet
i zarządzanie równością 80
Zerwanie czy kontynuacja: głosy kobiet a feminizm
na rozdrożach 89

Rozdział 3. Sprawczość, doświadczenie i umiejscowienie:
niektóre kategorie metodologii feministycznej w wywiadach
z działaczkami kobiecymi przed 1989 r. 93
Metodologia feministyczna 95
Gender jako kategoria analityczna 97
„Proaktywna” czy „reaktywna”: rewizjonizm i badania
nad sprawczością kobiet w okresie socjalizmu 103
Transhistoryczna wspólnota kobiet w Europie Wschodniej
a „doświadczenie” działaczek socjalistycznych 109
Narracje i „fakty”: obiektywizm i świadectwa historyczne
w historii mówionej na temat socjalizmu 112
Badaczka i „jej” badania: „cenzura”, afekt i polityka
w procesie wytwarzania wiedzy 116

Rozdział 4. „To był mój racjonalny wybór”:
sprawczość kobiet po 1956 r. 124
Zachęta, parytet, wybór: drogi kariery kobiet w partii
i organizacjach kobiecych 128
Od „izby kobiet” po „worki śledzi” – działania Ligi Kobiet
w latach 1945–1981 136
„Mając swoją organizację, kobiety czuły się bezpiecznie”:
kobiety w polityce 152
Przestrzenie autonomii i zależności w systemie
autorytarnym a sprawczość kobiet 162
Sprawczość reaktywna, feminizm i transformacja 166

Rozdział 5. Archiwa jako źródła wiedzy o przeszłości
i teraźniejszości feminizmu: nowa kartografia 171
Archiwum: wyzwania metodologiczne 176
Feminizm, pokolenia i „logika jednego” 180
Granice archiwum – głosy komunistek 186

Rozdział 6. Ku masowemu ruchowi kobiecemu:
„aktyw kobiecy” po 1945 r. w archiwach PPR i PZPR 191
Instytucjonalizacja i masowy ruch kobiecy 199
„Czujemy się nieswojo w Lidze”: komunistki
i „masy kobiece” 202
W oparach patriarchatu: komunistki i ich partia 210
Komunizm, Kościół i inteligencja: edukacja
jako przestrzeń walki ideologicznej 214
„Teren trudny, ale wierny”: lokalne komórki Wydziału
Kobiecego i kobiety wiejskie 221
„Oderwałyśmy się od mas”: odwilż i depolityzacja 226
Pomiędzy polityką a euteniką: sprawczość działaczek
komunistycznych 232

Rozdział 7. Poza paradygmatem „rozwoju”: polski ruch
kobiecy, druga fala feminizmu i transformacja
transnarodowego ruchu kobiecego po 1945 r. 236
Transnarodowy feminizm przed Dekadą Kobiet? 241
Powojenny międzynarodowy ruch kobiecy:
Światowa Demokratyczna Federacja Kobiet 245
WIDF, kobiety zachodnie i Amerykański Kongres
Kobiet 247
Przeciw „reakcji” i faszyzmowi: rzeczniczki pokoju
z Polski 251
Ekonomiczna równość kobiet 255
Prawa polityczne kobiet 258
WIDF w lokalnej działalności komórek Wydziału
Kobiecego 261
Od pokoju do rozwoju: międzynarodowe
„długie lata sześćdziesiąte” 267
Opowieść o nie-regionie: ruch kobiecy w Europie
Wschodniej a ONZ 278

Zakończenie. Po co nam dziś historie komunistek? 285
Bibliografia 292
Indeks nazwisk 317