-17%

ebook Zjednoczeni w mowie. Względność językowa w ujęciu dynamicznym Joanna Rączaszek

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2011

Względność językowa w ujęciu dynamicznym
Teoria języka nie może być prosta. Budowanie jej w kategoriach struktur lub kompetencji umysłu pojedynczego człowieka musi doprowadzić do bezradności wobec ważnych pytań. Autorka postuluje, że aby zrozumieć, skąd się biorą struktury językowe i w jaki sposób uczenie się ich oraz bieżące używanie kształtuje poznanie człowieka w kulturowo specyficzny sposób, należy jednocześnie badać zjawiska obejmujące różne układy (jednostki, diady, grupy, populacje) oraz różne skale czasu (od ułamków sekund prostych reakcji, po sekundy i minuty interakcji, miesiące i lata rozwoju językowego po setki i tysiące lat zmian diachronicznych języka). W pracy przedstawiono propozycję ram pojęciowych i metod prowadzenia badań, które mają za zadanie sprostać tej złożoności.

Spis treści ebooka Zjednoczeni w mowie. Względność językowa w ujęciu dynamicznym

Wprowadzenie 9
Rozdział 1. Relacja między językiem a innymi procesami poznawczymi 13
1.1. Posługiwanie się językiem a charakter poznania 15
1.2. Zasada względności językowej 19
1.2.1. Historia 19
1.2.2. Rodzaje badań nad względnością językową 24
1.2.3. Przykład: nazwy a poznanie barw 29
1.3. Mechanizmy wpływu 33
1.3.1. Kaprysy gramatyki? 35
1.4. Podsumowanie: podsystemy i skale czasu w relacji język–poznanie–kultura 37
Rozdział 2. Przegląd badań nad związkiem rodzaju gramatycznego i własności semantycznych 42
2.1. Rodzaj gramatyczny a rodzaj naturalny 43
2.2. Przegląd badań 46
2.2.1. Semantyczne korelaty rodzaju gramatycznego – wynik procesów zachodzących w rozwoju 47
2.2.2. Efekty w czasie rzeczywistym: przetwarzanie rodzaju gramatycznego 55
2.2.3. Skala czasu kulturowej ewolucji języka 57
2.3. Podsumowanie: rozbieżności wyników i krytyczny przegląd metod 66
2.3.1. Specyfika systemu rodzaju gramatycznego 66
2.3.2. Zakres semantyczny i głębokość wpływu rodzaju gramatycznego 71
2.3.3. Zadania 71
Rozdział 3. Rodzaj gramatyczny a opis przedmiotów nieożywionych: trzy skale czasu w interakcji między językiem a poznaniem 75
3.1. Plan badawczy i hipotezy 76
3.2. Etap I: opis przedmiotów 77
3.2.1. Metoda 77
3.2.2. Procedura 79
3.2.3. Wyniki pierwszej fazy: zbiór przymiotników 80
3.3. Etap II: ocena przymiotników 81
3.3.1. Metoda 81
3.3.2. Procedura 83
3.3.3. Wyniki fazy oceniania 83
3.4. Analiza miar nasycenia rodzajem 91
3.4.1. Analiza wstępna: efekty rodzaju dla każdego języka 94
3.4.2. Analiza nasycenia rodzajem opisów przedmiotów w grupach o różnej kombinacji rodzaju gramatycznego w dwóch językach: opisy nazw 96
3.4.3. Analiza nasycenia rodzajem opisów przedmiotów w grupach o różnej kombinacji rodzaju gramatycznego w dwóch językach: opisy zdjęć 102
3.4.4. Analizy dodatkowe 106
3.5. Podsumowanie i dyskusja wyników 114
3.6. Konkluzja: interakcja cechy gramatycznej z semantyką na kilku skalach czasu 120
3.7. W stronę nowych metod 125
Rozdział 4. Psycholingwistyka w ujęciu dynamicznym a zasada względności językowej 129
4.1. Relacja symbol–dynamika: trzecia droga 129
4.2. Symbol: redefinicja 131
4.3. Dynamika i samoorganizacja 132
4.4. Dynamika w wyjaśnianiu: zmiana roli danych psychologicznych 135
4.5. Zasada względności językowej w ujęciu dynamicznym: kulturowa specyfika ograniczeń 137
Bibliografia 141
Załączniki 154
Załącznik A. Materiał badawczy 154
Załącznik B. Instrukcja badania w języku włoskim 157
Załącznik C. Tabele opisu danych i wartości statystyk 158
Spis tabel 163
Spis rycin 165
Indeks rzeczowy 167
Indeks nazwisk 171