ebook Związki osób tej samej płci. Konsekwencje braku regulacji w prawie polskim Mateusz Wąsik

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2024

Książka poświęcona jest problematyce związków osób tej samej płci w sytuacji braku regulacji ochrony ich praw na gruncie prawa polskiego. Omówiono w niej najczęstsze problemy wynikające z braku regulacji statusu par jednopłciowych na gruncie prawa cywilnego, rodzinnego, karnego i administracyjnego, z uwzględnieniem przepisów prawa podatkowego, zabezpieczenia społecznego i przepisów o opiece społecznej. Uwzględniając rosnącą globalną mobilność pracowników, funkcjonowanie Polski w UE oraz podstawowe prawa człowieka, brak jakichkolwiek polskich rozwiązań został przeciwstawiony obowiązującym przepisom prawa międzynarodowego prywatnego oraz standardom ochrony praw człowieka obowiązującym w prawie UE i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Publikacja szeroko przytacza orzecznictwo sądów krajowych, TSUE oraz ETPCz, pokazując ewolucję, jaką te instytucje przeszły w tematyce praw mniejszości seksualnych.

Książka jest przeznaczona dla prawników, w szczególności adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych, a także pracowników działów kadr, zasobów ludzkich i menedżerów. Zainteresuje także pracowników naukowych oraz studentów.

Spis treści ebooka Związki osób tej samej płci. Konsekwencje braku regulacji w prawie polskim

Wykaz skrótów .................................................................................. , 11
Wstęp ................................................................................................... , 15
Rozdział I. Konsekwencje braku regulacji związków osób tej samej płci na gruncie prawa cywilnego, rodzinnego, karnego i ,administracyjnego .......................................................................... , 27

Uwagi wprowadzające ............................................................. 27
Skutki braków legislacyjnych na gruncie prawa cywilnego .......... 28

2.1. Stosunki majątkowe .......................................................... , 28
2.1.1. , Uwagi ogólne ........................................................... , 28
2.1.2. Rozliczenia między partnerami ............................ , 31
2.2. Najem mieszkania przez partnerów ............................... , 37
2.2.1. Przyjęcie partnera do mieszkania ........................ , 38
2.2.2. Wstąpienie w ,stosunek najmu po śmierci ,partnera .................................................................... , 42
2.3. Stosunki spadkowe między partnerami......................... , 47
2.3.1. Dziedziczenie ustawowe ........................................ , 47
2.3.2. Prawo do korzystania z ,mieszkania po śmierci partnera ..... , 49
2.3.3. Dziedziczenie testamentowe ................................. , 50

Skutki braków legislacyjnych na gruncie prawa rodzinnego i ,opiekuńczego ....... 56

3.1. Sposoby ustalenia pochodzenia dziecka ........................ , 57
3.2. Pochodzenie dzieci w ,kontekście związków osób tej samej płci ...... , 61
3.3. Brak uznania związków osób tej samej płci a ,sytuacja dziecka .......... , 64

Skutki braków legislacyjnych na gruncie prawa karnego... 74
Skutki braków legislacyjnych na gruncie prawa administracyjnego ....... 79

5.1. Prawo do wspólnego nazwiska ........................................ , 79
5.2. Prawo medyczne ................................................................ , 85
5.3. Pochówek ............................................................................ , 89
Rozdział II. Konsekwencje braku uregulowań na gruncie prawa podatkowego, zabezpieczenia społecznego, ubezpieczenia zdrowotnego i ,przepisów o ,opiece społecznej .......... , 95

Uwagi wprowadzające ............................................................. 95

1.1. Definicja małżeństwa na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych , ..... , 99
1.2. Szczególne uregulowanie pojęcia &bdquo,członka rodziny&rdquo, na gruncie Ordynacji podatkowej ... , 102
1.3. Partner na gruncie podatków majątkowych ................. , 104
1.4. Związki rodzinne na gruncie ubezpieczeń społecznych i ,ubezpieczenia zdrowotnego ...... , 104
1.5. Związki rodzinne w ,obszarze pomocy społecznej ....... , 108

Konsekwencje braków legislacyjnych na ,gruncie Ordynacji podatkowej ..... 109
Konsekwencje braków legislacyjnych na ,gruncie ustawy o ,podatku dochodowym od ,osób fizycznych ............................................................................................................... , 112

3.1. Ogólne obowiązki podatkowe ......................................... , 112
3.2. Prawo do wspólnego opodatkowania dochodów ......... , 115
3.3. Prawo do wspólnego rozliczenia z ,dzieckiem ............... , 118
3.4. Inne ulgi .............................................................................. , 120

Konsekwencje braku uregulowań na gruncie ustawy o ,podatku od spadków i ,darowizn .... 125

4.1. Uwagi ogólne ...................................................................... , 125
4.2. Darowizny .......................................................................... , 131
4.3. Spadki .................................................................................. , 135

Konsekwencje braku uregulowań na gruncie przepisów o ,zabezpieczeniu społecznym i ,ubezpieczeniu zdrowotnym .............................................................................. 138

Rozdział III. Brak uregulowania związków osób tej samej płci w ,Polsce &ndash, ujęcie transgraniczne ..... , 145

Uwagi wprowadzające ............................................................. 145
Reguły kolizyjne w ,polskim prawie prywatnym międzynarodowym ....... 148

2.1. Sposoby poszukiwania właściwej reguły kolizyjnej ..... , 148
2.2. Właściwe reguły kolizyjne ............................................... , 152
2.3. Klauzula porządku publicznego ...................................... , 156

Transkrypcja zagranicznego aktu zawarcia związku partnerskiego ...... 159
Transkrypcja zagranicznego aktu urodzenia ....................... 170
Transgraniczne dziedziczenie ................................................. 179
Transgraniczne opodatkowanie ............................................. 189

6.1. Transgraniczne opodatkowanie dochodów osobistych ............ , 189
6.2. Transgraniczne opodatkowanie spadków i ,darowizn ... , 194
Rozdział IV. Brak regulacji prawnej związków jednopłciowych w ,prawie polskim z ,perspektywy prawa unijnego ..................................................................................... , 199

Kompetencje unijne w ,kontekście związków osób tej samej płci &ndash, uwagi wstępne ....... 199

1.1. Prawo pierwotne UE ......................................................... , 201
1.2. Zakres kompetencji prawa unijnego w ,przedmiocie prawa rodzinnego ...... , 206

Związki osób tej samej płci a ,swoboda przepływu osób .... 210

2.1. Swoboda przepływu osób w ,kontekście Traktatu o ,funkcjonowaniu Unii Europejskiej ..... , 210
2.2. Dyrektywa 2004/38/WE i ,jej znaczenie dla ,partnerów ......................................... , 213
2.2.1. Definiowanie członków rodziny i ,jego skutki dla ,partnerów .................................... , 213
2.2.2. Ułatwienie wjazdu dla partnera ........................... , 216
2.3. Ograniczenia w ,swobodzie przepływu osób ................. , 217
2.3.1. Porządek publiczny ................................................. , 218
2.3.2. Tożsamość narodowa ............................................. , 220
2.4. Sprawa Relu Adrian Coman i ,inni v. ,Rumunia ............ , 223
2.5. Konsekwencje wyroku Coman w ,kontekście uznawania związków osób tej samej płci .... , 227

Inne uprawnienia w ,kontekście związków osób tej samej płci .................... 232

3.1. Uprawnienia partnerów na gruncie rozporządzenia 723/2004 .............. , 233
3.2. Uprawnienia partnerów na gruncie dyrektywy ,2000/78/WE ........................ , 237

Uznawanie związków osób tej samej płci &ndash, granice swobody przepływu osób a ,przepisy krajowe ............................................................................................................................... 246
Związki osób tej samej płci w ,kontekście wartości prawnie chronionych przez prawo unijne... 252
Dzieci osób tej samej płci pozostających w ,związkach z ,perspektywy prawa unijnego .............. 256

Rozdział V. Brak regulacji prawnej w ,prawie polskim z ,perspektywy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka ....................................................................................................................... , 265

Zakres stosowania Europejskiej Konwencji Praw Człowieka &ndash, uwagi wstępne ............. 265
Ewolucja interpretacji przepisów w ,kontekście związków osób tej samej płci .............. 270

2.1. Podstawy prawne ............................................................... , 270
2.2. Prawo do poszanowania życia prywatnego ................... , 272
2.3. Prawo do poszanowania życia rodzinnego .................... , 277
2.4. Konieczność zapewnienia formy prawnej związkom partnerskim ........... , 284
2.4.1. Tło krajowe sprawy Oliari ..................................... , 284
2.4.2. Wyrok w ,sprawie Oliari i ,inni v. ,Włochy ............ , 286
2.5. Inne orzeczenia wywierające wpływ na ,problematykę związków osób tej samej płci .... , 290
2.6. Wyrok Wielkiej Izby w ,sprawie Fedotova i ,inni v. ,Rosja a ,podwyższony standard ochrony ...... , 295

Brak uznania związku partnerskiego a ,naruszenie prawa do własności ....... 300

3.1. Uwagi wstępne ................................................................... , 300
3.2. Wyrok w ,sprawie Marckx a ,zakaz różnicowania grup społecznych w ,kontekście prawa własności .......................................................................................................................................... , 302
3.3. Sprawy odnoszące się do praw najemcy ......................... ,304
3.4. Sprawy odnoszące się do praw podatkowych i ,podobnych ,.............. , 306

Dzieci osób tej samej płci pozostających w ,związkach &ndash, ochrona na gruncie EKPC ......... 314

4.1. Prawo do adopcji ........................................................................ , 314
4.2. Prawo do poszanowania więzi rodzinnych .................................. , 319
Zakończenie ....................................................................................... , 325
Bibliografia ......................................................................................... , 343
Akty prawne ....................................................................................... , 359
Orzecznictwo ...................................................................................... , 363
Inne ...................................................................................................... , 373