ebook Żywienie, leczenie i suplementacja w insulinooporności Magdalena Obrzut, Małgorzata Słoma-Krześlak

Wydawca: PZWL

Rok wydania: 2023

Zapewnienie interdyscyplinarnej opieki pacjentowi z rozpoznaną insulinoopornością stanowi podstawową profilaktykę cukrzycy typu 2. Istnieje coraz większa potrzeba wprowadzania działań ograniczających rozwój tej choroby i związanych z nią powikłań, a także wczesnego wykrywania zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Niniejsza publikacja to kompleksowe kompendium poświęcone insulinooporności.

Prezentowane treści stanowią podsumowanie obecnego stanu wiedzy wraz z instrukcją stosowania w codziennej praktyce. Książka – poza zagadnieniem insulinooporności – w sposób przejrzysty przedstawia wskazówki, jak modyfikować zalecenia w przypadku występowania chorób współtowarzyszących, takich jak choroby tarczycy, zespół policystycznych jajników czy niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby, oraz jak postępować w schorzeniach przewodu pokarmowego wymagających stosowania diety łatwo strawnej. Publikacja dedykowana jest lekarzom i dietetykom jako pomoc w codziennej opiece nad pacjentem z rozpoznaną insulinoopornością.

Spis treści ebooka Żywienie, leczenie i suplementacja w insulinooporności

Wstęp 1

1. Insulina – budowa 3

2. Insulina – mechanizm działania i fizjologiczne zmiany insulinowrażliwości 5
Mechanizm działania 5
Fizjologiczne zmiany insulinowrażliwości 7

3. Receptor insulinowy 9

4. Insulinooporność – definicja 13
Rodzaje insulinooporności 13
Czynniki ryzyka 16

5. Insulinooporność – mechanizm powstawania (w tym mechanizm molekularny) 19

6. Rola cytokin prozapalnych i adipokin w powstawaniu insulinooporności 23

7. Grelina, amylina, oś jelitowo-trzustkowa a insulinooporność 27

8. Insulinooporność a inne jednostki chorobowe 31
Choroby metaboliczne i endokrynopatie 31
Choroby tarczycy 31
Nadczynność tarczycy 31
Niedoczynność tarczycy 32
Zespół policystycznych jajników 32
Otyłość 33
Zespół metaboliczny 34

9. Insulinooporność a przewlekły stan zapalny 37
Tkanka tłuszczowa – zaburzona adipogeneza 37
Aktywacja szlaków prozapalnych 39
Infiltracja tkanki tłuszczowej przez makrofagi oraz aktywacja układu immunologicznego 41
Mięśnie szkieletowe 44
Wątroba 46
Śródbłonek naczyniowy 47

10. Glikokortykosteroidy a insulinooporność 51

11. Diagnostyka i objawy 53
Diagnostyka laboratoryjna 53
Przygotowanie do badań 56
Badania uzupełniające 57
Objawy 57

12. Dietoterapia i edukacja żywieniowa 59
Bilans energetyczny 60
Białko 67
Tłuszcze 71
Węglowodany 73
Skrobia oporna 78
Owoce i warzywa 80
Sód 83
Kofeina 83
Modyfikacje diety przy współistniejącej hipoglikemii 83
Wywiad żywieniowy 85
Zalecane modele żywieniowe 86
Dieta DASH 86
Dieta śródziemnomorska 87
Tabele indeksu glikemicznego 90
Podsumowanie zaleceń dietetycznych 95

13. Aktywność fizyczna 97

14. Sen 101

15. Metformina jako lek stosowany w leczeniu zaburzeń gospodarki węglowodanowej 103
Metformina – metabolizm i farmakokinetyka 103
Mechanizmy antyhiperglikemicznego działania metforminy 103
Hamowanie glukoneogenezy 103
Aktywacja AMPK 104
AMPK a wysiłek fizyczny 105
AMPK a stężenie glukozy 106
AMPK a stężenie lipidów 107
Nasilenie transportu glukozy 108
Zmniejszenie jelitowego wchłaniania glukozy 108
Obniżanie stężenia wolnych kwasów tłuszczowych 108
Plejotropowe działanie metforminy 110
Wpływ na śródbłonek 110
Działanie przeciwmiażdżycowe 110
Działanie hipotensyjne 110
Działanie przeciwnowotworowe 111
Autofagia 113
Metformina a synteza AMP 113
Skuteczność terapii a dobór dawki 114
Działania niepożądane 114

16. Suplementacja w insulinooporności 117
Kwasy omega-3 118
Berberyna 121
Chrom 122
Cynamon 124
Inozytol 126
Koenzym Q10 128
Magnez 129
Morwa biała 132
N-acetylocysteina 133
Witamina B₁₂ 135
Witamina D 136
Probiotyki 137

Piśmiennictwo 139

Skorowidz 161