ebook 20 lat rzeczywistości poradzieckiej

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2012

Książka jest interesującym i bogatym empirycznie i teoretycznie opracowaniem dotyczącym zmian społecznych zachodzących w społeczeństwach proradzieckich, a zwłaszcza w społeczeństwie rosyjskich i narodach syberyjskich.

Zawarte w niej artykuły podejmują ważne kwestie poszukiwania swojej tożsamości i miejsca w ogromnej "przestrzeni" powstałej po rozpadzie ZSRR. Autorzy próbują odpowiedzieć na pytania dotyczące m.in. postaw wobec zróżnicowań etnicznych i kulturowych tych społeczeństw, poszukiwań i budowy ich odrębności kulturowo-etnicznej za pomocą zarówno "tradycyjnych" metod (takich jak pamięć genealogiczna lub odwołań do tradycyjnych kultów religijnych), jak i nowoczesnych środków, związanych z polityką i tworzeniem miejsc pamięci.

Analizowane procesy, zwłaszcza próby tworzenia własnych narracji o przeszłości lub jej zawłaszczania - jak piszą autorzy - nie są łatwe i toczą się zazwyczaj w sytuacji napięć i sporów.

Ważną częścią tej książki są opracowania na temat Polaków w krajach byłego ZSRR, analizy prób odnowienia pełnego życia narodowego oraz trudnych (i czasami zaskakujących) wyzwań związanych z trudami przyjazdu do kraju przodków.

Spis treści ebooka 20 lat rzeczywistości poradzieckiej

Małgorzata Głowacka-Grajper, Robert Wyszyński „Rzeczywistość poradziecka” w polskiej refleksji naukowej. Wprowadzenie 9

Część I. Konstruowanie rzeczywistości poradzieckiej: państwo a społeczeństwo 25

Andrzej Sadowski Rosja – wyzwania i zagrożenia w zakresie konstruowania społeczeństwa pluralistycznego 27
Wojciech Rafałowski Fragmentacja poradzieckich systemów partyjnych w perspektywie neoinstytucjonalnej 46
Victoria Dunaeva „Prosty sowiecki człowiek” a „człowiek radziecki”: analiza porównawcza badań rosyjskich i polskich socjologów 65
Monika Wójcik-Żołądek Między Rosją a Europą – społeczno-kulturowe poczucie odmienności mieszkańców obwodu kaliningradzkiego 76
Anna Engelking Antropolog wśród kołchoźników, czyli wokół współczesnej pańszczyzny. Casus białoruski 97

Część II. Kim byliśmy, kim jesteśmy? Spory o pamięć i tożsamość 115

Zuzanna Bogumił Historia tragiczna i heroiczna – Rosja wobec swojej XX-wiecznej represyjnej przeszłości na przykładzie Republiki Komi 117
Anna Wylegała Bohaterowie czy kolaboranci? Pamięć o UPA na Ukrainie Zachodniej 134
Włodzimierz Pawluczuk W poszukiwaniu tożsamości. Kształtowanie się idei narodowej Białorusinów 155
Agnieszka Halemba Objawienia Matki Bożej na ukraińskim Zakarpaciu a przemiany życia religijnego w czasach radzieckich 168
Nedim Useinov Tatarzy krymscy: od suwerenności państwa do walki o zachowanie tożsamości narodu w XVIII–XXI wieku 186

Część III. Postkolonializm i postkomunizm we wschodnich regionach Rosji 205

Łukasz Smyrski „Tradycja wynaleziona” w dyskursie etnicznym i postkolonialnym na Syberii 207
Wojciech Lipiński Strategie legitymizacji tożsamości regionalnych grup Rosjan na przykładzie Pomorców z obwodu archangielskiego i starożyłów z Jakucji 222
Tujana C. Dugarova Charakterystyka tożsamości narodowej Buriatów 231
Ewa Nowicka Utracić język – utracić etniczność? Przypadek Buriatów Zachodnich 253
Wojciech Połeć Współczesny szamanizm buriacki: między religią a tożsamością 273
Małgorzata Głowacka-Grajper „Tradycyjne” i „nowoczesne” społeczne relacje z przeszłością – pamięć rodowa i polityczna Buriatów Zachodnich w Rosji 296

Część IV. Polacy w krajach byłego ZSRR 315

Iwona Kabzińska Od euforii do lęku. Polacy w Republice Białorusi 317
Karol Leszczyński Organizacje harcerskie w krajach byłego ZSRR. Powstanie – rozwój – dzień dzisiejszy 337
Julia Umańska Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej w Żytomierzu: założenia, cele, osiągnięcia 356
Justyna Owczarek Między Polską a Kazachstanem. Poczucie tożsamości Polaków mieszkających w obwodzie północnokazachstańskim 377
Piotr Żulikowski Tożsamość Polaków z Kazachstanu w obwodzie kaliningradzkim 393
Robert Wyszyński Nigdy u siebie. Problemy teoretyczne „socjologii powrotu” na przykładzie polskich „(re)emigrantów” z Kazachstanu w Rosji, w Niemczech i w Polsce 403