ebook Acta Albaruthenica. Tom 22

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2022

Numer jest poświęcony aktualnym problemom białorutenistyki, badaniom z zakresu literaturoznawstwa, językoznawstwa i kulturoznawstwa. Autorami prezentowanych w nim artykułów są naukowcy z polskich, białoruskich, niemieckich, włoskich i chińskich uczelni, którzy eksplorują zarówno materiały archiwalne, jak i zjawiska współczesne.

Tom zawiera artykuły dotyczące twórczości pierwszego narodowego poety Białorusi Janki Kupały, którego poezja w XX i XXI wieku często uważana jest za profetyczną i mesjanistyczną. Badany jest m.in. problem funkcjonowania motywów religijnych, zwłaszcza chrześcijańskich, w jego wczesnych lirykach. Studia literaturoznawcze i kulturoznawcze opisują problemy prezentacji wizerunku „innego” w literaturze białoruskiej doby renesansu i baroku, a w szczególności różnicę w percepcji i interpretacji dzieł pisarzy między badaczami polskimi i białoruskimi, która wynika z odmiennych doświadczeń historycznych. Analizowane są też rola i status prawny języków na Białorusi w różnych okresach historycznych (od czasów Wielkiego Księstwa Litewskiego do współczesności) oraz wpływ polityki językowej państwa na rozwój i funkcjonowanie języka białoruskiego.

Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode).

******

The issue is devoted to the current problems of Belarusian studies and the research in the field of literary, linguistic, and cultural studies. The authors of the articles are scholars from Polish, Belarusian, German, Italian, and Chinese universities, who examine both archival materials and contemporary phenomena.

The volume contains articles on the work of the first national poet of Belarus, Yanka Kupala, whose poetry was and is often considered prophetic and messianic in the 20th and 21st centuries. Among other things, the problem of the functioning of religious, especially Christian, motifs in his early lyric poetry is studied. Literary and cultural studies describe the issues related to how the “other” was depicted in Belarusian literature of the Renaissance and Baroque eras, and in particular the difference in the perception and interpretation of writers’ works between Polish and Belarusian scholars, which stems from different historical experiences. Also analyzed are the role and legal status of languages in Belarus in different historical periods (from the time of the Grand Duchy of Lithuania to the present) and the impact of state language policy on the development and functioning of the Belarusian language.

The publication is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Poland license (CC BY 3.0 PL) (full license available at: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/legalcode).

Spis treści ebooka Acta Albaruthenica. Tom 22

Да 140-годдзя з дня нараджэння Янкі Купалы
7 Анатоль Багдзевіч, The pragmatic potential of the
structure of the Yanka Kupala\'s poetic titles
19 Анатоль Брусевіч, Yanka Kupala\'s creed: the
Christian aesthetic code in the motif paradigm of his
early poetry

STUDIA i ARTYKUŁY
37 Ванда Бароўка, Беларуская пародыя другой паловы ХХ
стагоддзя: феномен сюжэта з варыяцыямі
53 Мікола Хаўстовіч, Спроба рэканструкцыі біяграфіі
Юльяна Ляскоўскага
97 Алесь Макарэвіч, Асаблівасці мастацкага свету
трагедыі У. Караткевіча Кастусь Каліноўскі (Смерць і
неўміручасць) як мастацкай версіі гістарычных фактаў
123 Анжэла Мельнікава, Беларуская літаратура ў
даследаваннях Рышарда Радзіка
137 Michał Sajewicz, Nazwiska mieszkańców wsi Lewkowo
w b. powiecie grodzieńskim w połowie XVIII wieku
159 Марына Антанюк-Пруто, Статус моў у Беларусі:
гістарычны агляд
169 Наталля Бахановіч, Вобраз творчай асобы ў
беларускай і польскай малой прозе мяжы XIX–XX ст.:
параўнальны аспект
185 Аляксандр Бразгуноў, Вобраз “іншага” ў беларускай
літаратуры XVI–XVIII стагоддзяў
201 Ірына Бурдзялёва, Рознаскіраваныя дыскурсы ў
літаратуры Беларусі ХІХ стагоддзя: У. Сыракомля і П.
Шпілеўскі
219 Надзея Чукічова, Апавяданне аб іконніку і
залатару ў станаўленні паэтыкі беларускага
літаратурнага сюжэта
229 Святлана Ганчар, Філасофска-эстэтычныя суадносіны
гуку і колеру (на прыкладзе санета Арцюра Рэмбо
Галосныя)
241 Ганна Крофта, Фyнкцыйныя пары “барацьба –
перамога”, “задача – рашэнне” ў кнізе Яна
Баршчэўскага Шляхціц Завальня, або Беларyсь у
фантастычных апавяданнях
251 Peter Martyn, Comparing and contrasting the post-
1945 re-building of Warsaw and Minsk city centres
269 Ірына Шаўлякова-Барзенка, Мастацкая канцэптасфера
як анталагічная перадумова і экзістэнцыйны праект
нацыянальнага прыгожага пісьменства
285 Наталля Сліж, Задыякальныя луннікі ў Супрасльскім
рукапісу
303 Анатоль Трафімчык, Этнічная карціна радзімы ў
творчасці Артура Бартэльса
319 Дзмітрый Суднік, Аб адной граматычнай інавацыі ў
беларускім каталіцкім сацыялекце: святая Тэрэза ад
Дзіцятка Езуса vs святая Тэрэза ад Дзіцяткі Езуса vs
святая Тэрэза ад Дзіцятка Езус vs святая Тэрэза ад
Дзіцяткі Езус

VARIA
331 MATERIAŁY
333 Ганна Барвенава, Значэнне рэчаў з калекцыі
Этнаграфічнага музея ў Познані для асэнсавання
беларускай эміграцыі ў ХХ стагоддзі
339 Марыля Хаўстовіч, Малавядомы рукапіс XVIII
стагоддзя
349 RECENZJE
351 Agnieszka Goral, Polsko-wschodniosłowiańskie
pogranicze językowe w badaniach profesora Michała
Sajewicza, Wydawnictwo KUL, Lublin 2022, ss. 160.
(Ewa Golachowska)
354 М.Р. Прыгодзіч, Аўтарская неалагізацыя ў
беларускай мове, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт,
Мінск 2021, 175 c. (Radosław Kaleta)
357 Ірына Часнок-Фаменка, Наратыўныя стратэгіі ў
літаратурным тэксце: вучэбна-метадычны дапаможнік,
Выдавецтва БДУ, Мінск 2020, 143 с. (Надзея Чукічова)
360 Walentyna Sobol, Filip Orlik (1672–1742) i jego
diariusz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego,
Warszawa, 2021, 532 c. (Angela Espinosa Ruiz)
363 Зоя Траццяк, Беларуская і амерыканская проза пра
Першую сусветную вайну: узроўні параўнальнага
вывучэння, Выдавецтва Полацкага дзяржаўнага
ўніверсітэта, Наваполацк 2021, 320 с. (Наталля
Лысова)
369 WSPOMNIENIA
371 Прафесар Аляксандар Баршчэўскі (02.11.1930–
27.03.2022)
374 Прафесар Міхась Тычына (10.02.1943–07.11.2022)