ebook Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1864-1915 Grzegorz Smyk

Wydawca: UMCS

Rok wydania: 2011

W niniejszej książce autor przedstawił problematykę zakresu odrębności ustroju administracji publicznej w Królestwie Polskim w okresie popowstaniowym (1864–1915) w konfrontacji z systemem organizacyjnym administracji w Cesarstwie Rosyjskim. Dociekania autora oparte zostały na dogłębnej analizie przepisów prawnych, stanowiących podstawę organizacji i funkcjonowania aparatu administracyjnego Królestwa Polskiego i Cesarstwa Rosyjskiego w tej epoce. Szczególnie wiele miejsca autor poświecił prezentacji polskiej i rosyjskiej myśli administracyjnej w XIX i na początku XX wieku, ujętej na szerokim tle europejskiej doktryny prawa administracyjnego.

Spis treści ebooka Administracja publiczna Królestwa Polskiego w latach 1864-1915

Wstęp 9

ROZDZIAŁ I. Polska i rosyjska nauka administracji od XVIII do początków XX w. 29
1. Główne kierunki europejskiej myśli administracyjnej 29
1.1. Nauka policji 29
1.2. Rozwój nauk administracyjnych w XIX w 38
2. Rosyjska literatura prawno-administracyjna do początku XX w 50
3. Polska myśl administracyjna w XIX i na początku XX w 68
3.1. Początki nowożytnych nauk administracyjnych na ziemiach polskich w XVIII
i w pierwszej połowie XIX w 68
3.2. Powstanie polskiej szkoły prawa administracyjnego 77

ROZDZIAŁ II. Podstawowe pojęcia, definicje i konstrukcje teoretyczne w europejskiej nauce
administracji i prawa administracyjnego 87
1. Pojecie administracji i prawa administracyjnego 87
2. Stosunek administracyjny a publiczne prawo podmiotowe 95
3. Podmioty administrujące. Teoria organu administracyjnego 99
4. Prawne formy działania administracji 104
5. Konstrukcje prawnej organizacji administracji publicznej 112
5.1. System realny i prowincjonalny 112
5.2. Centralizacja i decentralizacja administracji 115
5.3. Koncentracja i dekoncentracja administracji 119
6. Teoria samorządu 122
7. Status prawny urzędników 135
8. Sadownictwo administracyjne 140

ROZDZIAŁ III. Zasady tworzenia prawa administracyjnego i jego źródła w Królestwie Polskim 152
1. Instytucje prawodawcze Cesarstwa Rosyjskiego 152
1.1. Cesarz i Duma Państwowa 152
1.2. Rada Państwa 156
1.3. Komitet Ministrów i Rada Ministrów 158
1.4. Senat Rządzący 160
2. Odrębne instytucje prawodawcze Królestwa Polskiego 162
2.1. Rada Stanu i Rada Administracyjna Królestwa Polskiego 162
2.2. Komitet Urządzający w Królestwie Polskim 165
2.3. Komisja Prawnicza 167
2.4. Własna J. C. M. Kancelaria do Spraw Królestwa Polskiego 169
2.5. Komitet do Spraw Królestwa Polskiego 170
3. Źródła prawa administracyjnego 171
3.1. Rodzaje i formy źródeł prawa 171
3.2. Akty prawne stanowione w trybie administracji centralnej 179
3.3. Akty prawne stanowione w trybie administracji podporządkowanej 186
4. Publikacja i ogłaszanie aktów administracyjnych 189
5. Wykładnia aktów administracyjnych 196
6. Zasady wprowadzania i zakres obowiązywania rosyjskich źródeł prawa administracyjnego
w Królestwie Polskim 198

ROZDZIAŁ IV. Organizacja administracji publicznej w Królestwie Polskim 225
1. Ogólna charakterystyka rosyjskiego modelu administracji publicznej 225
2. Reorganizacja zarządu administracyjnego Królestwa Polskiego po powstaniu styczniowym 231
3. Organy administracji ogólnej 241
3.1. Urząd Generał-Gubernatora Warszawskiego 241
3.2. Zarząd gubernialny 248
3.2.1. Gubernatorzy 248
3.2.2. Wicegubernatorzy 252
3.2.3. Rządy gubernialne 254
3.3. Zarząd powiatowy 261
4. Administracja miejska 265
5. Samorząd gmin wiejskich 269
6. Organy administracji specjalnej 273
6.1. Zarząd oświaty 273
6.2. Zarząd cenzury 275
6.3. Zarząd skarbowy 276
6.3.1. Izby skarbowe 276
6.3.2. Zarząd akcyzy 279
6.3.3. Zarząd okręgów celnych 280
6.3.4. Zarząd dóbr państwowych 280
6.4. Komitety przemysłowe 282
6.5. Inspekcja Fabryczna 283
6.6. Zarząd poczt i telegrafu 285
6.7. Zarząd komunikacji lądowych i wodnych 286
6.8. Zarząd policji 287
6.9. Zarząd powinności wojskowej 290
6.10. Zarząd spraw włościańskich 291
6.11. Zarząd dobroczynności publicznej 293
6.12. Komisja Emerytalna w Królestwie Polskim 295
6.13. Kontrola Państwowa 296
6.14. Prokuratoria w Królestwie Polskim 297
7. Odrębność zarządu administracyjnego w guberniach Królestwa Polskiego po powstaniu
styczniowym 298

ROZDZIAŁ V. Stanowisko prawne urzędników cywilnych 305
1. Źródła pragmatyki służbowej 305
1.1. Ustawa o służbie cywilnej w Królestwie Polskim 305
1.2. Statut o służbie cywilnej w Cesarstwie Rosyjskim 307
1.3. Przepisy szczegółowe 308
2. Rangi, klasy, tytuły i stanowiska służbowe 308
3. Warunki mianowania 312
3.1. Poddaństwo rosyjskie 312
3.2. Wiek 315
3.3. Płeć 315
3.4. Kwalifikacje 316
3.5. Niekaralność 317
3.6. Język rosyjski 318
4. Nominacja 319
4.1. Organy uprawnione do nominowania urzędników cywilnych 319
4.2. Warunki szczegółowe nominacji 320
5. Obowiązki urzędników w czasie pełnienia służby 321
6. Prawa i przywileje urzędnicze 324
6.1. Uposażenie 325
6.2. Prawo do urlopu 328
6.3. Prawo do awansu 329
6.4. Prawo do tytułów i rang cywilnych 330
6.5. Nagrody i odznaczenia 331
6.6. Prawo do nabycia szlachectwa 334
6.7. Prawo do munduru 335
6.8. Zwolnienie z obowiązku służby wojskowej 335
6.9. Prawo do kształcenia dzieci na koszt państwa 336
7. Dowody służby cywilnej 337
7.1. Patent nominacyjny 337
7.2. Lista stanu służby 337
7.3. Atestat 339
8. Odpowiedzialność urzędników cywilnych 340
8.1. Odpowiedzialność porządkowa 341
8.2. Odpowiedzialność dyscyplinarna i karnosądowa 342
8.3. Odpowiedzialność cywilna
9. Rozwiązanie stosunku urzędniczego 347
9.1. Zwolnienie urzędnika z powodu likwidacji lub reorganizacji urzędu 347
9.2. Zwolnienie urzędnika na własna prośbę 348
9.3. Zwolnienie urzędnika jednostronna decyzja organu 349
9.4. Śmierć urzędnika 350
10. Prawa emerytalne urzędników i członków ich rodzin po zakończeniu służby cywilnej 350
10.1. Stowarzyszenia emerytalne 351
10.2. Fundusz emerytalny 351
10.3. Warunki pobierania pensji emerytalnej 352
10.4. Uprawnienia zony i dzieci zmarłego urzędnika 353
10.5. Zawieszenie i utrata prawa do emerytury 354

ROZDZIAŁ VI. Kontrola i nadzór nad administracja publiczna w Królestwie Polskim 355
1. Rosyjski model kontroli administracji publicznej 355
2. Urzędy mieszane 361
2.1. Gubernialne Urzędy do Spraw Włościańskich 361
2.2. Gubernialne Urzędy do Spraw Powinności Wojskowej 364
2.3. Gubernialne Urzędy do Spraw Fabrycznych i Górniczych 367
2.4. Gubernialne Urzędy do Spraw Podatku Przemysłowego 370
2.5. Gubernialne Urzędy do Spraw Podatku Kwaterunkowego 373
2.6. Gubernialne Urzędy do Spraw Stowarzyszeń 376
3. Departamenty Administracyjne i I Ogólne Zebranie Departamentów Senatu Rządzącego 379
3.1. Skład i organizacja wewnętrzna 379
3.2. Kompetencje 385
3.3. Postępowanie w Departamentach Administracyjnych i w I Ogólnym Zebraniu
Departamentów Senatu 396
3.4. Charakter i moc prawna orzeczeń Senatu 406

Uwagi końcowe 411
Bibliografia 419
I. Źródła drukowane – akty prawne i zbiory przepisów 419
1. Wykaz aktów prawnych 419
2. Zbiory przepisów 434
II. Literatura 438