ebook Afazjologia

Spis treści ebooka Afazjologia

Przedmowa – Zbigniew Tarkowski, Ewa Humeniuk XIX
Życie z niepełnosprawnością – Zbigniew Tarkowski, Olga Jauer-Niworowska 1
Rozdział 1. Wprowadzenie do afazjologii – Zbigniew Tarkowski 21
Wprowadzenie 21
Organiczne zaburzenie mowy: objaw, zaburzenie, choroba czy niepełnosprawność? 22
Podejście holistyczne 23
Klasyfikacja organicznych zaburzeń mowy 24
Ogólny model diagnozy 27
Ogólny model terapii 29
Zakończenie 33
Aneks 34
Rozdział 2. Neuroanatomiczne podstawy procesu komunikatywnego – Andrzej Obrębowski 35
Wprowadzenie 35
Rozwój układu nerwowego 35
Charakterystyka mózgowia 36
Budowa kory mózgu 39
Jądra podstawne 42
Wzgórzomózgowie i podwzgórze 42
Torebka wewnętrzna 43
Twór siatkowaty 44
Część aferentna procesu komunikatywnego 44
Część eferentna procesu komunikatywnego 46
Obwodowy układ nerwowy 50
Układ autonomiczny 51
Układ limbiczny 53
Zakończenie 54
Rozdział 3. Diagnoza dla potrzeb terapii w afazjologii – Zbigniew Tarkowski 57
Wprowadzenie 57
Znaczenie i rodzaje diagnozy 57
Diagnostyka a RODO 59
Realność postulatów 59
Czas trwania diagnozy 60
Diagnoza podczas terapii 60
Diagnoza dwuetapowa 61
Znaczenie pierwszej sesji terapeutycznej 61
Studium przypadku 70
Zakończenie 73
Aneks 74
Rozdział 4. Studium przypadku w afazjologii – Joanna Kuć 77
Wprowadzenie 77
Studium przypadku jako metoda badawcza nauk społecznych i/lub medycznych 78
Projektowanie studium przypadku z afazjologii 81
Studia przypadków chorych z organicznymi zaburzeniami mowy 88
Model studium przypadku 89
Projekt badawczy 90
Studium przypadku 93
Zakończenie 97
Rozdział 5. Niepełnosprawność intelektualna, spektrum autyzmu, afazja dziecięca – Zbigniew Tarkowski 101
Wprowadzenie 101
Rys historyczny 102
Porównanie definicji 105
Porównanie objawów 106
Porównanie przyczyn 108
Studia przypadków 108
Badania porównawcze 114
Jednostki łączne czy rozłączne 116
Kategoria nadrzędna 118
Ogólny model terapii 119
Zakończenie 120
Rozdział 6. Afazja u dzieci: nowe podejście teoretyczne, diagnostyczne i terapeutyczne – Maria Pąchalska 123
Wprowadzenie 123
Problemy definicyjne: definicja klasyczna (objawowa) afazji u dzieci 124
Epidemiologia afazji u dzieci 125
Istota i przyczyny powstania afazji u dzieci 126
Studium przypadku 131
Warunki i przebieg procesu diagnostycznego dziecka z afazją 134
Warunki i przebieg procesu terapii dziecka z afazją 139
Studium przypadku 142
Zakończenie 143
Rozdział 7. Afazja w ujęciu holistycznym – Małgorzata Rutkiewicz-Hanczewska 147
Wprowadzenie 147
Afazja w ujęciu klinicznym: typologia afazji 148
Afazja ruchowa (tab. 7.2) 149
Afazja czuciowa (tab. 7.3) 150
Afazja anomiczna (tab. 7.4) 151
Afazja przewodzeniowa (tab. 7.5) 152
Afazja transkorowa ruchowa (tab. 7.6) 153
Afazja transkorowa czuciowa (tab. 7.7) 154
Afazje podkorowe (tab. 7.8) 155
Epidemiologia afazji 156
O chorym z afazją 157
Studium przypadku 161
O rodzinie chorego z afazją 163
Zakończenie 166
Rozdział 8. Diagnoza i terapia osób z afazją – Małgorzata Rutkiewicz-Hanczewska 171
Wprowadzenie 171
Między kodowaniem a dekodowaniem 171
Podstawy diagnozowania afazji 173
Trudności diagnostyczne: wahania i niejednoznaczności 182
Terapia afazji. O neuroplastyczności mózgu i stanie plateau 188
Terapia funkcji poznawczych 191
Zakończenie 196
Rozdział 9. Afazja a wielojęzyczność – Ewa Małgorzata Szepietowska 201
Wprowadzenie 201
Wielojęzyczność a afazja: wczesne badania 202
Wielojęzyczność a poznanie 203
Wielojęzyczny mózg 204
Czynniki kształtujące obraz kliniczny afazji u osób dwu-/wielojęzycznych. Dwu-/wielojęzyczność: kwestie terminologiczne i sposoby pomiaru 207
Wiek i charakter nabywania drugiego (innych) języka 209
Podobieństwo języków 210
Obraz kliniczny afazji u osób dwu- i wielojęzycznych 211
Rehabilitacja afazji u osób wielojęzycznych 216
Zakończenie 218
Rozdział 10. Terapie wspomagające dla osób z afazją – Ewa Humeniuk 225
Wprowadzenie 225
Poradnictwo psychologiczne 225
Terapie behawioralno-poznawcze 226
Terapia rodzin 228
Terapia z wykorzystaniem muzyki 229
Terapie relaksacyjne 230
Zajęcia grupowe 231
Terapie z wykorzystaniem urządzeń elektronicznych 232
Terapie włączające w życie społeczne 233
Inne metody wspomagające terapię mowy 233
Zakończenie 234
Rozdział 11. Psychospołeczne funkcjonowanie osoby z afazją – Ewa Humeniuk 239
Wprowadzenie 239
Zaburzenia emocji i zachowania towarzyszące afazji 239
Depresja oraz objawy psychopatologiczne u osób z afazją 242
Przystosowanie do niepełnosprawności 244
Jakość życia osób z afazją 245
Funkcjonowanie społeczne osób za afazją 245
Zmiany w funkcjonowaniu rodzin 247
Zakończenie 248
Rozdział 12. Społeczne aspekty w udzielaniu pomocy terapeutycznej chorym z afazją: perspektywa doświadczeń autora – Waldemar Tłokiński 253
Wprowadzenie 253
Kompetencje terapeuty 254
Diagnoza 254
Terapia 255
Organizacja pracy terapeutycznej 256
Studia przypadków 259
Indywidualizacja terapii 261
Zakończenie 263
Rozdział 13. Diagnoza różnicowa afazji i dyzartrii – Olga Jauer-Niworowska 265
Wprowadzenie 265
Istotne różnice między afazją a dyzartrią 265
Wybrane informacje dotyczące lokalizacji funkcji mowy a różnicowanie afazji i dyzartrii 267
Różnice między afazją ekspresywną a dyzartrią 268
Wybrane przykłady 271
Porównanie wypowiedzi osób z dyzartrią i osób z afazją 277
Najczęstsze przyczyny afazji 278
Najczęstsze przyczyny dyzartrii 278
Zakończenie 279
Rozdział 14. Psychologiczno-motoryczne podejście do diagnozy i terapii osób z dyzartrią – Olga Jauer-Niworowska 281
Wprowadzenie 281
Istota zaburzeń dyzartrycznych – patomechanizm i objawy 282
Klasyfikacje dyzartrii 283
Etiologia dyzartrii 285
Ocena stanu mowy osób z dyzartrią 287
Terapia osób z dyzartrią – podejście psychologiczno-motoryczne 307
Studium przypadku 313
Zakończenie 314
Rozdział 15. Neurolingwistyczna ocena stanu mowy w dyzartrii – Izabela Gatkowska 317
Wprowadzenie 317
Ocena stanu mowy w dyzartrii 317
Rodzaje dyzartrii a interpretacja danych z badania 326
Studium przypadku 330
Zakończenie 331
Rozdział 16. Dyzartria a dyslalia. Diagnoza różnicowa – Zbigniew Tarkowski 333
Wprowadzenie 333
Zaburzenia artykulacji 333
Rozpoznanie zaburzeń artykulacji 338
Kryteria różnicowania dyzartrii oraz dyslalii 339
Postępowanie postdiagnostyczne 340
Zakończenie 340
Rozdział 17. Dysglosja: diagnoza i terapia – Monika Łuszczuk 343
Wprowadzenie 343
Postępowanie diagnostyczne 345
Postępowanie terapeutyczne 347
Studia przypadków 349
Zakończenie 351
Rozdział 18. Oligofazja – Jacek Jarosław Błeszyński, Zbigniew Tarkowski 353
Wprowadzenie 353
Rozważania terminologiczne 353
Oligofazja u dzieci i młodzieży 354
Oligofazja u dorosłych 359
Etiologia oligofazji 360
Diagnoza oligofazji 362
Terapia oligofazji 363
Efektywność terapii 368
Zakończenie 368
Rozdział 19. Od afonii do mowy zastępczej – Agnieszka Hamerlińska 371
Wprowadzenie 371
Afonia 374
Mowa zastępcza 374
Uczenie mowy przełykowej 378
Uczenie mowy przetokowej 380
Skuteczność terapii logopedycznej osób po usunięciu krtani 381
Zamiast zakończenia – studium osoby 383
Rozdział 20. Ocena napięcia mięśniowego a jego terapia u osób z zaburzeniami mowy – Michał Ginszt 387
Wprowadzenie 387
Napięcie mięśniowe i jego zaburzenia 387
Dysfunkcje aktywności mięśniowej u osób z zaburzeniami mowy 388
Ocena napięcia mięśni w zaburzeniach mowy 389
Elektromiograficzna ocena aktywności mięśniowej w zaburzeniach mowy 390
Wyniki badań elektromiograficznych w zaburzeniach mowy 392
Terapia napięcia mięśniowego w zaburzeniach mowy 393
Studium przypadku 395
Zakończenie 398
Rozdział 21. Rehabilitacja funkcji językowych z wykorzystaniem metod komputerowych w warunkach domowych – Piotr Markiewicz 401
Wprowadzenie 401
Komputerowo wspomagana rehabilitacja zaburzeń językowych 401
Komputerowe i internetowe programy do rehabilitacji funkcji językowych na rynku polskim 402
Komputerowo wspomagana rehabilitacja zaburzeń językowych w warunkach domowych 407
Studium przypadku 408
Zakończenie 415
Rozdział 22. Osoba z niepełnosprawnością komunikacyjną w instytucji totalnej – Zbigniew Tarkowski 419
Wprowadzenie 419
Charakterystyka instytucji totalnej 419
Komunikacja instytucjonalna 420
Komunikacja słowna w szpitalach 423
Komunikacja słowna w domach opieki lub pomocy społecznej 425
Studium przypadku 428
Zakończenie 431
Rozdział 23. Ocena sprawności komunikacyjnych w chorobie Alzheimera oraz zakres oddziaływań terapeutycznych – Aneta Domagała 433
Wprowadzenie 433
Ocena sprawności komunikacyjnych 433
Zakres oddziaływań terapeutycznych 437
Studium przypadku 445
Zakończenie 451
Rozdział 24. Stan minimalnej świadomości – kluczowe zagadnienie komunikacji – Łukasz Grabarczyk, Agnieszka Rakowska, Wojciech Maksymowicz, Monika Barczewska 455
Wprowadzenie 455
Różnicowanie zaburzeń świadomości 456
Definicje 456
Diagnostyka i ocena pacjenta 458
Alternatywne metody komunikacji 460
Terapia pacjentów w stanie minimalnej świadomości 462
Zakończenie 463
Rozdział 25. Leczenie operacyjne guzów w elokwentnych obszarach mózgu – Wojciech Kloc, Joanna Sierpowska, Agata Zdun-Ryżewska, Ewa Iżycka-Świeszewska, Izabela Sebastyańska-Targowska,Stanisław Maksymowicz, Witold Libionka, Anna Bartosińska-Wiśniewska 467
Wprowadzenie 467
Funkcjonalne uwarunkowania operacji 468
Guzy mózgu 470
Objawy kliniczne guzów mózgu 471
Leczenie operacyjne 473
Nieinwazyjne techniki mapowania mózgu 476
Inwazyjne techniki śródoperacyjnego mapowania czynnościowego mózgu 478
Studia przypadków 480
Zakończenie 486
Aneks 1 489
Aneks 2 491
Rozdział 26. Farmakoterapia zaburzeń mowy u pacjentów neurologicznych – przegląd literatury, aktualne wytyczne oraz perspektywy nowych rozwiązań farmakologicznych – Dariusz Pawlak, Tomasz Kamiński 493
Wprowadzenie 493
Główne kierunki terapeutyczne dotyczące możliwości wdrożenia farmakoterapii 494
Leki modulujące funkcje neurotransmisyjne – leki dopaminergiczne 496
Leki modulujące funkcje neurotransmisyjne – leki cholinergiczne 500
Memantyna – antagonista NMDA 503
Leki modulujące funkcje neurotransmisyjne – leki serotoninergiczne 505
Leki modulujące funkcje neurotransmisyjne – pozostałe grupy leków 506
Pozostałe strategie terapeutyczne 507
Zakończenie 509
Miej oczy szeroko otwarte – Zbigniew Tarkowski, Tadeusz Czochra 513
Skorowidz 525