ebook Autoimmunologiczne choroby narządu wzroku

Spis treści ebooka Autoimmunologiczne choroby narządu wzroku

Przedmowa XXI
Słowo poświęcone dr. Jackowi Kańskiemu XXIII
Wykaz skrótów XXV
1. Autoimmunologiczne choroby tkanek oczodołu Grażyna Wyszyńska-Pawelec, Michał Gontarz, Jan Zapała 1
1.1. Ofalmopatia tarczycowa 1
1.1.1. Epidemiologia 1
1.1.2. Objawy kliniczne 2
1.1.3. Diagnostyka 2
1.1.4. Leczenie 3
1.1.5. Rokowanie 4
1.2. IgG4 zależna choroba oczna (IgG4-related ophthalmic disease) 4
1.2.1. Epidemiologia 4
1.2.2. Objawy kliniczne 5
1.2.3. Diagnostyka 7
1.2.4. Leczenie 10
1.2.5. Rokowanie 11
1.3. Zespół Tolosy-Hunta 11
1.3.1. Epidemiologia 12
1.3.2. Objawy kliniczne 12
1.3.3. Diagnostyka 12
1.3.4. Leczenie 14
1.3.5. Rokowanie 14
Piśmiennictwo 14
2. Powieki Agnieszka Kubicka-Trząska 17
2.1. Ostry obrzęk alergiczny skóry powiek 17
2.1.1. Objawy 17
2.1.2. Leczenie 17
2.2. Kontaktowe zapalenie skóry powiek 18
2.2.1. Etiopatogeneza 18
2.2.2. Objawy 18
2.2.3. Leczenie 18
2.3. Atopowe zapalenie skóry powiek i brzegów powiek 19
2.3.1. Objawy 19
2.3.2. Leczenie 19
Piśmiennictwo 19
3. Spojówki 21
3.1. Alergiczne choroby powierzchni oka 21
3.1.1. Epidemiologia alergicznych chorób powierzchni oka Anna Groblewska 21
3.1.2. Klasyfikacja alergicznych chorób powierzchni oka Anna Groblewska 22
3.1.3. Wiosenne zapalenie spojówek i rogówki (VKC) Anna Groblewska 25
3.1.4. Atopowe zapalenie spojówek i rogówki (AKC) Anna Groblewska 29
3.1.5. Ostre alergiczne zapalenie spojówek (AAC) Anna Groblewska 32
3.1.6. Sezonowe alergiczne zapalenie spojówek (SAC) Anna Groblewska 33
3.1.7. Całoroczne alergiczne zapalenie spojówek (PAC) Anna Groblewska 36
3.1.8. Kontaktowe zapalenie powiek i spojówek (CBC) Anna Groblewska 38
3.1.9. Olbrzymiobrodawkowe zapalenie spojówek (GPC) Anna Groblewska 40
3.1.10. Diagnostyka alergicznych chorób powierzchni oka Agnieszka Kubicka-Trząska 41
3.1.11. Diagnostyka różnicowa alergicznych chorób powierzchni oka Agnieszka Kubicka-Trząska 46
3.1.12. Leczenie alergicznych chorób oczu Anna Groblewska 49
Piśmiennictwo 51
3.2. Pemfigoid oczny Anna Markiewicz 52
3.2.1. Epidemiologia 52
3.2.2. Patofizjologia 52
3.2.3. Objawy 53
3.2.4. Diagnostyka 56
3.2.5. Diagnostyka różnicowa 57
3.2.6. Leczenie 57
3.2.7. Leczenie ogólne 57
3.2.8. Leczenie miejscowe 59
3.2.9. Leczenie chirurgiczne 59
Piśmiennictwo 60
3.3. Zespół Stevens-Johnsona oraz zespół toksycznej nekrolizy naskórka Anna Markiewicz 61
3.3.1. Epidemiologia 61
3.3.2. Patofizjologia 61
3.3.3. Objawy ogólne 63
3.3.4. Objawy oczne 64
3.3.5. Leczenie 66
3.3.6. Diagnostyka 70
3.3.7. Diagnostyka różnicowa 70
Piśmiennictwo 72
3.4. Rzekomobłoniaste zapalenie spojówek Anna Markiewicz 73
3.4.1. Epidemiologia 74
3.4.2. Patofizjologia 74
3.4.3. Objawy 75
3.4.4. Diagnostyka 76
3.4.5. Leczenie 77
3.4.6. Rokowanie 77
Piśmiennictwo 78
4. Rogówka Monika Sarnat-Kucharczyk, Ewa Mrukwa-Kominek 79
4.1. Miąższowe zapalenie rogówki w przebiegu układowych chorób infekcyjnych 79
4.1.1. Miąższowe zapalenie rogówki w przebiegu kiły 79
4.1.2. Miąższowe zapalenie rogówki w przebiegu gruźlicy 81
4.2. Immunologiczne śródmiąższowe zapalenie rogówki związane z zakażeniem wirusem Herpes simplex i Herpes zoster 82
4.2.1. Tarczowate zapalenie rogówki związane z zakażeniem wirusem Herpes simplex 82
4.2.2. Tarczowate zapalenie rogówki związane z wirusem Herpes zoster 84
4.2.3. Pieniążkowate zapalenie rogówki 85
4.3. Zespół Cogana 86
4.3.1. Objawy 86
4.3.2. Leczenie 86
4.4. Brzeżne zapalenie rogówki 87
4.4.1. Objawy 87
4.4.2. Leczenie 88
4.5. Pryszczykowe zapalenie rogówki 88
4.5.1. Objawy 88
4.5.2. Leczenie 89
4.6. Wrzód Moorena 89
4.7. Różowate zapalenie rogówki/zapalenie rogówki w przebiegu trądziku różowatego 91
4.7.1. Objawy 92
4.7.2. Leczenie 94
4.8. Zapalenia rogówki w chorobach układowych tkanki łącznej 95
4.8.1. Obwodowe wrzodziejące zapalenie rogówki (peripheral ulcerative keratitis, PUK) 95
4.8.2. Zapalenie rogówki w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) 95
4.8.3. Leczenie 96
4.9. Zapalenie rogówki w układowych chorobach zapalnych naczyń krwionośnych 97
4.9.1. Objawy 97
4.9.2. Leczenie 97
Piśmiennictwo 98
5. Zespół Sjögrena Ewa Mrukwa-Kominek, Marta Swierczynska 101
5.1. Epidemiologia 101
5.2. Etiologia i patogeneza 101
5.3 Postacie ZS 102
5.3.1. Pierwotny ZS 102
5.3.2. Wtórny ZS 103
5.4. Objawy oczne 104
5.4.1 Suche zapalenie rogówki i spojówek (keratoconinctivitis sicca, KCS) 104
Piśmiennictwo 114
6. Zapalenie nadtwardówki i zapalenie twardówki Malgorzata Figurska, Agnieszka Kubicka-Trząska, Bożena Romanowska-Dixon 117
6.1. Zapalenie nadtwardówki 117
6.1.1. Epidemiologia 117
6.1.2. Etiologia 117
6.1.3. Objawy 118
6.1.4. Postacie zapalenia nadtwardówki 118
6.1.5. Diagnostyka 118
6.1.6. Diagnostyka różnicowa 119
6.1.7. Leczenie 119
6.1.8. Rokowanie 119
6.2. Zapalenie twardówki 120
6.2.1. Epidemiologia 120
6.2.2. Etiologia 120
6.2.3. Objawy 120
6.2.4. Postacie zapalenia twardówki 121
6.2.5. Diagnostyka zapalenia twardówki 125
6.2.6. Różnicowanie zapalenia twardówki 126
6.2.7. Leczenie zapalenia twardówki 129
6.2.8. Rokowanie 130
Piśmiennictwo 130
7. Soczewka 131
7.1. Soczewkopochodne zapalenie błony naczyniowej Małgorzata Figurska, Agnieszka Kubicka-Trząska, Bożena Romanowska-Dixon 131
7.1.1. Patofizjologia soczewkopochodnego zapalenia błony naczyniowej 131
7.1.2. Postacie soczewkopochodnego zapalenia błony naczyniowej 132
7.1.3. Diagnostyka soczewkopochodnego zapalenia błony naczyniowej 135
7.1.4. Diagnostyka różnicowa soczewkopochodnego zapalenia błony naczyniowej 136
7.1.5. Leczenie soczewkopochodnego zapalenia błony naczyniowej 136
Piśmiennictwo 137
7.2. Zespół toksycznego uszkodzenia przedniego odcinka oka (zespół TASS) Małgorzata Figurska 138
7.2.1. Etiologia 138
7.2.2. Patogeneza 138
7.2.3. Objawy i badanie okulistyczne 139
7.2.4. Diagnostyka różnicowa 140
7.2.5. Leczenie TASS 140
7.2.6. Profilaktyka TASS 140
Piśmiennictwo 141
8. Ciało szkliste i naczynia siatkówki 143
8.1. Proliferacyjna witreoretinopatia Jerzy Mackiewicz 143
8.1.1. Wprowadzenie 143
8.1.2. Klasyfikacja proliferacyjnej witreoretinopatii 145
8.1.3. Patofizjologia 146
8.1.4. Zapobieganie farmakologiczne i leczenie PVR 147
8.1.5. Leczenie chirurgiczne PVR 148
8.1.6. Rokowanie 152
8.1.7. Przyszłość i kierunki badań 152
Piśmiennictwo 153
8.2. Choroba Ealesa Agnieszka Kubicka-Trząska 154
8.2.1. Epidemiologia 154
8.2.2. Etiopatogeneza 154
8.2.3. Objawy kliniczne 155
8.2.4. Diagnostyka 157
8.2.5. Diagnostyka różnicowa 157
8.2.6. Leczenie 158
8.2.7. Rokowanie 159
Piśmiennictwo 159
8.3. Zespół idiopatycznego zapalenia naczyń siatkówki z tętniakami i zapaleniem nerwu wzrokowego i siatkówki (idiopathic retinal vasculitis, aneurysms and neuroretinitis, IRVAN) Agnieszka Kubicka-Trząska 160
8.3.1. Epidemiologia 160
8.3.2. Patofizjologia 160
8.3.3. Objawy 160
8.3.4. Diagnostyka 162
8.3.5. Diagnostyka różnicowa 163
8.3.6. Leczenie 164
8.3.7. Rokowanie 165
Piśmiennictwo 165
8.4. Zapalenie naczyń typu oszronionych gałęzi Agnieszka Kubicka-Trząska 166
8.4.1. Epidemiologia 166
8.4.2. Patofizjologia 166
8.4.3. Objawy 166
8.4.4. Diagnostyka 167
8.4.5. Diagnostyka różnicowa 167
8.4.6. Leczenie 168
8.4.7. Rokowanie 168
Piśmiennictwo 168
8.5. Idiopatyczne zapalenie naczyń siatkówki Agnieszka Kubicka-Trząska 169
8.5.1. Epidemiologia 169
8.5.2. Patofizjologia 169
8.5.3. Objawy 170
8.5.4. Rozpoznanie 174
8.5.5. Diagnostyka obrazowa 176
8.5.6. Diagnostyka laboratoryjna 176
8.5.7. Leczenie 178
8.5.8. Rokowanie 178
Piśmiennictwo 178
9. Błona naczyniowa 181
9.1. Epidemiologia zapaleń błony naczyniowej Agnieszka Kubicka-Trząska 181
9.2. Klasyfikacja zapaleń błony naczyniowej Agnieszka Kubicka-Trząska 181
9.3. Objawy ogólnoustrojowe w przebiegu zapaleń błony naczyniowej Joanna Przeździecka-Dołyk, Marta Misiuk-Hojło 184
9.4. Symptomatologia ostrego i przewlekłego zapalenia przedniego odcinka błony naczyniowej Joanna Przeździecka-Dołyk, Marta Misiuk-Hojło 188
9.4.1. Ostre zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej 188
9.4.2. Przewlekłe zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej 191
9.5. Zapalenia błony naczyniowej w przebiegu spondyloartropatii zapalnych Joanna Przeździecka-Dołyk, Marta Misiuk-Hojło 191
9.5.1. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa 193
9.5.2. Reaktywne zapalenie stawów (zespół Reitera) 197
9.5.3. Łuszczycowe zapalenie stawów 199
9.6. Zapalenia błony naczyniowej w przebiegu nieswoistych zapalnych schorzeń jelit Joanna Przeździecka-Dołyk, Marta Misiuk-Hojło 202
9.6.1. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) 203
9.6.2. Choroba Lesniowskiego-Crohna 204
9.7. Zapalenia błony naczyniowej w przebiegu chorób nerek Joanna Przeździecka-Dołyk, Marta Misiuk-Hojło 206
9.7.1. Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek (tubulo-interstitial nephritis, TINU) 206
9.7.2. Nefropatia IgA 209
9.8. Zapalenie błony naczyniowej w przebiegu młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów (MIZS) Zbigniew Żuber, Agnieszka Kubicka-Trząska 211
9.8.1. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) 211
Piśmiennictwo 222
9.9. Przewlekły niemowlęcy zespół neurologiczno-skórno-stawowy /noworodkowa choroba wieloukładowa Paulina Sojka-Leszczynska 223
9.9.1. Epidemiologia 223
9.9.2. Etiologia 224
9.9.3. Objawy ogólne 224
9.9.4. Objawy oczne 224
9.9.5. Diagnostyka 225
9.9.6. Leczenie miejscowe 225
9.9.7. Leczenie ogólne 225
9.9.8. Rokowanie 226
Piśmiennictwo 226
9.10. Idiopatyczne zapalenia przedniego odcinka błony naczyniowej Anna Turno-Kręcicka 227
9.10.1. Zespół zapalenia błony naczyniowej Fuchsa 227
9.10.2. Zespół Posnera-Schlossmana 232
Piśmiennictwo 233
9.11. Zapalenie czesci posredniej błony naczyniowej Anna Turno-Kręcicka 234
9.11.1. Epidemiologia 234
9.11.2. Etiologia i patfizjologia 234
9.11.3. Patomechanizm 235
9.11.4. Objawy kliniczne 236
9.11.5. Diagnostyka okulistyczna 237
9.11.6. Badania diagnostyczne 239
9.11.7. Diagnostyka różnicowa 242
9.11.8. Leczenie 243
9.11.9. Powikłania 247
9.11.10. Rokowanie 248
Piśmiennictwo 248
9.12. Idiopatyczne swoiste zapalenia tylnego odcinka błony naczyniowej – zespoły „białoplamkowe” Izabella Karska-Basta 249
9.12.1. Ostra tylna wieloogniskowa plackowata epiteliopatia barwnikowa 249
9.12.2. Choroidopatia pełzająca 254
9.12.3. Retinochoroidopatia typu birdshot 260
9.12.4. Wieloogniskowe zapalenie naczyniówki z zapaleniem całej błony naczyniowej 265
9.12.5. Choroidopatia punktowata wewnętrzna 271
9.12.6. Zespół zwłóknienia podsiatkówkowego i zapalenia błony naczyniowej oka 277
9.12.7. Zespół licznych znikających białych punktów 280
9.12.8. Ostre zapalenie nabłonka barwnikowego siatkówki 285
9.12.9. Ostra zewnętrzna utajona retinopatia strefowa 289
Piśmiennictwo 294
9.13. Współczulne zapalenie błony naczyniowej Barbara Biziorek 296
9.13.1. Epidemiologia 297
9.13.2. Patogeneza 297
9.13.3. Objawy kliniczne 297
9.13.4. Diagnostyka okulistyczna 298
9.13.5. Powikłania 300
9.13.6. Diagnostyka różnicowa 300
9.13.7. Leczenie 301
9.13.8. Rokowanie 302
Piśmiennictwo 302
9.14. Sarkoidoza Joanna Brydak-Godowska 302
9.14.1. Wprowadzenie 302
9.14.2. Epidemiologia 303
9.14.3. Etiologia 304
9.14.4. Objawy kliniczne: oczne i systemowe 305
9.14.5. Leczenie sarkoidozy 317
9.14.6. Rokowanie 318
Piśmiennictwo 318
9.15. Choroba Behçeta Barbara Biziorek 320
9.15.1. Epidemiologia 320
9.15.2. Etiopatogeneza 321
9.15.3. Objawy kliniczne 321
9.15.4. Powikłania 323
9.15.5. Kryteria rozpoznania 324
9.15.6. Diagnostyka okulistyczna 326
9.15.7. Diagnostyka różnicowa 327
9.15.8. Leczenie 328
9.15.9. Rokowanie 329
Piśmiennictwo 329
9.16. Zespół Vogta-Koyanagiego-Harady Joanna Brydak-Godowska 330
9.16.1. Wprowadzenie 330
9.16.2. Epidemiologia 330
9.16.3. Patofizjologia 330
9.16.4. Objawy kliniczne 331
9.16.5. Zrewidowane Kryteria Diagnostyczne dla zespołu Vogta-Koyanagiego-Harady z pierwszych międzynarodowych warsztatów 333
9.16.6. Badania diagnostyczne 335
9.16.7. Diagnostyka różnicowa 341
9.16.8. Leczenie 341
9.16.9. Powikłania 343
9.16.10. Rokowanie 343
Piśmiennictwo 343
9.17. Alergiczne zapalenia błony naczyniowej Agnieszka Kubicka-Trząska 345
Piśmiennictwo 347
10. Nerw wzrokowy 349
10.1. Zapalenie nerwu wzrokowego w chorobach demielinizacyjnych Dominika Gniadek-Batko 349
10.1.1. Stwardnienie rozsiane 349
10.1.2. Choroba Devica – zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia kręgowego (neuromyelitis optica, NMO) 358
10.1.3. Choroba z przeciwciałami anty-MOG 363
10.1.4. Choroba Schildera (stwardnienie rozlane) 368
Piśmiennictwo 370
10.2. Autoimmunologiczne zapalenie nerwu wzrokowego po szczepieniach oraz związane z chorobami infekcyjnymi Eliza Kita 373
10.2.1. Objawy ogólne 374
10.2.2. Objawy oczne 374
10.2.3. Diagnostyka 374
10.2.4. Leczenie 374
10.2.5. Rokowanie 375
10.2.6. Możliwe patomechanizmy autoimmunologicznej neuropatii nerwu wzrokowego wystepujące po szczepieniu i związane z zakażeniami 376
Piśmiennictwo 376
10.3. Przednia niedokrwienna neuropatia wzrokowa w przebiegu olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic 377
10.3.1. Przednia niedokrwienna neuropatia wzrokowa w przebiegu olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic – objawy ogólne, diagnostyka i leczenie Bogdan Batko 377
Piśmiennictwo 383
10.3.2. Przednia niedokrwienna neuropatia wzrokowa w przebiegu olbrzymiokomórkowego zapalenia tętnic – objawy oczne, diagnostyka okulistyczna i leczenie powikłań ocznych Dominika Gniadek-Batko 383
Piśmiennictwo 386
11. Objawy okulistyczne w przebiegu układowych chorób o podłożu autoimmunologicznym 387
11.1. Reumatoidalne zapalenie stawów Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 387
11.1.1. Objawy ze strony narządu ruchu 387
11.1.2. Objawy ze strony innych narządów i układów 388
11.1.3. Objawy oczne 389
11.1.4. Testy diagnostyczne 390
11.1.5. Leczenie 391
11.2. Toczeń rumieniowaty układowy Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 391
11.2.1. Objawy ogólne 392
11.2.2. Objawy oczne 393
11.2.3. Testy diagnostyczne 396
11.2.4. Leczenie 397
11.2.5. Monitorowanie chorych leczonych hydroksychlorochina i chlorochina 398
11.3. Twardzina układowa (sklerodermia) Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 398
11.3.1. Postacie kliniczne 398
11.3.2. Objawy ogólne 399
11.3.3. Objawy oczne 400
11.3.4. Testy diagnostyczne 401
11.3.5. Leczenie 401
11.4. Zapalenie wielomiesniowe i skórno-mięśniowe Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 401
11.4.1. Objawy ogólne 402
11.4.2. Objawy oczne 403
11.4.3. Testy diagnostyczne 403
11.4.4. Leczenie 404
11.5. Mieszana choroba tkanki łącznej i zespoły nakładania Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 404
11.5.1. Objawy oczne 405
11.5.2. Leczenie 405
11.6. Zespół antyfosfolipidowy Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 405
11.6.1. Diagnostyka 405
11.6.2. Objawy oczne 407
11.6.3. Leczenie 407
11.7. Nawracające zapalenie wielochrzęstne Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 407
11.7.1. Objawy ogólne 407
11.7.2. Objawy oczne 408
11.7.3. Testy diagnostyczne 408
11.7.4. Leczenie 408
11.8. Ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 409
11.8.1. Objawy ogólne 409
11.8.2. Objawy oczne 410
11.8.3. Testy diagnostyczne 411
11.8.4. Leczenie 412
11.9. Eozynofilowa ziarniniakowatosc z zapaleniem wielonaczyniowym (zespół Churga-Straussa) Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 412
11.9.1. Objawy ogólne 412
11.9.2. Objawy oczne 414
11.9.3. Testy diagnostyczne 414
11.9.4. Leczenie 414
11.10. Guzkowe zapalenie tetnic Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 415
11.10.1. Objawy ogólne 415
11.10.2. Objawy oczne 416
11.10.3. Testy diagnostyczne 416
11.10.4. Leczenie 417
11.11. Choroba Takayasu Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 417
11.11.1. Objawy ogólne 417
11.11.2. Objawy oczne 418
11.11.3. Testy diagnostyczne 419
11.11.4. Leczenie 419
11.12. Choroba Kawasakiego Zofia Guła, Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 419
11.12.1. Objawy ogólne 420
11.12.2. Objawy oczne 421
11.12.3. Testy laboratoryjne 421
11.12.4. Leczenie 422
11.13. Miastenia Elżbieta Klimiec-Moskal, Agnieszka Kubicka-Trząska 422
11.13.1. Postacie kliniczne 422
11.13.2. Testy diagnostyczne 424
11.13.3. Leczenie 425
11.13.4. Diagnostyka różnicowa postaci ocznej miastenii 426
Piśmiennictwo 426
12. Zespoły paranowotworowe (paraneoplastyczne) Bożena Romanowska-Dixon, Agnieszka Kubicka-Trząska 431
12.1. Retinopatie paraneoplastyczne 432
12.1.1. Retinopatia u chorych z rakiem (CAR) 433
12.1.2. Zwiazana z rakiem dysfunkcja czopków (CACD) 439
12.1.3. Retinopatia u chorych z czerniakiem (MAR) 439
12.2. Obustronna rozproszona proliferacja melanocytów błony naczyniowej (bilateral diffuse uveal melanocytic proliferation, BDUMP) 440
12.3. Paraneoplastyczna neuropatia nerwu wzrokowego (PON) 441
12.4. Zespół miasteniczny Lamberta-Eatona (LEMS) 442
12.5. Diagnostyka różnicowa zespołów paraneoplastycznych 442
12.6. Podsumowanie 442
Piśmiennictwo 443
13. Steroidoterapia i leczenie immunosupresyjne w nieinfekcyjnych zapaleniach błony naczyniowej 445
13.1. Steroidoterapia – Agnieszka Kubicka-Trząska 445
13.1.1. Steroidy podawane do worka spojówkowego 447
13.1.2. Iniekcje okołogałkowe steroidów 448
13.1.3. Doszklistkowe iniekcje steroidów 450
13.1.4. Nadnaczyniówkowe iniekcje triamcynolonu 452
13.1.5. Systemowa steroidoterapia 452
13.2. Leczenie immunosupresyjne Agnieszka Kubicka-Trząska, Mariusz Korkosz 455
13.2.1. Antymetabolity 455
13.2.2. Inhibitory kalcyneuryny 456
13.2.3. Zwiazki alkilujące 457
13.3. Podsumowanie 461
Piśmiennictwo 461
14. Terapia biologiczna w nieinfekcyjnych zapaleniach błony naczyniowej Sławomir Teper 463
14.1. Mechanizm działania leków biologicznych 463
14.2. Leki biologiczne stosowane w leczeniu zapaleń błony naczyniowej 463
14.3. Wskazania i kwalifikacja do terapii biologicznej w zapaleniach błony naczyniowej 465
14.4. Obrzęk plamki w zapaleniach błony naczyniowej a leki biologiczne 466
14.5. Działania niepożądane i monitorowanie przebiegu terapii biologicznej w zapaleniach błony naczyniowej 466
14.6. Program lekowy w zapaleniach błony naczyniowej 467
14.6.1. Badania przy kwalifikacji do leczenia adalimumabem 469
14.7. Podsumowanie 472
Piśmiennictwo 472
Skorowidz 475