ebook Byt i „światło-cień”. O antropologii poetyckiej Cypriana Norwida Lidia Banowska

Książka poświęcona jest wzajemnym oddziaływaniom między antropologią (byt) i ironią („światło-cień”)
w twórczości Cypriana Norwida, dla którego te sfery pozostają jednymi z najważniejszych pól problemowych. Autorka ukazuje, jak głęboko są one powiązane w płaszczyźnie znaczeń ontologicznych, egzystencjalnych, epistemologicznych i estetycznych. Antropologia stanowi jeden z najważniejszych „dalszych planów ironii”, podczas gdy ironia dla antropologii pozostaje „dalszym planem” jedynie potencjalnie. Tym samym, choć spore obszary Norwidowskiego myślenia o człowieku naznaczone są ironią, nie przenika ona refleksji poety całkowicie: pewne obszary są od niej wolne, a w pozostałych występuje w zmiennym natężeniu. Niezależnie jednak od występowania poważnych bądź komicznych grymasów ironii czy też jej braku, cel Norwidowskiej poezji pozostaje zawsze ten sam: przebudzić człowieka ku życiu autentycznemu oraz potencjalnie życiodajnej śmierci, by mógł postawić pytanie o wieczność. Autorka przedstawia Norwida jako poetę wieku XIX, ale nade wszystko jako współczesnego de facto poetę kultury chrześcijańskiej i zarazem jednego z najwybitniejszych w tym kręgu ironistów. Postrzega go tak jako poetę „osobnego”, jak i twórczego prekursora wielu późniejszych odkryć, rozwiązań czy tendencji, w którym można upatrywać jednego z ojców polskiej poezji nowoczesnej.