ebook Cele osobowe i rzeczowe w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego Patrycja Grzebyk

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2018

Książka Cele osobowe i rzeczowe w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego to pierwsza na polskim rynku monografia wskazująca dopuszczalne prawnie cele w konfliktach zbrojnych zarówno o charakterze międzynarodowym, jak i niemiędzynarodowym. Omówiono w niej cele osobowe i rzeczowe przede wszystkim z perspektywy międzynarodowego prawa humanitarnego, a także praw człowieka oraz międzynarodowego prawa karnego. Lektura niniejszej książki odpowiada na pytania o legalność ataków na określone kategorie osób lub obiektów. Autorka wskazuje przy tym na podstawowe trudności w prawidłowej eliminacji celów wojskowych oraz możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności z tytułu naruszenie prawa określającego cele w konfliktach zbrojnych. Monografia jest ważnym głosem w sprawie adekwatności regulacji prawa międzynarodowego do realiów współczesnych konfliktów zbrojnych.

Patrycja Grzebyk – adiunkt w Instytucie Stosunków Międzynarodowych Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Doktor nauk humanistycznych (2010). Absolwentka prawa (2006) oraz stosunków międzynarodowych (2005) UW. Autorka licznych publikacji z zakresu prawa międzynarodowego, m.in. monografii Odpowiedzialność karna za zbrodnię agresji (2010), wyróżnionej nagrodą im. Manfreda Lachsa i wydanej w języku angielskim (Routledge) w wersji poszerzonej pt. Criminal responsibility for the crime of aggression (2013), współredaktorka książki Pomoc humanitarna w świetle prawa i praktyki (2016). Stypendystka Fundacji Nauki Polskiej (Start 2012, 2013), Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2011–2014), Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP oraz Centrum Prawa Międzynarodowego im. Lauterpachta Uniwersytetu Cambridge (2014), jest zastępcą redaktora naczelnego Rocznika Strategicznego. Wykładała m.in. na uniwersytetach w Genewie, Kijowie, Pekinie, Monachium, Zagrzebiu. Koordynuje działalność Network on Humanitarian Action w Polsce. Mama Zosi, Łucji, Kazika i Władzia.

Spis treści ebooka Cele osobowe i rzeczowe w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego

Spis treści
Wykaz skrótów 9
Wstęp 15
1. Problem badawczy 15
2. Struktura pracy 18
3. Uwagi metodologiczne 20
Rozdział I
Źródła, zakres oraz specyfika stosowania prawa określającego legalne cele
w konfliktach zbrojnych 23
1.1. Fragmentacja prawa międzynarodowego…
określającego legalne cele w konfliktach zbrojnych 23
1.1.1. Międzynarodowe prawo humanitarne 24
1.1.2. Międzynarodowe prawo praw człowieka 30
1.1.3. Międzynarodowe prawo karne 36
1.2. Zakres międzynarodowego prawa humanitarnego 39
1.2.1. Zakres przedmiotowy 39
1.2.2. Zakres terytorialny 45
1.2.3. Zakres czasowy 47
1.2.4. Zakres podmiotowy 48
1.3. Specyfika tworzenia i stosowania MPH 53
1.3.1. Relacja między zasadami humanitaryzmu i konieczności wojskowej 53
1.3.2. Między zakazem a upoważnieniem do użycia siły 57
1.3.3. Zasada równości 59
1.4. Likwidacja celu 61
1.4.1. Definicja ataku 61
1.4.2. Poziom dopuszczalnej przemocy 63
1.4.3. Ograniczenia co do metod i środków atakowania legalnych celów 68
1.5. Konkluzje 70
Rozdział II
Cele osobowe 72
2.1. Członkowie państwowych sił zbrojnych 75
2.1.1. Konflikty międzynarodowe 75
2.1.2. Konflikty niemiędzynarodowe 97
2.2. Członkowie uzbrojonych służb porządku publicznego 100
2.2.1. Konflikty międzynarodowe 100
2.2.2. Konflikty niemiędzynarodowe 101
2.3. Członkowie niepaństwowych grup zbrojnych 102
2.3.1. Konflikty międzynarodowe 102
2.3.2. Konflikty niemiędzynarodowe 104
2.4. Osoby cywilne 110
2.4.1. Konflikty międzynarodowe 110
2.4.2. Konflikty niemiędzynarodowe 129
2.5. Członkowie operacji pokojowych 131
2.5.1. Konflikty międzynarodowe 131
2.5.2. Konflikty niemiędzynarodowe 133
2.6. Konkluzje 134
Rozdział III
Cele rzeczowe 137
3.1. Ogólna definicja celu wojskowego 139
3.1.1. Wkład do działalności wojskowej 141
3.1.2. Korzyść wojskowa 151
3.1.3. Wpływ innych dziedzin prawa na definicję celu wojskowego –
przypadek infrastruktury
wykorzystywanej do popełniania zbrodni międzynarodowych 154
3.2. Katalog celów wojskowych 156
3.2.1. Centra dowodzenia, kontroli i łączności 164
3.2.2. Instalacje, budynki, sprzęt i materiały wojskowe 167
3.2.3. Linie komunikacyjne 170
3.2.4. Przemysł i inne tzw. cele ekonomiczne 171
3.2.5. Media 174
3.3. Katalog dóbr o charakterze cywilnym 176
3.3.1. Szpitale, formacje sanitarne, środki transportu medycznego 176
3.3.2. Budowle i urządzenia zawierające niebezpieczne siły 178
3.3.3. Dobra kulturalne i miejsca kultu religijnego 181
3.3.4. Dobra niezbędne dla przetrwania ludności cywilnej 185
3.3.5. Szkoły i domy mieszkalne 187
3.3.6. Pomoc humanitarna 188
3.3.7. Środowisko naturalne 190
3.3.8. Miejscowości niebronione i inne strefy pod ochroną 192
3.4. Konkluzje 195
Rozdział IV
Trudności w prawidłowej eliminacji celów 197
4.1. Prawne przyczyny strat cywilnych 198
4.1.1. Zasada proporcjonalności 199
4.1.2. Obowiązek przedsięwzięcia środków ostrożności 206
4.1.3. Zakaz represaliów wojennych 211
4.2. Pozaprawne przyczyny strat cywilnych 213
4.2.1. Zmiana charakteru konfliktów zbrojnych 213
4.2.2. Ochrona własnych sił 216
4.2.3. Bezbronność przesłanką ataku 218
4.2.4. Płeć 220
4.2.5. Mit precyzyjnej broni 222
4.2.6. Błędne dane – obowiązek należytej staranności 223
4.3. Konkluzje 224
Rozdział V
Odpowiedzialność za naruszenia prawa określającego dopuszczalne cele 226
5.1. Odpowiedzialność jednostki 228
5.1.1. Odpowiedzialność za ataki przeciwko osobom 235
5.1.2. Odpowiedzialność za ataki przeciwko dobrom 243
5.1.3. Odpowiedzialność za udział w działaniach zbrojnych 249
5.2. Odpowiedzialność państwa 251
5.3. Odpowiedzialność organizacji międzynarodowych 261
5.4. Odpowiedzialność niepaństwowych grup zbrojnych 266
5.5. Konkluzje 268
Zakończenie – w stronę jednolitego podejścia do doboru celów 270
1. Coraz szerszy zakres celów – coraz bliżej wojny totalnej 270
2. Wszechobecne cele we wszechobecnym konflikcie 271
3. Jednolite podejście oparte na działalności osób, a nie na ich statusie 272
4. Równość w interesie wszystkich 274
5. Algorytm dla oceny proporcjonalności 276
6. Siła w ograniczeniach 277
7. Brak spójności – brak efektywności 278
Bibliografia 280
Spis tabel 323
Indeks nazwisk 325
Indeks rzeczowy 335