ebook Diagnoza pozytywna w resocjalizacji Model teoretyczny i metodologiczny Ewa Wysocka

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2015

Publikacja stanowi propozycję teoretyczno-metodologicznego ujęcia diagnozy resocjalizacyjnej w perspektywie pozytywnej. Autorka przedstawia założenia teoretyczne diagnozy pozytywnej w resocjalizacji oraz konstruuje jej model metodologiczny. Wychodzi z założenia, że jednym z najważniejszych czynników warunkujących efektywność resocjalizacji jest prawidłowo realizowany proces diagnostyczny powiązany z procesem wychowania resocjalizującego. Wskazuje na to, że diagnoza jest podstawą projektowania działań resocjalizacyjnych. Zakłada się, że diagnoza negatywna i pozytywna stanowią diagnozę pełną wykorzystywaną do projektowania modelu działań interwencyjnych, opartych na działaniach dwukierunkowych: eliminujących deficyty i wzmacniających potencjały. Zasadę stanowi to, iż diagnoza pozytywna jest bardziej istotna dla procesu projektowania działań interwencyjnych niż diagnoza negatywna. Diagnoza pozytywna dotyczy wykorzystania w projektowaniu czynników bezpośrednio stymulujących rozwój, polega na odkrywaniu zasobów, potencjałów i zdolności. Negatywna zaś polega na eliminacji czynników hamujących ów rozwój. Praca składa się z dwóch rozdziałów. W pierwszym przedstawiono założenia teoretyczne diagnozy resocjalizacyjnej, a w drugim jej założenia metodologiczne. W prezentowanych przez autorkę modelach (tzw. ujęcie komplementarne) zakłada się priorytetowość diagnozy pozytywnej (potencjałów, zasobów) i jedynie uzupełniający charakter diagnozy negatywnej (deficytów, zaburzeń). Rozważania dotyczące modelu diagnozy resocjalizacyjnej kończą refleksje odnoszące się do wyznaczników i specyfiki etyki postępowania pedagoga resocjalizacyjnego, pełniącego funkcję zarówno diagnosty, jak i wychowawcy wspierającego proces wewnętrznej przemiany jednostki niedostosowanej społecznie.

Spis treści ebooka Diagnoza pozytywna w resocjalizacji

Spis treści

Wstęp / 9

ROZDZIAŁ 1.
Diagnoza pozytywna i negatywna w resocjalizacji — ogólne założenia teoretyczne / 13
Wprowadzenie / 15
1.1. Dominujące podejścia w diagnozie resocjalizacyjnej — patogeneza czy salutogeneza / 19
1.1.1. Patogeneza jako dominujący sposób wyjaśniania zaburzeń przystosowawczych / 19
1.1.2. Salutogeneza jako dominujący sposób wyjaśniania zaburzeń przystosowawczych / 23
1.2. Główne wyznaczniki i problemy procesu diagnozy w resocjalizacji / 27
1.3. Psychologia pozytywna a resocjalizacja (aspekty diagnozy zaburzeń) / 31
1.4. Modele resocjalizacji w kontekście diagnozy źródeł i pokonywania „ludzkiego zła” / 38
1.4.1. Koncepcja resilience i koncepcja salutogenezy jako podstawa teoretyczna diagnozy pozytywnej w resocjalizacji / 42
1.4.2. Model ryzyka i model dobrego życia — źródła, charakterystyka i ich zastosowanie w diagnozie resocjalizacyjnej / 46
1.4.2.1. Model ryzyka oraz jego zastosowanie w diagnozie i metodyce pracy resocjalizacyjnej oraz egzemplifikacja podejścia „negatywnego” / 47
1.4.2.2. Model dobrego życia oraz jego zastosowanie w diagnozie i metodyce pracy resocjalizacyjnej oraz egzemplifikacja podejścia „pozytywnego” / 53
1.4.3. Modele wsparcia (pomocy) w rozwoju a modele ryzyka i dobrego życia oraz ich zastosowanie w pozytywnej diagnozie resocjalizacyjnej / 59
1.4.4. Model komplementarny pomocy w rozwoju jako egzemplifikacja pozytywnej diagnozy resocjalizacyjnej i pozytywnej resocjalizacji — uzasadnienie modelu / 66

ROZDZIAŁ 2.
Diagnoza pozytywna i negatywna w resocjalizacji — konkretyzacja założeń teoretycznych i metodologicznych / 75
Wprowadzenie / 77
2.1. Zrozumieć niedostosowanie społeczne — model teoretyczny, czyli ogólnie o obszarach diagnozy pozytywnej i negatywnej / 79
2.1.1. Charakterystyka i wyznaczniki procesu rozwoju / 79
2.1.1.1. Podstawowe wymiary ludzkiego rozwoju i zaburzeń rozwojowych / 81
2.1.1.2. Mechanizmy i procesy determinujące rozwój człowieka / 92
2.1.1.3. Poznawcze mechanizmy rozwoju i psychopatologii zaburzeń rozwojowych / 107
2.1.1.4. Zniekształcenia poznawcze jako wyznaczniki jakości rozwoju / 116
2.1.1.5. Środowiskowy i społeczno-kulturowy kontekst rozwoju — model czynników ryzyka i czynników chroniących / 125
2.1.2. Diagnoza w resocjalizacji — model komplementarny / 141
2.2. Poznać świat życia jednostki niedostosowanej społecznie, czyli ogólnie o podstawach metodologicznych diagnozy / 152
2.3. Propozycje podejść teoretyczno-metodologicznych do obszarów diagnozy w resocjalizacji / 160
2.4. Etyka postępowania pedagoga resocjalizacyjnego — wyznaczniki i specyfika / 164

Refleksja na zakończenie / 179

Bibliografia / 183
Wykaz schematów i tabel / 205
Indeks nazwisk / 207
Indeks rzeczowy / 213

Summary / 221
Résumé / 223
Zusammenfassung / 227