ebook Dłonie czasu Andrzej Gronczewski

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2019

Książka wpisuje się w nurt eseistyczny twórczości Andrzeja Gronczewskiego. Łączy dwie perspektywy: horyzont eseistyczny z melancholijną refleksją nad ludzką egzystencją i historią kultury, a przede wszystkim nad formą, którą przydaje jednej i drugiej upływający czas. Jest to oryginalna wypowiedź artystyczna, swoisty pamiętnik intelektualny, monolog literaturoznawcy i konesera sztuki.

The book belongs to the essayistic part of Andrzej Gronczewski’s work. It combines two perspectives: the essayistic outlook with a melancholy reflection on human existence and the history of culture, and most importantly on the form which both acquire through the passing of time. It is an original artistic work, a sort of an intellectual diary, a monologue of a literature scholar and an art.. Connoisseur.

Spis treści ebooka Dłonie czasu

Czytelnik bez biblioteki 9
Wirus donkichotyzmu 9
Takiego czytelnika szukają filozofowie 10
Piekło jako biblioteka 20
Sny we wnętrzu płomienia 31
Proch i popiół 38
Fenomenologia popiołu 49
Golgota śmiechu 58
Czwarta śmierć Don Kichota – czyli obrazy scen marzennych Bolesława Leśmiana 67
Moja druga biblioteka 79
Dłonie czasu [Esej o człowieku w bieli] 85
1. Święto dłoni – czyli święto dotyku. Biografia dłoni. Kamienie wymierne i kamienie bólu. Dwoisty kamieniołom. Dłonie jako krajobrazy serca. Dłonie – w „oku pamięci” 85
2. Instrumenty modlitwy i narzędzia Boga. Humor Boży – czyli przygody w świecie rzeczy. Dar obecności. Wielka poezja gestu. Słowa w aparacie głośnika. W lesie rąk 96
3. Modlitwa w Muzeum Wyobraźni. Dłonie jako budowla.
W katedrze dłoni. Modlitwa dzięki rzeźbie i modlitwa –
dzięki wierszowi. Wniebowstąpienie i "wziemięwstąpienie”. Galeria dłoni. Dłonie, jakie zapamiętałem. Katalog dłoni polskich. Ręce powitania i dłonie pożegnalne. Dłoń – w masce dłoni 99
4. Wzlot słów. Widnokręgi bez granic. W skafandrze pilota kosmicznego. Dialektyka wielkich liczb. Scena realna i scena ze środka snu. Notatki do księgi. Dziady Mickiewicza. Dyktatura cytatów. Dyktatura metafory 108
5. Eksplozja wyobraźni polskiej. Ogień we wnętrzu ciała. Dłonie płonące. Słońce podziemne. W lesie snów plemiennych. Kształt człowieka. Notatki do księgi, Słowacki, Król-Duch. Dyktatura cytatów, ciąg dalszy. Dyktatura metafory 113
6. Tła i analogie. Bezokoliczniki Montaigne’a. Ręka i słowo. Składnia gestu. Galeria rzeźb i obrazów. „Wielka Ręka” Leśmiana. Modlitwa Beato Angelico 115
7. Ręka jako zadanie plastyczne. Dłoń jako autobiografia. Dłonie poronne. Tylko ręka. Obecność nieobecnego 122
8. Mały traktat o zachwycie. Modlitwa przed bitwą. Artyści wszystkich czasów. Artyści całego świata. Praca jako modlitwa. Modlitwa Fra Angelico. Patron artystów. Chwila w Fiesole. Winnice i „tła”, „ojczystości” pełne. Gwiazdy w Agrigento 125
9. Cząstka świata i świat cały. Klucze uniwersalne i klucze domowe. Norwid i wszystkie języki milczenia. Milczenie jako część mowy. Gramatyka milczenia. Tekst bez tekstu. Mowa po śmierci mowy 134
Sto lat temu umarł Tołstoj 141
Broda Lwa Nikołajewicza 141
Tołstoj we wnętrzu cudzych snów 148
Wszystko – czyli Nic? 152
Późne popołudnie albo wczesny wieczór 159
Stronice dawnych książek 163
Wielka Fuga Lwa Tołstoja 164
Trawa Tołstoja. Obłoki księcia Andrzeja 169
Cienie Lwa Tołstoja 175
Kamienne łzy 179
1. Lamentacja. Rzeka rozpaczy, Acheron. Łza niewidzialna. Płacz w całym człowieku. O płaczu przedmiotów. Zegary wielu czasów. Las dantejski. Gałęzie muzyczne 179
2. Kominek nieborowski. Szlachecki telewizor. Adresy i wehikuły poezjotwórcze. Cząstka ziemiańska. Apologia pałacu. Ciemność bieli. Biel posągu i jego czarne wnętrze 187
3. Kamień tańczący. Odbieranie Dziewiątej Symfonii. Monologi i chóry. Milczenie i krzyk. Lekcja nowego języka 196
Winne grona 214
Rozmowy na moście polskim 227
List do młodych czytelników Ziela na kraterze 236
Przygody człowieka piszącego [rzecz o gospodarstwie
Melchiora Wańkowicza] 246
Bilety do czasu przeszłego 266
Istota morza – czyli „Esej dębkowski” 270
1. Garstka złotego piasku 270
2. Morze poziome i morze w pionie 274
3. Thomas Hudson – na tle Oceanu 275
4. Anatomia obrazu morskiego 276
5. Pędzel czy inne narzędzia? 279
6. Dębki w spojrzeniu powrotnym 281
7. Muszle z Korfu 282
8. Między mistrzami 284
9. Popołudnie w Dębkach. Żałobna plaża 287
Indeks osób 289