ebook Dystrybucjonizm Hilairego Belloca i Gilberta Keitha Chestertona Katolicka nauka społeczna przeciwko błędom kapitalizmu i socjalizmu Paweł Boruta

Spis treści ebooka Dystrybucjonizm Hilairego Belloca i Gilberta Keitha Chestertona

Część wstępna 13
1. Dziedzictwo Rerum novarum 14
2. Chesterbelloc, czyli twórczy duet Belloca i Chestertona 16
3. Zarys historyczny doktryny dystrybucjonizmu 22
4. Założenia metodologiczne pracy 34
4.1. Problem badawczy 34
4.2. Główna teza pracy i zasadność jej wyboru 34
4.3. Stan badań nad tematem i jego znaczenie dla pracy 37
4.4. Teza szczegółowa i plan pracy 42
4.5. Metoda badawcza 43

Rozdział I. Kapitalizm – herezja ustroju ekonomicznego 45
1. Kapitalizm – podstawowe definicje 46
2. Reformacja – protestancka geneza kapitalizmu 47
2.1. Kontekst historyczny 47
2.2. Odejście Anglii od jedności Wiary i następcza konfiskata majątków kościelnych jako model politycznej inicjacji kapitalizmu 51
2.3. Droga do materializmu – Jan Kalwin i jego „nowoczesna ewangelia bogactwa” jako fundament kapitalistycznej moralności 54
2.4. Nierozerwalny ciąg przyczynowy pomiędzy reformacją i kapitalizmem 56
2.5. Jednoznacznie negatywne odczytanie wpływu reformacji na ustrój ekonomiczny 58
3. Ograniczona własność, czyli ograniczona wolność – istota kapitalizmu 60
4. Czynniki ustrojowe prowadzące do koncentracji kapitału 64
4.1. Zwyrodnienie państwa, czyli jego kapitulacja w roli strażnika wolności ekonomicznej 64
4.2. Nieograniczona wolna konkurencja i deifikacja wolnego rynku 66
4.3. Monopol, czyli choroba współistniejąca nieograniczonego wolnego rynku 76
4.4. Lichwa 80
5. Moralny rozkład społeczeństwa kapitalistycznego 86
6. Niestabilność ustroju kapitalistycznego 95
7. Kapitalizm jako ustrój ekonomiczny, czyli wewnętrznie sprzeczny czy niespójny 98

Rozdział II. Socjalizm – pogańska droga powrotna do państwa niewolniczego 101
1. Socjalizm – przyjęte definicje 102
2. Socjalizm – pozornie nowe remedium, w rzeczywistości rozwinięcie materialistycznej natury kapitalizmu 106
3. Krytyka istoty teoretycznej socjalizmu, czyli Chesterbelloc wobec apriorycznego postulatu zniesienia własności prywatnej 110
4. Stanowisko Kościoła katolickiego – jednoznaczne odrzucenie założeń socjalizmu 120
5. Próba praktycznej realizacji zasad socjalizmu – wszechmoc państwa w służbie terroru 127
6. Ostateczny owoc „reformy” socjalistycznej – powrót państwa niewolniczego 133
7. Socjalizm – wytwór ograniczonego umysłu nowego poganina 143

Rozdział III. Dystrybucjonizm – chrześcijański zdrowy rozsądek w służbie ustroju powszechnej własności prywatnej i wolności ekonomicznej 147
1. Dystrybucjonizm – definicje wprowadzające 148
2. Doświadczenie historyczne europejskich wieków średnich jako inspiracja założeń dystrybucjonizmu (aposterioryzm) 149
3. Dystrybucjonizm – ustrój własnościowy 154
3.1. Podstawowe założenia własności (definicje Belloca) 155
3.2. Znaczenie własności prywatnej – immanentne dobro instytucji stanowiącej jedyne faktyczne źródło wolności ekonomicznej 157
3.3. Zgodność z nauczaniem Kościoła – afirmacja własności prywatnej w katolickiej nauce społecznej 164
3.4. Szczególne znaczenie własności ziemi – gospodarstwo rolne jako wzór pozytywnego wpływu własności prywatnej na społeczeństwo (autonomia jednostek i rodzin) 169
3.5. Wniosek – upowszechnienie własności prywatnej jako cel ustroju ekonomicznego (metafora społeczeństwa jako łuku składającego się z wielu elementów) 173
4. Ogólne założenia ustrojowe państwa dystrybucyjnego 176
4.1. „Aktywna” rola państwa – uznanie konieczności użycia regulacyjnej siły pań- stwowej na rzecz powszechnej własności prywatnej 176
4.2. Subsydiarność (pomocniczość) – utrzymywanie interwencji państwa w słusznych granicach 181
4.3. „Płot Chestertona” – oryginalna koncepcja i wynikające z niej wskazówki dla twórców ustroju ekonomicznego 186
4.4. Ustrój ekonomiczny a ustrój polityczny – Chesterbelloc w nurcie myślenia Arystotelesa 189
5. Przykłady konkretnych regulacji prawnych na rzecz powszechnej własności prywatnej 196
5.1. Uwagi wstępne 196
5.2. Zróżnicowane opodatkowanie 198
5.3. System cechowy (inaczej korporacyjny, gildyjny) 202
6. Wymiar moralny dystrybucjonizmu – alternatywa dla materialistycznego postrzegania rzeczywistości 209
6.1. Dobrze rozumiana duma z bycia właścicielem – potrzeba społecznej afirmacji własności i wolności ekonomicznej 209
6.2. Własność prywatna podporządkowana zasadzie łuku – solidaryzm i dobro wspólne 213
6.3. Dobra materialne jako narzędzie konieczne dla dobrego (cnotliwego) życia i godności ludzkiej – holistyczne ujęcie własności prywatnej i ustroju na niej opartego 217
6.4. Chrześcijaństwo najlepszą opoką ustroju ekonomicznego 221
7. Znaczenie proporcji – dystrybucjonizm jako realna wizja funkcjonalnego organizmu 231

Wnioski końcowe 237
1. Doktryna dystrybucjonizmu w nurcie politycznego myślenia katolickiej nauki społecznej 238
2. Uniwersalizm przeciwko partykularyzmom – dystrybucjonizm jako prawdziwie katolicka alternatywa dla całej ludzkości 245
3. Tolkien, „Merry England” i „Nowe Jeruzalem”, czyli miejsce dystrybucjonizmu w tradycji angielskiej myśli politycznej 253

Posłowie. Współczesne znaczenie dystrybucjonizmu dla Polski i świata 261

Bibliografia 267

Szczegóły ebooka Dystrybucjonizm Hilairego Belloca i Gilberta Keitha Chestertona

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2025

Typ publikacji:

Ebook

Język:

polski

Format:

pdf

ISBN:

978-83-8331-696-3

ISBN wersji papierowej:

978-83-8331-695-6

Wydanie:

1

Autorzy:

Paweł Boruta

Miejsce wydania:

Łódź

Liczba Stron:

278

Recenzje ebooka Dystrybucjonizm Hilairego Belloca i Gilberta Keitha Chestertona