ebook Dzieło Diega de Estella "O wzgardzie świata i próżności jego" w przekładzie ks. Augustyna Kochańskiego jako poradnik medytac... Maria Wichowa

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2010

Przedmiotem badań w tej książce będzie polska adaptacja dzieła hiszpańskiego franciszkanina Diega de Estella Libro de la vanidad del mundo, dokonana przez księdza Augustyna Kochańskiego. Ukazała się ona pod tytułem O wzgardzie świata i próżności jego troje ksiąg w Poznaniu, w drukarni Jana Wolraba, w 1611 r.
Celem będzie monograficzne opracowanie tekstu, który do tej pory ma niezwykle skromną literaturę przedmiotu, wymieniany jest przez badaczy przygodnie, jako pozycja bibliograficzna, jedna z wielu ilustrujących obecność idei contemptus mundi w polskim piśmiennictwie religijnym.
W zasadzie ten bardzo interesujący tekst nie trafił dotąd na warsztat badacza, choć w pełni na to zasługuje, i to z kilku względów. Po pierwsze mamy do czynienia z dziełem, które odzwierciedla ważny aspekt życia duchowego całej katolickiej Europy w dobie potrydenckiej, po drugie dlatego, że w sposób kompleksowy przedstawia ideę pogardy świata i jego marności, po trzecie z tej przyczyny, że jest to książka erudycyjna, wytwór umysłu dojrzałego intelektualisty i dobrego pisarza, po czwarte z tego powodu, że mamy do czynienia z poradnikiem medytacji – gatunkiem, który dotąd nie doczekał się żadnych naukowych opracowań, nawet hasła w słownikach.

Ze wstępu

Spis treści ebooka Dzieło Diega de Estella "O wzgardzie świata i próżności jego" w przekładzie ks. Augustyna Kochańskiego jako poradnik medytac...

Wstęp 5
1. Wprowadzenie do problematyki 5
2. Metody badania 9
Badania intertekstualne 9
Badania nad komunikacją literacką 12

ROZDZIAŁ I. Hiszpan Diego de Estella i Polak Augustyn Kochański – dwaj pisarze franciszkańscy (autor i tłumacz poradnika medytacji O wzgardzie świata i próżności jego) 19
1. Diego de Estella – zarys biografii i twórczości 19
2. Augustyn Kochański – zarys biografii, charakterystyka dzieła 25
3. Układ polskiej adaptacji poradnika Diega de Estella Libro de la vanidad del mundo 38

ROZDZIAŁ II. Wzgarda świata – pełnego złości, zdrady i grzechu królestwa Szatana 41

ROZDZIAŁ III. O nędznej kondycyjej ludzkiej. Ciało człowiecze prawdziwe jest siano 83

ROZDZIAŁ IV. Modlitwa, medytacja, ubóstwo, asceza i pokuta – tajemnice rozwoju chrześcijańskiej doskonałości 105
1. Doskonałość chrześcijańska 105
2. Modlitwa 119
3. Medytacja 126
4. Ubóstwo 138
5. Asceza 144

ROZDZIAŁ V. „Waruj śmiechu, ślad do grzechu”. Potępienie żartów i śmiechu świeckiego 163

ROZDZIAŁ VI. Komunikacja aksjologiczna. Transmisja wartości w poradniku Augustyna Kochańskiego 195
1. Peregrinatio ad Deum 198
2. Dni nasze są pielgrzymstwem 203
3. Nosce te ipsum 207
4. Napomnienie do pokuty świętej wzięte od Dominika Kartuzyjana... Transfer średniowiecznej duchowości do nauczania Augustyna Kochańskiego. Oryginalne zakończenie poradnika 221

ROZDZIAŁ VII. Warsztat pisarski Augustyna Kochańskiego 233
1. Poradnik – problemy gatunku 233
2. Komunikacja literacka i komunikowanie w poradniku Kochańskiego 237
3. Retoryka w komunikacji literackiej 239
Zwroty dialogowe: rady, apele, pouczenia, ostrzeżenia, napomnienia 240
Pytania 241
Ciągi argumentacyjne 242
Środki retoryczne typowe dla rodzaju doradczego 243
Argumentowanie poprzez kontrast 246
Argumentowanie przy użyciu egzemplum 247
Moralizacja 248
4. Sposoby komunikowania 251
Ekspresywne nacechowanie leksyki i frazeologii dyskursu 251
Stereotypy 252
Emotywnie nacechowane hasła i argumenty 252
Szablony 252
Funkcja nakłaniająca dyskursu 253
Funkcja informatywna dyskursu 253
Krytyka zachowań niepożądanych 254
5. Presupozycje, pragmatyka poradnika 254
6. Kondemnaty 259
Piętnowanie (grzechu i pychy, nędzy kondycji ludzkiej) 260
Potępienie 260
Nagana 261
Obwinianie 261
7. Dialogowość poradnika, pragmatyka dyskursu 262
8. Cytaty jako forma komunikacji literackiej w polskiej adaptacji poradnika medytacji Diega de Estella 271
9. Dialogiczność i interakcyjność dyskursu w poradniku Augustyna Kochańskiego 290
Dyskurs w literaturze staropolskiej 290
Rola tytułu w dyskursie oraz innych środków kontekstualizacji 294
Rola spisu treści 297
Pozycja otwarcia tekstu i zamknięcia go. Rama tekstu 298

Zakończenie 301
Bibliografia 307
The Work of Diego de Estella Libro de la vanidad del Mundo (On the Contempt of the World and its Vanity) translated by the Reverend Augustyn Kochański as a Guide to Meditation. Problems Pertaining to Literary Communication (Summary) 321
Indeks nazwisk 327