ebook Estetyczne problemy późnej nowoczesności Iwona Lorenc

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe UMK

Rok wydania: 2014

Autorka kieruje swoją uwagę na estetyczne doświadczenie, sztukę oraz procesy estetyzacji w warunkach późnej nowoczesności. Estetyczne ukierunkowanie pracy nie oddala nas jednak od ważnych problemów współczesnej humanistyki. Łączy się bowiem z płaszczyzną filozoficznych pytań o kondycję człowieka zmagającego się z problemami skończoności istnienia, kontyngencji, braku pewności ontologicznej w dzisiejszym świecie. Wykłady prezentują trzy późnonowoczesne funkcje doświadczeń estetycznych, w tym sztuki. Iwona Lorenc sięga w swej prezentacji głównie do narzędzi fenomenologicznych, wskazując na przydatność fenomenologii do tego typu analiz. Jej odniesienia filozoficzne są jednak znacznie szersze: nawiązuje do Kanta, do współczesnych sporów o aktualność niedokończonego projektu moderny w ujęciu Habermasa, przywołuje myśli Nietzschego, Husserla, Heideggera, Merleau-Ponty`ego, Vattima, Ricoeura, Adorna, Rancière`a, Lyotarda i wielu innych.

Spis treści ebooka Estetyczne problemy późnej nowoczesności

Wstęp / 7

Wykład 1. Sztuka wobec fenomenu faktyczności
Potoczne i filozoficzne znaczenie terminu „faktyczność” / 19
Aisthesis sztuki jako wehikuł faktyczności życia (Ranciére) /22
Sztuka jako gra o przytrzymanie żywej obecności sensu (Husserl) /24
Sztuka jako rozumienie faktyczności życia (hermeneutyka faktyczności: Heidegger, Ricoeur) /27
Doświadczenie granic rozumienia w ujęciu estetyki fenomenologicznej / 28
Sztuka jako zakrywająco-odkrywające doświadczenie faktyczności (Merleau-Ponty, Belting) / 32
„Poślizg” fenomenalistyczny Lyotarda a otwartość fenomenologicznego doświadczenia obecności u Merleau-Ponty’ego / 40
Zakończenie / 47

Wykład 2: Ucieczka, iluzja czy heroizm? Dylematy współczesnej filozofii sztuki
Ambiwalencja tego, co estetyczne w późnej nowoczesności /51
Rezygnacja z mocnej ontologii we współczesnej filozofii sztuki / 52
To, co estetyczne wobec fenomenu ludzkiej kondycji / 54
To, co estetyczne jako iluzja i ucieczka / 55
Krytyka eskapistyczno-iluzyjnej funkcji sztuki: Nietzsche, Heidegger, Habermas / 57
Trudna formuła ontologicznego bezpieczeństwa / 59
Ontologiczne bezpieczeństwo a tożsamość / 61
Estetyczna, paradoksalna formuła bezpieczeństwa ontologicznego / 63
Nihilistyczny aspekt późnej nowoczesności / 66
Osłabienie metafizyki a przebudowa pola pojęciowego współczesnej filozofii sztuki i estetyki / 69
Pozór sztuki jako heroizm, a nie – ucieczka / 71
Ryzyko ambiwalencji sztuki i jej krytyczne posłannictwo / 73

Wykład III: Doświadczenie estetyczne: consensus czy dissensus? Ciągłość czy zerwanie?
Pole pytań i filozoficzny kontekst tematu / 77
Ogólny kontekst sporu o konsensualność i dissensualność doświadczenia estetycznego / 82
Konsensualna i dissensualna aisthesis / 83
Merleau-Ponty: dynamiczny consensus uwzględniający różnice / 86
Znaczenie tematyki intersubiektywności / 86
Fenomenologiczna recepcja wątków Kantowskich przez Merleau-Ponty’ego / 88
Konsensualno-dissensualny charakter doświadczenia estetycznego u Merleau-Ponty’ego / 92
Doświadczenie estetyczne jako dissensus: Lyotardowska estetyka oporu / 97
Negatywna wspólnotowość transcendentalna / 97
Aisthesis jako dissensus: współczesne malarstwo według Lyotarda / 102

Uwagi końcowe: Lyotard a Merlau-Ponty / 108
Bibliografia / 111
Indeks osobowy / 117
Summary / 121