ebook Ewangelicyzm reformowany w Pierwszej Rzeczypospolitej

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2016

Tom "Ewangelicyzm reformowany..." gromadzi studia historyków literatury, historyków i teologów, będące wynikiem badań nad kulturowym dziedzictwem kalwinizmu w państwie polsko-litewskim. Analizowano epistolografię, katechizmy, kancjonały, pieśni, psalmy, oracje, postylle, traktaty parenetyczne, teologiczne i filozoficzne autorstwa m.in. Mikołaja Reja, Jakuba Lubelczyka, Bartłomieja Keckermanna czy Daniela Kałaja. Badania dowodzą otwartości polskich ewangelików reformowanych na idee płynące z Europy, nakreślają krąg wartości afirmowanych przez członków Zboru większego, ukazują jak wielki i wszechstronny jest wkład tej grupy wyznaniowej w kulturę Polski.

12-tomowa seria monografii „Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości” przedstawia dziedzictwo kulturowe XV–XVIII wieku jako integralną, lecz oryginalną część kultury europejskiej. Celem badawczym jest rozpoznanie dróg i form obustronnej transmisji wartości estetycznych, politycznych i religijnych oraz ukazanie w szerokim, multilateralnym kontekście porównawczym oryginalnej struktury aksjologicznej kultury polskiej epok dawnych. Teksty kultury są badane w perspektywie wewnętrznej jako zapisy aktów ukierunkowanych na rozumienie wartości, a w perspektywie zewnętrznej jako wypowiedzi włączające się w europejskie dyskusje literacko-estetyczne, polityczne, religijne. W intensywnym dialogu kultura Rzeczypospolitej przejawia nie tylko chłonność na nowe idee, lecz także kreatywność i dynamikę działania na obszarze Europy. Pozostałe tomy z serii będą wydawane sukcesywnie, aż do roku 2017.

Spis treści ebooka Ewangelicyzm reformowany w Pierwszej Rzeczypospolitej

Dariusz Chemperek (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)
Wstęp 7

I. Ewangelicyzm reformowany w Pierwszej Rzeczypospolitej. Geneza, doktryna, uwarunkowania społeczne 15

Marzena Liedke (Uniwersytet w Białymstoku)
Bezowocne starania. Korespondencja Jana Kalwina z Zygmuntem Augustem, Jakubem Uchańskim, Janem Tarnowskim i Mikołajem Radziwiłłem Czarnym 17

Rafał Marcin Leszczyński (Chrześcijańska Akademia Teologiczna)
Nauka ewangelicko-reformowana w polskojęzycznych
katechizmach z XVI wieku 57

Henryk Gmiterek (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)
Kalwinizm po czesku? Kościół ewangelicko-reformowany i Jednota braci czeskich w Rzeczypospolitej XVI wieku 88

Mariola Jarczykowa (Uniwersytet Śląski w Katowicach)
Radziwiłłowie birżańscy jako protektorzy wyznania ewangelicko-reformowanego w pierwszej połowie XVII wieku 104

II. Literatura i piśmiennictwo w kręgu wartości ewangelików reformowanych 131

Izabela Winiarska-Górska (Uniwersytet Warszawski)
Staropolskie ewangelickie katechizmy i kancjonały jako książki formacyjne 133

Marta M. Kacprzak (Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie)
Szesnastowieczna pieśń polska ewangelików reformowanych
w kręgu wartości życia prywatnego i publicznego 170

Alina Nowicka-Jeżowa (Uniwersytet Warszawski)
Jan Kochanowski wobec protestantyzmu 216

Katarzyna Meller (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Psalm – kalwińska „pieśń nad pieśniami”. O kształtowaniu się ewangelickiej kultury literackiej i duchowej. Na przykładzie przekładów i parafraz Liber Psalmorum z XVI i XVII wieku 275

Wojciech Ryczek (Uniwersytet Jagielloński)
Filozofia jako logika. Bartłomiej Keckermann w dialogu
z renesansowymi arystotelikami 309

Tomasz Lawenda (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
w Lublinie)
Etos ewangelików reformowanych w piśmiennictwie polskim
XVI i XVII wieku w świetle koncepcji powołania 334

Dariusz M. Bryćko (Instytut Tolle Lege w Warszawie, Erskine
Theological Seminary, Columbia, South Carolina)
Kierunki myśli irenicznej ewangelików reformowanych
Rzeczypospolitej XVI–XVII wieku 380

Dariusz Chemperek (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
w Lublinie)
Poezja ewangelików reformowanych w Rzeczypospolitej
XVII wieku 402

Indeks osób 419