ebook Filozoficzna Szkoła Lwowsko-Warszawska Jan Woleński

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2023

Jedno z najważniejszych wydarzeń w dziejach polskiej myśli filozoficznej

Szkoła Lwowsko-Warszawska powstała w końcu XIX w., a jej rozkwit przypadł na okres dwudziestolecia międzywojennego. Przez te wszystkie lata SLW była miejscem debat, wymiany myśli i pracy naukowej obejmującej nie tylko filozofię, ale również dziedziny pokrewne: ontologię, etykę czy logikę.

Jan Woleński w swojej monografii przedstawia historię SLW, a także prezentuje poglądy i osiągnięcia jej głównych przedstawicieli i przedstawicielek – Kazimierza Ajdukiewicza, Tadeusza Kotarbińskiego, Jan Łukasiewicza, Alfreda Tarskiego i Władysława Tatarkiewicza, którzy znacząco przyczynili się do rozwoju filozofii polskiej światowej. Sporą część publikacji autor poświęca logice, która stała się najbardziej znaną specjalnością SLW i zasadniczo wpłynęła na rozwój tej dyscypliny w świecie.

Pierwsze wydanie książki ukazało się w 1985 r., a w kolejnych latach pojawiły się tłumaczenia: na język angielski (1989 r.), rosyjski (2004 r.) oraz francuski (częściowe wydanie w 2011 r.). Obecnie przygotowywany jest przekład na język ukraiński i rumuński.

Wydanie, które przekazujemy w ręce Czytelników, jest poprawione i uzupełnione.

Spis treści ebooka Filozoficzna Szkoła Lwowsko-Warszawska

PRZEDMOWA DO II WYDANIA 5
BIBLIOGRAFIA DO PRZEDMOWY 12
PRZEDMOWA 13
Rozdział I. GENEZA I ROZWÓJ SZKOŁY LWOWSKO-WARSZAWSKIEJ 17
§1. WSTĘP 17
§2. POWSTANIE SZKOŁY LWOWSKO-WARSZAWSKIEJ, PERIODYZACJA ROZWOJU 18
§3. KAZIMIERZ TWARDOWSKI I OKRESY LWOWSKIE 18
§4. SZKOŁA LWOWSKO-WARSZAWSKA W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM 27
§5. II WOJNA ŚWIATOWA I CZASY POWOJENNE 36
§6. TYP FILOZOFA WEDLE WZORCÓW SZKOŁY LWOWSKO-WARSZAWSKIEJ 40
Rozdział II. NIEKTÓRE POGLĄDY FILOZOFICZNE KAZIMIERZA TWARDOWSKIEGO 43
§1. TWARDOWSKI A TRADYCJA FILOZOFICZNA 43
§2. KONCEPCJA FILOZOFII 44
§3. PSYCHOLOGIZM 48
§4. TWARDOWSKI O JĘZYKU 50
§5. TWARDOWSKI O PRAWDZIE 53
§6. ANALIZA SŁOWA „NIC” 55
§7. ZAGADNIENIA TEORII NAUKI 56
1. POJĘCIE ROZUMOWANIA 56
2. NAUKI APRIORYCZNE (RACJONALNE, DEDUKCYJNE) I NAUKI APOSTERIORYCZNE (EMPIRYCZNE, INDUKCYJNE) 56
3. NAUKI HUMANISTYCZNE 57
§8. ETYKA 58
§9. ZAKOŃCZENIE 59
Rozdział III. KONCEPCJA FILOZOFII W SZKOLE LWOWSKO-WARSZAWSKIEJ 61
§1. WSTĘP 61
§2. ŁUKASIEWICZ 61
§3. KOTARBIŃSKI 67
§4. AJDUKIEWICZ 71
§5. CZEŻOWSKI 75
§6. ZAKOŃCZENIE 82
Rozdział IV.
ROZWÓJ LOGIKI W SZKOLE LWOWSKO-WARSZAWSKIEJ — WARSZAWSKA SZKOŁA LOGICZNA 87
§1. WSTĘP 87
§2. SYNTETYCZNY ZARYS HISTORII LOGIKI W SZKOLE LWOWSKO-WARSZAWSKIEJ 88
§3. UWAGI NAUKOZNAWCZE O WARSZAWSKIEJ SZKOLE LOGICZNEJ 95
§4. OGÓLNE UWAGI O DALSZYCH ROZDZIAŁACH POŚWIĘCONYCH LOGICE W SZKOLE LWOWSKO-WARSZAWSKIEJ 102
Rozdział V. KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ 103
§1. WSTĘP 103
§2. BEZNAWIASOWA SYMBOLIKA ŁUKASIEWICZA I KRYTERIA KONSTRUKCJI SYSTEMÓW LOGICZNYCH 103
§3. FUNKCJONALNIE PEŁNY KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ — UJĘCIA AKSJOMATYCZNE 106
1. IMPLIKACYJNO-NEGACYJNY SYSTEM RACHUNKU ZDAŃ 106
2. INNE BAZY AKSJOMATYCZNE 109
§4. CZĘŚCIOWE (ZWĘŻONE) RACHUNKI ZDAŃ 111
§5. RACHUNEK ZDAŃ ZE ZMIENNYMI FUNKTORAMI 113
§6. SYSTEM DEDUKCJI NATURALNEJ JAŚKOWSKIEGO 117
§7. METALOGIKA (METATEORIA) RACHUNKU ZDAŃ 120
I. Metoda Łukasiewicza [1929] 121
II. Metoda Wajsberga [1937] 122
§8. UZUPEŁNIENIE. UWAGI KOŃCOWE 125
Rozdział VI. LOGIKI NIEKLASYCZNE 126
§1. WSTĘP 126
§2. LOGIKI WIELOWARTOŚCIOWE 126
§3. LOGIKA MODALNA 134
§4. LOGIKA INTUICJONISTYCZNA 139
§5. LOGIKA DYSKUSYWNA JAŚKOWSKIEGO 142
§6. ZAKOŃCZENIE 144
Rozdział VII. SYSTEMY LEŚNIEWSKIEGO 145
§1. WSTĘP 145
§2. KRYTYKA PRINCIPIA MATHEMATICA 146
§3. INTUICYJNY FORMALIZM 150
§4. KATEGORIE SEMANTYCZNE I KONSTRUKTYWNY NOMINALIZM 152
§5. NIEKTÓRE FORMALNE WŁAŚCIWOŚCI SYSTEMÓW LEŚNIEWSKIEGO 154
§6. PROTOTETYKA 156
§7. ONTOLOGIA 157
§8. MEREOLOGIA 160
§9. SPÓR O LEŚNIEWSKIEGO. ZAKOŃCZENIE 162
Rozdział VIII. METAMATEMATYKA I SEMANTYCZNA KONCEPCJA PRAWDY 166
§1. WSTĘP 166
§2. METAMATEMATYKA 166
§3. SEMANTYCZNA TEORIA PRAWDY TARSKIEGO I KONCEPCJA SEMANTYKI OGÓLNEJ 171
1. WSTĘP 171
2. SEMANTYCZNA TEORIA PRAWDY: CELE I INTUICJE 171
3. SEMANTYCZNA TEORIA PRAWDY: ASPEKT FORMALNY 174
4. SEMANTYCZNA TEORIA PRAWDY: ASPEKT FILOZOFICZNY 178
5. OGÓLNA KONCEPCJA SEMANTYKI 182
6. UZUPEŁNIENIE DO ROZDZIAŁÓW V–VIII 184
Rozdział IX. HISTORIA LOGIKI I INTERPRETACJA LOGIKI TRADYCYJNEJ. FILOZOFIA LOGIKI I MATEMATYKI 186
§1. HISTORIA LOGIKI 186
§2. INTERPRETACJA LOGIKI TRADYCYJNEJ 189
§3. FILOZOFIA LOGIKI I MATEMATYKI 191
1. WSTĘP 191
2. SZKOŁA WARSZAWSKA A GŁÓWNE KIERUNKI W FILOZOFII MATEMATYKI XX W. 191
3. KRYTYKA PSYCHOLOGIZMU 193
4. NOMINALIZM 194
5. LOGIKA I MATEMATYKA A RZECZYWISTOŚĆ 196
6. ZAKOŃCZENIE 197
Rozdział X. LOGIKA, SEMANTYKA I POZNANIE — EPISTEMOLOGIA KAZIMIERZA AJDUKIEWICZA 198
§1. WSTĘP 198
§2. DYREKTYWALNA KONCEPCJA ZNACZENIA 199
§3. RADYKALNY KONWENCJONALIZM 205
§4. ODRZUCENIE RADYKALNEGO KONWENCJONALIZMU 211
§5. KU EMPIRYZMOWI SKRAJNEMU 212
§6. SEMANTYKA, EPISTEMOLOGIA, ONTOLOGIA 215
§7. ZAKOŃCZENIE 219
Rozdział XI. LOGIKA, SEMANTYKA I ŚWIAT — ONTOLOGIA TADEUSZA KOTARBIŃSKIEGO 220
§1. WSTĘP 220
§2. NAZWY RZETELNE I POZORNE 220
§3. REIZM ONTOLOGICZNY — TEZA ZASADNICZA 223
§4. PROBLEM INTERPRETACJI ZASADNICZEJ TEZY REIZMU 224
§5. PANSOMATYZM, KONKRETYZM, REALIZM RADYKALNY 225
§6. REIZM A MATERIALIZM 229
§7. DLACZEGO REIZM? 232
§8. KŁOPOTY REIZMU 234
§9. ZAKOŃCZENIE 239
UZUPEŁNIENIE DO ROZDZIAŁÓW X I XI 240
§1. EPISTEMOLOGIA I ONTOLOGIA W PRACACH INNYCH FILOZOFÓW SZKOŁY LWOWSKO-WARSZAWSKIEJ 240
Rozdział XII. FILOZOFIA JĘZYKA 245
§1. WSTĘP 245
§2. KONCEPCJE ZNACZENIA 246
1. AJDUKIEWICZ 246
2. KOTARBIŃSKI 253
3. INNI AUTORZY: CZEŻOWSKI, KRECZMAR, OSSOWSKA, OSSOWSKI, IGEL, KOKOSZYŃSKA, KOTARBIŃSKA, POZNAŃSKI 257
§3. ZDANIA ANALITYCZNE 258
1. ŁUKASIEWICZ I TARSKI 258
2. AJDUKIEWICZ 259
3. KOKOSZYŃSKA 261
§4. NAZWY PUSTE 263
§5. UZUPEŁNIENIE 264
§6. ZAKOŃCZENIE 265
Rozdział XIII. FILOZOFIA NAUKI 267
§1. WSTĘP 267
§2. KONCEPCJE METODOLOGII NAUK 267
1. AJDUKIEWICZ 267
2. KOTARBIŃSKI 268
3. MARIA I STANISŁAW OSSOWSCY 269
4. ZAKOŃCZENIE 269
§3. ROZUMOWANIA, INDUKCJA, PRAWDOPODOBIEŃSTWO I UZASADNIANIE 270
1. WSTĘP 270
2. POJĘCIE ROZUMOWANIA I RODZAJE ROZUMOWAŃ 270
3. INDUKCJA, PRAWDOPODOBIEŃSTWO, UZASADNIENIE 273
a. Łukasiewicz 273
b. Hosiasson-Lindenbaumowa 274
c. Ajdukiewicz 276
d. Czeżowski 279
e. Zawirski i Mehlberg 281
f. Kokoszyńska 283
g. Zakończenie 284
§4. NAUKI HUMANISTYCZNE I SPOŁECZNE 286
1. CZEŻOWSKI I AJDUKIEWICZ 286
2. KOTARBIŃSKI I OSSOWSKI 288
3. ZAKOŃCZENIE 290
§5. OGÓLNY OBRAZ METODY NAUKOWEJ I TEORII NAUKOWYCH 290
1. WSTĘP 290
2. ONTOLOGIA NAUKI I METODY BADANIA NAUKI 291
3. HEUREZA 291
4. UZASADNIANIE 292
5. STRUKTURA TEORII NAUKOWYCH 293
6. TEORIE A FAKTY (DOŚWIADCZENIE) 293
7. ZAGADNIENIE JEDNOŚCI WIEDZY 295
8. KONCEPCJA HISTORII NAUKI 295
9. ZAKOŃCZENIE 295
§6. UZUPEŁNIENIE 296
Rozdział XIV. ETYKA 297
§1. WSTĘP 297
§2. METAETYKA 297
1. WSTĘP 297
2. CZEŻOWSKI O TEORIACH ETYCZNYCH I WARTOŚCIACH 298
3. TATARKIEWICZ O BEZWZGLĘDNOŚCI DOBRA 300
4. KOTARBIŃSKI 302
5. OSSOWSKA 303
6. ZAKOŃCZENIE 304
§3. ETYKA NORMATYWNA 304
1. WSTĘP 304
2. ETYKA NORMATYWNA CZEŻOWSKIEGO 305
3. ETYKA NIEZALEŻNA KOTARBIŃSKIEGO 305
4. ZAKOŃCZENIE 306
§4. UZUPEŁNIENIE 307
§5. UWAGI KOŃCOWE 308
Rozdział XV. SZKOŁA LWOWSKO-WARSZAWSKA A INNE KIERUNKI FILOZOFICZNE 309
§1. WSTĘP 309
§2. SZKOŁA LWOWSKO-WARSZAWSKA A LOGICZNY EMPIRYZM (NEOPOZYTYWIZM) 309
§3. SZKOŁA LWOWSKO-WARSZAWSKA A MARKSIZM 319
Rozdział XVI. PODSUMOWANIE 323
§1. CZY SZKOŁA LWOWSKO-WARSZAWSKA BYŁA SZKOŁĄ FILOZOFICZNĄ? 323
§2. SZKOŁA LWOWSKO-WARSZAWSKA CZY SZKOŁA LWOWSKA I SZKOŁA WARSZAWSKA? 326
§3. ZNACZENIE SZKOŁY LWOWSKO-WARSZAWSKIEJ 328
1. W FILOZOFII ŚWIATOWEJ 328
2. W FILOZOFII I KULTURZE POLSKIEJ 330
§4. ZAKOŃCZENIE 330
BIBLIOGRAFIA 332
§1. WYKAZ SKRÓTÓW 332
§2. WYKAZ PRAC ZBIOROWYCH 332
LISTA FILOZOFÓW SZKOŁY LWOWSKO-WARSZAWSKIEJ WYMIENIONYCH W NINIEJSZEJ KSIĄŻCE 355
UZUPEŁNIENIE DO II WYDANIA 358
BIBLOGRAFIA DO UZUPEŁNIENIA 368
BIBLIOGRAFIA DODATKOWA 370
Część A 371
Część B 372
INDEKS NAZWISK 381