ebook Geologia dynamiczna Włodzimierz Mizerski

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2018

Nowe wydanie znanego podręcznika zawierającego podstawowe wiadomości z każdej dziedziny geologii dynamicznej. W książce omówiono:
• właściwości fizyczno-chemiczne minerałów i skał,
• zjawiska wietrzenia, sedymentacji oraz metamorfizmu,
• plutonizm i wulkanizm oraz skały plutoniczne i wulkaniczne,
• pojęcie czasu geologicznego,
• powierzchniowe ruchy masowe,
• procesy dynamiczne: endogeniczne i egzogeniczne, kształtujące powierzchnię naszej planety,
• budowę wnętrza Ziemi oraz Układu Słonecznego.
Publikacja jest przeznaczona dla studentów geologii, geografii, geofizyki, ochrony środowiska, geodezji, gruntoznawstwa i przedmiotów pokrewnych, będzie pomocna także wykładowcom oraz osobom zawodowo związanym z geologią.

Spis treści ebooka Geologia dynamiczna

Przedmowa do wydania czwartego 11
1 Ziemia a nauki geologiczne 15
Geologia a nauki przyrodnicze 15
Materia Ziemi jako obiekt badań geologicznych 18
Wiek Ziemi 22
Budowa Ziemi 25
Ciepło Ziemi 29
Procesy endogeniczne i egzogeniczne kształtujące oblicze Ziemi 31
WARTO WIEDZIEĆ 35
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 38
2 Minerały i skały 39
Minerały, ich budowa i właściwości fizyczne 39
Główne minerały i ich cechy 46
Kwarc i minerały pokrewne (postacie krzemionki) 46
Skalenie 47
Skaleniowce 47
Miki 47
Amfibole i pirokseny 47
Oliwiny 48
Granaty 48
Turmaliny 48
Inne krzemiany i glinokrzemiany 48
Tlenki i wodorotlenki 49
Siarczki 50
Fosforany 51
Węglany 51
Siarczany 51
Halogenki 52
Pierwiastki rodzime 52
Skały i ich geneza 52
WARTO WIEDZIEĆ 53
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 55
3 Plutonizm i skały plutoniczne 56
Magma 56
Intruzje 59
Skały plutoniczne i żyłowe 61
Przegląd skał plutonicznych i żyłowych oraz miejsca ich występowania w Polsce 66
Skały kwaśne 66
Skały obojętne 68
Skały zasadowe 68
Złoża kopalin towarzyszące intruzjom 69
WARTO WIEDZIEĆ 69
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 70
4 Wulkanizm i skały wulkaniczne 72
Erupcje wulkaniczne 72
Produkty erupcji 75
Lawy i gazy 75
Utwory piroklastyczne 77
Wulkany i ich rodzaje 79
Skutki erupcji wulkanicznych 85
Erupcje podmorskie 86
Rola wulkanizmu w dziejach Ziemi 87
Najsilniejsze erupcje wulkaniczne 88
Superwulkany 91
Rozmieszczenie wulkanów 93
Skały wulkaniczne 95
Przegląd skał wulkanicznych i subwulkanicznych oraz miejsca ich występowania w Polsce 96
Skały kwaśne 96
Skały obojętne i zasadowe 98
Zjawiska i procesy powulkaniczne 98
WARTO WIEDZIEĆ 101
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 103
5 Wietrzenie 104
Wietrzenie mechaniczne 104
Wietrzenie chemiczne 106
Udział biosfery w procesie wietrzenia 108
Produkty wietrzenia 109
Wietrzenie peryglacjalne 111
Wietrzenie a klimat 112
Charakterystyczne formy wietrzenia w morfologii terenu 112
Procesy wietrzeniowe w Polsce 115
Wietrzenie ilaste, laterytowe i solne 116
Gleby i ich rodzaje 117
Wietrzenie podmorskie 119
Rola wietrzenia w powstawaniu złóż surowców mineralnych 119
WARTO WIEDZIEĆ 120
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 121
6 Sedymentacja i skały osadowe 122
Facje osadowe 122
Luki sedymentacyjne 129
Warstwowanie osadów 131
Diageneza 134
Konkrecje i sekrecje 135
Sylifikacja i fosylizacja 139
Skały osadowe 140
Skały okruchowe (detrytyczne lub klastyczne) i rezydualne 140
Skały organogeniczne i chemogeniczne (chemiczne) 146
WARTO WIEDZIEĆ 155
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 157
7 Metamorfizm i skały metamorficzne 158
Rodzaje metamorfizmu 159
Metamorfizm termiczny (kontaktowy) 159
Metamorfizm zderzeniowy 160
Metamorfizm dynamiczny (dyslokacyjny) – dynamometamorfizm 160
Metamorfizm regionalny 161
Metamorfizm metasomatyczny 162
Inne rodzaje metamorfizmu 162
Strefy i facje metamorfizmu 164
Rola metamorfizmu w powstawaniu złóż kopalin 166
Skład mineralny i tekstury skał metamorficznych 167
Przegląd ważniejszych skał metamorficznych i ich występowanie w Polsce 169
Skały metamorfizmu dyslokacyjnego 169
Skały metamorfizmu regionalnego 170
Skały metamorfizmu kontaktowego (facji hornfelsowej i sanidynowej) 172
Skały ultrametamorficzne 173
WARTO WIEDZIEĆ 173
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 174
8 Czas geologiczny 175
Względny wiek skał i procesów geologicznych 175
Biostratygrafia 176
Litostratygrafia 184
Diastroficzne metody ustalania względnego wieku skał i procesów
geologicznych 187
Metody geofizyczne 190
Metody archeologiczne 190
Bezwzględny wiek skał 191
Metody izotopowe 191
Metody magnetometryczne 194
Metody radiogeniczne 194
Metody chemiczne i biologiczne 194
Metody syderalne 195
Metody sedymentologiczne 196
Podział dziejów Ziemi 196
WARTO WIEDZIEĆ 197
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 198
9 Powierzchniowe ruchy masowe 199
Klasyfikacja i przyczyny ruchów masowych 199
Osuwiska 201
Osuwiska podmorskie 207
Inne ruchy masowe 208
Ruchy masowe w Polsce 212
WARTO WIEDZIEĆ 212
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 214
10 Działalność wód płynących 215
Ablacja deszczowa 215
Erozyjna działalność rzek 216
Reżim i przepływ rzek 224
Transport rzeczny 224
Tarasy rzeczne 225
Klasyfikacja rzek i dolin rzecznych 228
Akumulacja rzeczna 232
Znaczenie geologicznej działalności wód płynących 237
WARTO WIEDZIEĆ 238
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 239
11 Wody podziemne 240
Krążenie wody w przyrodzie 240
Typy i geneza wód podziemnych 241
Poziomy wodonośne 244
Źródła 247
Wody mineralne i termalne 250
Zjawiska krasowe 252
Powierzchniowe formy krasowe 253
Podziemne formy krasowe 255
WARTO WIEDZIEĆ 258
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 261
12 Lód i zlodowacenia 262
Geologiczna działalność śniegu 263
Powstawanie lodowców 265
Erozja lodowcowa 273
Erozja wód lodowcowych 277
Akumulacja lodowcowa i wodnolodowcowa 280
Zlodowacenia plejstoceńskie w Polsce 285
Przyczyny zlodowaceń i ich wpływ na środowisko 288
WARTO WIEDZIEĆ 290
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 292
13 Działalność wiatru 293
Erozja eoliczna 293
Akumulacja eoliczna 296
Warstwowanie osadów eolicznych 298
Wydmy w Polsce 299
Lessy 300
Pustynie 302
WARTO WIEDZIEĆ 303
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 304
14 Wybrzeża 305
Woda morska 305
Ruchy wody morskiej 307
Pływy 307
Falowanie 309
Prądy oceaniczne 312
Geologiczna rola mórz i oceanów 315
Erozja morska 315
Typy wybrzeży 317
Osady morskie 319
Transport i akumulacja w strefie brzegowej 320
WARTO WIEDZIEĆ 324
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 325
15 Ruchy i deformacje skorupy ziemskiej 326
Parametry orientacji przestrzennej powierzchni 328
Typy deformacji tektonicznych 329
Deformacje ciągłe 329
Deformacje nieciągłe 341
Deformacje ciągłe i nieciągłe na mapach geologicznych 353
Planisekcja 353
Intersekcja 356
Przyczyny deformacji tektonicznych 359
Ruchy skorupy ziemskiej 361
Pionowe ruchy skorupy ziemskiej 362
WARTO WIEDZIEĆ 365
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 366
16 Trzęsienia ziemi 367
Skale trzęsień ziemi 372
Przyczyny i typy trzęsień ziemi 376
Rozmieszczenie trzęsień ziemi 377
Tsunami a trzęsienia ziemi 382
Skutki trzęsienia ziemi 384
Katastrofalne trzęsienia ziemi XX i XXI w 387
Przewidywanie trzęsień ziemi 388
WARTO WIEDZIEĆ 390
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 392
17 Wnętrze Ziemi 393
Grawitacja i masa Ziemi 393
Magnetyzm ziemski 395
Metody badań wnętrza Ziemi 401
Strefy (sfery) Ziemi 401
WARTO WIEDZIEĆ 405
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 406
18 Dno oceanu 407
Główne rysy ukształtowania dna oceanicznego 407
Główne elementy tektoniczne dna oceanicznego 412
Strefy sedymentacyjne mórz i oceanów oraz główne grupy osadów 419
WARTO WIEDZIEĆ 424
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 425
19 Tektonika płyt 426
Od Wegenera do tektoniki płyt 426
Geosynkliny – relikt przeszłości 434
Tektonika płyt 437
Inne hipotezy 442
WARTO WIEDZIEĆ 444
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 445
20 Powstawanie łańcuchów górskich i skorupa ziemska kontynentów 446
Orogeny 446
Kratony 454
Młode platformy 457
Rozłamy wgłębne 458
WARTO WIEDZIEĆ 463
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 464
21 Układ Słoneczny 465
Kratery meteorytowe? w Polsce 473
WARTO WIEDZIEĆ 474
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 475
Zakończenie 476
Tabela stratygraficzna 478
Indeks rzeczowy 479