Za darmo

ebook Hamlet uzmysłowiony Monika Sosnowska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2014

Hamlet uzmysłowiony nie jest ścisłą analizą tekstu, nie jest też stricte pracą z zakresu filmoznawstwa, to próba połączenia dwóch wymiarów funkcjonowania Hamleta, mianowicie w kulturze wczesnej nowożytności (tekst) oraz w kulturze współczesnej (film).
Hamlet uzmysłowiony nie jest ścisłą analizą tekstu, nie jest też stricte pracą z zakresu filmoznawstwa, ale raczej projektem z pogranicza orientacji badawczych, który uwzględnia różnicę pomiędzy reprezentacjami zmysłów w dwóch wymiarach funkcjonowania Hamleta w kulturze, z dodatkowym istotnym rozróżnieniem – wpływem różnicy płci poszczególnych postaci dramatu na reprezentacje doświadczeń angażujących zmysły. Rezultatem badawczym jest takie spojrzenie (by posłużyć się określeniem o zabarwieniu wizualnym) na uzmysłowiony dramat Szekspira, które potencjalnie może zaznaczyć się na polu badań nad Hamletem jako praca łącząca perspektywę genderowo-feministyczną z elementami antropologii kulturowej.
Badania, które podejmują problematykę reprezentacji zmysłów na poziomie tekstu oraz na ekranie filmowym, to próba połączenia dwóch wymiarów funkcjonowania Hamleta, mianowicie w kulturze wczesnej nowożytności (tekst) oraz w kulturze współczesnej (film).

Spis treści ebooka Hamlet uzmysłowiony

„Uprzejmość niewidomych” Wisławy Szymborskiej 12
Zamiast wstępu, czyli o tym, jak uzmysłowić (sobie) zmysły 14
Rozdział 1. Kulturowa architektura zmysłów
Percepcyjne ekscesy – rzecz o niepokornej teorii naukowej 22
„Nie taki zmysł naturalny, jak go malują” 24
Wybór między „dobrą” a „złą” wersją „Hamleta” 30
Rozdział 2. Ślady życia sensualnego z dawnej epoki
Na pozór nieuchwytne – zmysły w literaturze 36
Zmysły dają się „nakręcić” 38
Bohaterowie „Hamleta” jako (mniej bądź bardziej uważni) obserwatorzy i słuchacze 40
„Hamlet” i dwa efekty fabuły: wizualny (dramatyczny) i werbalny (narracyjny) 44
„Hamlet” intertekstualny, czyli związek literatury z filmem 47
Rozdział 3. Zmysły w teatrze, filozofii i medycynie w okresie wczesnej nowożytności
„Miejcie oczy i uszy otwarte” 50
Od teorii do praktyki i z powrotem 58
Filozofowanie o zmysłach 63
Kreacja wczesnonowożytnego „ja” 68
Rozdział 4. Dramat Hamlet dramatem zmysłów
Jak rozszyfrować „kod sensoryczny” dramatu? 74
„Źle się dzieje w państwie duńskim” – percepcyjne konsternacje wokół zjawisk nadprzyrodzonych 77
Między prawdą a fałszem, autentycznością a pozorem – relacje między bohaterami 86
Sieć dworskich informatorów 92
„Czyliś jest zbawionym duchem, / Czy potępieńca zjawą, czy owiany / Niebiańską wonią, czy piekielnym wichrem” (1.4.730–732)? 97
Wątki szpiegowskie – śledzony Hamlet w roli śledczego 103
Sztuka zastawiania zasadzki 108
„Pułapka na myszy” albo pułapka na zmysły 115
„Przemawianie sztyletami” i „pokazywanie duszy głębi” 121
Pomieszanie zmysłów, czyli szaleństwo Ofelii 127
„Reszta jest milczeniem” – krwawy widok sceny finałowej 132
Rozdział 5. Zmysły na ekranie: nowa zmysłowość Hamleta
Trzy razy „Hamlet” filmowy: 1990, 1996, 2000 136
Pierwsze ujęcia a pierwsze wrażenia zmysłowe bohaterów i widzów 141
Różne wizje zjawy na ekranie 146
Widzieć i być widzianym, słyszeć i być słyszanym – relacje wzrokowe i słuchowe między filmowymi postaciami dramatu 150
Matnia intryg szpiegowskich w Elsynorze Zeffirellego, Branagha i Almereydy 158
Aberracyjne, filmowe zachowania Ofelii 175
Zmysły a skutki sceny finałowej 187
Zakończenie, czyli dlaczego Hamlet (jest) uzmysłowiony 192
Summary 196
Bibligrafia 198
Indeks osób 206