ebook Horyzonty erudycji Piotr Sebastian Ślusarczyk

Horyzonty erudycji. Studium o „Trwałości szczęśliwej królestw” Szymona Majchrowicza jest pierwszą pracą w całości poświęconą twórczości osiemnastowiecznego publicysty, pedagoga i historyka Szymona Majchrowicza (1717–1783). Mimo że nazwisko tego osiemnastowiecznego jezuity funkcjonuje w dobrze znanych syntezach historycznoliterackich i podręcznikach historii historiografii, jego dorobek nie doczekał się naukowego opisu. Rozprawa stawia sobie zatem za cel weryfikację tez na temat Majchrowiczowskiego dzieła, a nierzadko także i stereotypów narosłych wokół jego pisarstwa.

Praca stanowi ważny głos w prowadzonych badaniach nad polską osiemnastowieczną literaturą i kulturą. Badacz inicjuje rozważania zarysem biograficznym, a następnie prezentuje wielowymiarową eksplifikację dzieła Szymona Majchrowicza. Rozpoznaje konteksty kulturowe – retoryczny, filologiczny i historyczny. Ze znawstwem przywołuje argumenty pozwalające czytać Trwałość szczęśliwą królestw jako traktat historiograficzny o wydźwięku religijnym. Dzięki temu badacz formułuje wartościowy wniosek o „uwikłaniu” przekazów historiograficznych z przełomu baroku i oświecenia w problematykę konfesyjną. Na osobne docenienie zasługuje wytropienie przez autora setek nawiązań do Biblii, do tradycji antyku, do teologów nowożytnych, a ponadto do piśmiennictwa dewocyjnego i historiografii (od średniowiecza po czasy saskie).