-11%

ebook Konstruowanie wiedzy w pisemnych i asynchronicznych interakcjach online Joanna Górecka

Wydawca: Uniwersytet im.Adama Mickiewicza w Poznaniu

Rok wydania: 2022

Podejmowany w monografii temat wpisuje się w ważny obszar współczesnej dydaktyki języków obcych, jakim jest nauczanie/uczenie się wspomagane przez komputer. Głównym przedmiotem rozważań są możliwości organizowania w przestrzeni wirtualnej zadań wykonywanych w grupie, w których uczący się podejmują działania konstruowania wiedzy. W centrum naszej uwagi znajdują się działania inicjowania i prowadzenia interakcji online odpowiadającej gatunkowym właściwościom dyskusji rzeczowej w dwóch kontekstach: na platformie do nauczania zdalnego (interakcja prowadzona wewnątrz grupy uczniowskiej) i na internetowych portalach medialnych. Celem przedstawianego w pracy badania było zaproponowanie modelu dyskusji rzeczowej, uwzględniającego specyfikę procesów konstruowania znaczeń w komunikacji pisemnej i asynchronicznej i dostosowanego do celów kształcenia na studiach filologicznych.
W ramach badania w działaniu, które przeprowadziliśmy w Instytucie Filologii Romańskiej UAM podjęliśmy się ustalenia źródeł trudności, jakie napotykają studenci na etapie wdrożenia do pracy online, i zaproponowaliśmy zadania, które pozwolić mogą partnerom dydaktycznym skuteczniej negocjować swoje wyobrażenia zadania oraz lepiej dostosować swoje działania do wymagań dyskusji rzeczowej. Formułowane wnioski potwierdzają słuszność diagnozy u podstaw interwencji dydaktycznej i wspierają budowanie wiedzy osobistej przez nauczyciela-badacza.

Spis treści ebooka Konstruowanie wiedzy w pisemnych i asynchronicznych interakcjach online

Wstęp 9
Rozdział 1. Nauczanie / uczenie się wspomagane przez komputer a potrzeby współczesnej glottodydaktyki 19
1.1. Nauczanie / uczenie się języków obcych wspomagane przez komputer 21
1.1.1. Terminologia stosowana w piśmiennictwie glottodydaktycznym 24
1.1.2. Komunikacja zapośredniczona przez komputer jako obszar badań we współczesnej dydaktyce akademickiej 26
1.1.3. Współczesne badania nad doskonaleniem kompetencji komunikacyjnej w projektach opartych o współpracę na odległość 28
1.1.4. Tendencje i prognozy w rozwoju i stosowaniu nowych technologii w kształceniu akademickim 31
1.2. Kompetencja medialna i umiejętności informacyjne jako składowe kompetencji komunikacyjnej 36
1.2.1. Doskonalenie kompetencji medialnej w epoce dominacji internetu 40
1.2.2. Rozwijanie umiejętności informacyjnych w założeniach współczesnej edukacji medialnej 41
1.3. Kompetencje zawodowe nauczycieli w zakresie korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych 42
1.3.1. Model kompetencji zawodowych Compton 43
1.3.2. Model kompetencji zawodowych Guichona 45
1.3.3. Model profesjonalnych kompetencji medialnych, informacyjnych i cyfrowych (MEMIC) 46
1.3.4. Stosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnych jako element kompetencji zawodowej nauczycieli akademickich 47
1.4. Podsumowanie 49
Rozdział 2. Stosowanie narzędzia forum w zdalnych i mieszanych modelach kształcenia 51
2.1. Mieszane modele nauczania / uczenia się w kontekście kształcenia instytucjonalnego 52
2.1.1. B-learning w europejskim kształceniu akademickim 54
2.1.2. Typologia kursów hybrydowych 57
2.2. Innowacyjny charakter mieszanych form kształcenia 60
2.3. Uczniowskie interakcje na forum jako przedmiot badań 63
2.3.1. Forum jako narzędzie komunikacji o specyficznych możliwościach 64
2.3.2. Forum jako miejsce interakcji uczniowskich 66
2.3.3. Forum jako miejsce uczenia się 67
2.3.4. Obserwacja interakcji na forum w świetle wyzwań metodologicznych 68
2.4. Narzędzie forum w pracy nauczyciela 71
2.5. Forum ogólne jako przestrzeń komunikacji na platformie edukacyjnej 75
2.5.1. Formy i cele interakcji dydaktycznych na forum ogólnym 76
2.5.2. Zakres odpowiedzialności osoby nauczającej na forum ogólnym 77
2.6. Zarządzanie procesami uczenia się w pisemnej i asynchronicznej komunikacji online 79
2.6.1. Teoria dystansu transakcyjnego a wyznaczniki skutecznej interakcji w zadaniach online 79
2.6.2. Uczestnictwo w interakcji online jako kategoria opisowa 82
2.6.3. Regulowanie obecności rozmówców w pracy online 86
2.7. Podsumowanie 92
Rozdział 3. Konceptualizowanie procesów uczenia się w interakcjach grupowych 93
3.1. Założenia dydaktyki konstruktywistycznej 94
3.1.1. Sytuacja konfliktu społeczno-kognitywnego u podstaw uczenia się w interakcji 98
3.1.2. Współpraca w zadaniach grupowych 98
3.2. Postawy uczących się a formy ich aktywności 99
3.2.1. Rozwijanie kompetencji strategicznej jako działanie upodmiotowienia 103
3.2.2. Wspieranie i rozwijanie autonomii u osób uczących się 104
3.2.3. Myślenie krytyczne jako forma działania oraz jako postawa 106
3.3. Doświadczenie interakcji w pracy grupowej 108
3.3.1. Praca w grupie w kontekście kształcenia instytucjonalnego 108
3.3.2. Formy interakcji a działania negocjowania znaczeń 111
3.3.3. Uczenie się w zadaniach opartych na komunikacji zapośredniczonej 113
3.4. Współczesne kierunki badań nad argumentacją 115
3.5. Pojęcie gatunku a cele rozwijania kompetencji komunikacyjnej 121
3.5.1. Pojęcie wzorca gatunkowego oraz planowanie sekwencji dydaktycznych w perspektywie dyskursywnej 123
3.6. Specyfika gatunkowa wybranych realizacji zadania dyskusji 125
3.6.1. Debata i dyskusja jako zadania argumentacyjne 126
3.6.2. Dyskusja rzeczowa i dyskusja krytyczna 127
3.6.3. Zadania dyskusji proponowane w środowisku online 130
3.7. Podsumowanie 133
Rozdział 4. Praktyki publicznej, pisemnej i asynchronicznej komunikacji online 134
4.1. Rozwój badań nad komunikacją elektroniczną 136
4.1.1. Konstytuowanie się gatunków w komunikacji elektronicznej 138
4.1.2. Perspektywa porównawcza przy wyodrębnianiu gatunków internetowych 141
4.1.3. Badania nad gatunkami internetowymi w piśmiennictwie polskim 145
4.2. Interakcja na forum jako realizacja dyskusji pisemnej i asynchronicznej w małej grupie 149
4.3. Aktywność użytkowników mediów w perspektywie dyskursywnej 151
4.3.1. List do redakcji jako udział w debacie publicznej 152
4.3.2. Listy do redakcji jako ewoluująca praktyka społeczna 158
4.4. Praktyki komunikacyjne w internecie a nowe możliwości zabierania głosu w przestrzeni publicznej 159
4.4.1. Konstruowanie wiedzy w interakcjach publicznych – konteksty i narzędzia 161
4.4.2. Interakcja na forum publicznym i otwartym jako doświadczenie argumentacji 165
4.5. Publikacja komentarzy na portalach medialnych 170
4.5.1. Komentarz jako praktyka dyskursywna reorganizująca doświadczenie komunikacji medialnej 173
4.5.2. Komentarz jako działanie porządkowania doświadczeń i budowania interpretacji osobistych 175
4.6. Podsumowanie 179
Rozdział 5. Forum jako przestrzeń interakcji uczeniowych 181
5.1. Obserwacja interakcji online a potrzeby badawcze glottodydaktyki 182
5.2. Forum jako przestrzeń interakcji argumentacyjnych: modelowanie formy interakcji i działań konstruowania wiedzy 184
5.3. Modelowanie procesów uczenia się w interakcjach online – akcentowanie procesów poznawczych 186
5.3.1. Propozycja 1: siatka obserwacji dla działań grupowych online (propozycja Henri) 187
5.3.2. Propozycja 2: model dyskusji oparty na działaniach myślenia krytycznego (propozycja Garrisona, Andersona i Archera) 191
5.3.3. Propozycja 3: kategorie obserwacji oparte na wyznacznikach działań myślenia krytycznego (propozycja Newmana, Webba i Cochrane’a) 194
5.3.4. Propozycja 4: model debaty online (propozycja Gunawardena, Lowe’a i Andersona) 197
5.4. Weryfikacja teoretycznych założeń dotyczących formy i przebiegu dyskusji online jako sytuacji konstruowania wiedzy – wnioski z badań empirycznych 199
5.4.1. Interakcja grupowa jako sytuacja konstruowania wiedzy 200
5.4.2. Wspieranie działań uczenia się w grupowych zadaniach online 205
5.4.3. Obserwacja i opis interakcji online jako sytuacji uczenia się – ustalenia metodologiczne 207
5.5. Kategorie obserwacji zorientowane na opis i walidację wiedzy 211
5.5.1. Propozycja 1: kadr teoretyczny dla obserwacji procesów konstruowania wiedzy (propozycja Weinbergera i Fischera, Kuster i Lameul) w zadaniu online opartym na współpracy 213
5.5.2. Propozycja 2: wyznaczniki działań współkonstruowania wiedzy w interakcji online (propozycja Dejean-Thircuir) 220
5.5.3. Propozycja 3: Knowledge Forum – samoocena jako technika pracy wspierająca uczenie się w interakcji grupowej na forum 222
5.5.4. Weryfikacja operacyjności siatek obserwacji zorientowanych na ocenę procesów konstruowania wiedzy 226
5.6. Podsumowanie 227
Rozdział 6. Wdrożenie do konstruowania znaczeń online 230
6.1. Postawienie problemu badawczego 230
6.1.1. Cele badania i formułowane pytania badawcze 232
6.1.2. Zastosowana metodologia 233
6.1.3. Przebieg badania 236
6.2. Sprawozdanie z badania: dyskusja rzeczowa jako gatunek w elektronicznej komunikacji akademickiej 238
6.2.1. Wyznaczniki kompetencji akademickiej w zadaniu dyskusji rzeczowej 239
6.2.2. Właściwości kontraktu komunikacyjnego u podstaw pisemnej i asynchronicznej dyskusji rzeczowej 242
6.2.3. Wdrażanie do dyskusji rzeczowej jako zadania akademickiego 245
6.3. Podsumowanie badania w działaniu 292
Zakończenie 297
Bibliografia 305
Spis rysunków i tabel 325
Summary. Constructing knowledge in written and asynchronous online interactions. New possibilities for language teaching and learning 327