Za darmo

ebook „Kłopotliwe” ciała Adam Cybulski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2021

Filmowe wizerunki ciała „anormalnego” budzą ciekawość, wstyd, niepokój, fascynację i wiele innych emocji. Spoglądamy na nie w kontekście wartości społecznych, ideologii, lęku przed innością, polityki socjalnej, systemów etycznych, zadań pedagogicznych, nader rzadko jednak łączymy je ze specyfiką filmowego medium. Adam Cybulski skupił swoją uwagę właśnie na tej ostatniej zależności. Celem jego badań było „przygotowanie szczegółowego studium narracyjnych strategii oraz technik opowiadania o jednostkach, których ciała nie mieszczą się w utrwalonych kulturowo definicjach zdrowia czy normy”. Ten cel udało mu się zrealizować z nawiązką, ponieważ nie tylko oferuje czytelnikowi przekonywające i inspirujące analizy tekstualne, osadzone w różnych koncepcjach i teoriach, ale wielokrotnie poza nie wykracza, dzięki czemu jego książka zyskuje również wymiar antropologiczny i etyczny.
Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Zwierzchowskiego

Spis treści ebooka „Kłopotliwe” ciała

Wstęp 7

Rozdział I. Ustalenia metodologiczne i teoretyczne 13
Stan badań 13
Strategia narracyjna 23
Dominanty diegetyczne i estetyka zdumienia 27
Voyeuryzm jako pojęcie wskazujące na modalność narracji 32
Zaangażowanie w postać 35

Rozdział II. Kulturowe dyskursy o niepełnosprawności 41
Późna nowożytność: norma, dyskurs 42
XX wiek: instytucje, piętno 49
XXI wiek: dismodernism, starość, seksualność 57

Rozdział III. „Anormalne” ciało jako osobliwość i źródło humoru. Lata 1898–1918 63
Autentyczność a udawanie. Problemy z pierwszym filmem przedstawiającym „anormalne” ciało 65
Inne osobliwości wczesnego kina 72
Podsumowanie 76

Rozdział IV. Demonizowanie „anormalnego” ciała. Lata 1918–1946 79
„Anormalne” ciało jako symptom „ułomności” moralnej 79
Złoczyńcy w cyrku 85
Podsumowanie 90

Rozdział V. Konteksty wojenne i heroizacja „anormalności”. Lata 1946–1980 93

Rozdział VI. Człowiek słoń. Dialog z historią 109

Rozdział VII. Strategia sentymentalno-afirmatywna. Uwagi o „superkalekach” i pozytywnej interpretacji „anormalności” 121
Rekontekstualizacja i zaangażowanie w postać 123
Uwznioślenie 134
Podsumowanie: atut piętna 138

Rozdział VIII. Strategia voyeurystyczna. Podglądanie codzienności 143
Zwyczajne historie 143
Dystans 147
Bezruch: niedziałające ciało, niedziałająca postać 149
Autentyczność 151
Podglądanie zasadą organizującą strukturę narracyjną 155
Podsumowanie 157

Rozdział IX. Strategia panoptykalna. O estetyce współczesnego freak show 159
Skrawki 161
Julien Donkey-Boy 168
Podsumowanie 174

Rozdział X. Strategia metatekstualna. Film opowiada o konwencjach przedstawiania „anormalnego” 177
Filmowy zawrót głowy. Opowiadanie 180
Jeremy the Dud 183
Uwięzieni 187
Podsumowanie 190

Zakończenie 193

Bibliografia 197

Filmografia 207

Nota edytorska 211

Indeks osób 213