ebook Rzeczywistość od rzeczy. Serial paradokumentalny w świetle genologii lingwistycznej Alicja Bronder

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2017

Monografia naukowa Rzeczywistość od rzeczy. Serial paradokumentalny w świetle genologii lingwistycznej prezentuje holistyczną analizę tytułowego tekstu telewizyjnego, który w ostatnich latach zyskuje coraz większą popularność w dyskursie medialnym. Praca stanowi pierwsze w polskich badaniach humanistycznych kompleksowe omówienie serialu paradokumentalnego jako wzorca gatunkowego, z uwzględnieniem jego cech na każdym z poziomów gatunkowych: strukturalnym, kognitywnym, stylistycznym i pragmatycznym. W przeprowadzonych analizach wzięto pod uwagę istotny dla obserwacji tekstów multimedialnych kontekst polisemiotyczności i relacji kodów należących do różnych semiosfer. Tak zarysowana perspektywa umożliwiła wykorzystanie instrumentarium lingwistycznego (tekstologicznego i genologicznego) w obserwacjach nad komunikatem złożonym, a nie tylko werbalnym, który nieraz wymyka się monodyscyplinarnym podejściom badawczym.
Proponowana monografia skierowana jest zarówno do lingwistów koncentrujących się na zagadnieniach genologicznych, jak i do medioznawców, socjologów i kulturoznawców, a także do osób zainteresowanych kulturą popularną i jej wpływem na odbiorców. Autorka wyraża nadzieję, że prezentowane wyniki badań staną się inspiracją do pełniejszych obserwacji tekstów kultury masowej, które, choć czasem wydają się „mówić od rzeczy”, to stanowią istotny materiał pozwalający na obserwację mentalności i kondycji wspólnoty komunikacyjnej, którą tworzy każdy z nas.

Spis treści ebooka Rzeczywistość od rzeczy. Serial paradokumentalny w świetle genologii lingwistycznej

Spis treści

Wprowadzenie / 7

(Para)serial, (para)dokument? Charakterystyka materiału badawczego / 11
Problemy z definicją serialu paradokumentalnego / 11
Charakterystyka materiału badawczego / 16

Tekst w świetle lingwistyki / 21
Ontologia tekstu / 22
Definiowanie tekstu / 22
Granice tekstu – kwestia polisemiotyczności / 25
Definiowanie tekstu audiowizualnego / 31

Gatunek w świetle lingwistyki / 35
Genologia lingwistyczna / 35
Definicja i komponenty gatunku / 35
Cechy gatunku / 38
Instrumentarium genologii lingwistycznej / 40
Genologia filmowa, genologia telewizyjna – gatunek w świetle medioznawstwa / 41

Telewizja w świetle lingwistyki / 49
Rzeczywistość (w) telewizji / 51
Język (w) telewizji, dyskurs (w) telewizji / 55
Człowiek (w) telewizji /58
Ukryta prawda serialu paradokumentalnego / 63

Poziom strukturalny serialu paradokumentalnego / 65
Cechy obligatoryjne / 68
Tytuł serialu paradokumentalnego / 68
Objętość tekstu / 69
Stała rama tekstowa / 70
Czołówka / 70
Napisy / 73
Wypowiadane komentarze narratorskie / 74
Sceny ukazujące działania bohaterów / 79
Autokomentarze / 81
Motyw serialu / 84
Logo stacji telewizyjnej / 84
Logo serialu paradokumentalnego / 84
Ramka tekstowa / 85
Informacja o fikcyjności treści pokazywanych w serialu / 88
Cechy fakultatywne / 90
Liczba prezentowanych wątków fabularnych / 90
Zapowiedzi / 90
Efekty wizualne – specyficzne typy obrazowania / 91
Elementy epizodyczne / 92
Tytuł odcinka / 92
Informacja o rzekomej prawdziwości przekazywanych treści / 93
Specjalne efekty wizualne / 94
Specjalne efekty audialne / 95
Okolicznościowe komunikaty werbalne / 96

Poziom kognitywny serialu paradokumentalnego / 99
Sposób organizacji tekstu / 100
Organizacja tekstu wokół przestrzeni / 100
Organizacja tekstu wokół historii / 104
Kształt fabuły / 107
Liczba wątków fabularnych / 107
Schemat fabularny / 109
Główne wątki fabularne /111
Konflikt w rodzinie / 113
Problemy natury seksualnej / 116
Kwestie finansowe / 117
Kwestie społeczne i popełniane przestępstwa / 118
Wybrane przypadki fabularne / 120
Determinizm losu przełamywany działaniem jednej osoby / 120
Seks / 121
Kłótnia / 122
Walka bezsilności z determinacją / 122
Destruktywność świata przedstawionego / 123
Obecność ekipy telewizyjnej / 124
Bohaterowie / 127
Liczba bohaterów / 127
Dane osobowe i cechy postaci / 128
Imię i nazwisko / 128
Wiek / 129
Płeć kulturowa / 131
Zawód i status społeczny / 132
Wygląd postaci / 133
Wybrane aspekty postaci / 134
Czarny charakter i doradca / 134
Eksperci i zawodowcy / 136
Kondycja serialowej rodziny / 136
Czas i miejsce akcji / 137
Czas akcji / 137
Miejsce akcji / 139
Fikcja czy rzeczywistość? / 140

Poziom stylistyczny serialu paradokumentalnego / 143
Żywioł potoczności / 144
Styl narracji / 145
Narracja mówiona / 146
Narracja pisana / 149
Styl wypowiedzi bohaterów / 153
Główni bohaterowie / 153
Eksperci / 158
Inne aspekty poziomu stylistycznego / 159
Homo vulgaris / 159
Ośmieszanie mową / 160
Przyczyny potoczności / 162

Poziom pragmatyczny serialu paradokumentalnego / 165
Nadawca nieznany, adresat nieznany / 166
Relacja nadawczo-odbiorcza / 167
Poziom mikro / 167
Poziom makro / 170
Funkcje serialu paradokumentalnego / 171
Habitat serialu paradokumentalnego / 174
Produkt: serial paradokumentalny / 174
Podglądactwo serialu paradokumentalnego / 177
Pararealizm / 178

Trudne sprawy serialu paradokumentalnego. Wnioski / 183
Cechy wzorca gatunkowego serialu paradokumentalnego / 184
Cechy obligatoryjne / 184
Cechy fakultatywne / 186
Cechy epizodyczne / 187
Podział materiału badawczego / 188
Serial paradokumentalny we wspólnocie komunikacyjnej / 190
Rozrywkowość serialu paradokumentalnego / 191
Potencjał poznawczy serialu paradokumentalnego / 192
Podglądactwo (nie)rzeczywistego świata serialu paradokumentalnego / 192

Zakończenie / 195

Bibliografia / 197
Literatura podmiotowa / 197
Literatura przedmiotowa / 197
Netografia / 201
Indeks osobowy / 203
Summary / 205
Zusammenfassung / 207