ebook Lekarz a prawa pacjenta. Poradnik prawny Tomasz Rek, Dariusz Hajdukiewicz

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2016

W publikacji wyjaśniono, w jaki sposób należy wykonywać zawód lekarza, aby postępowanie to było zgodne z prawami pacjentów, w tym m.in.:

przybliżono podstawowe kwestie związane z ochroną praw pacjenta oraz źródła ich obowiązywania,
szeroko omówiono katalog obowiązków lekarza w związku z ochroną praw pacjenta,
zaprezentowano zagadnienia ograniczenia praw pacjenta, a także
odpowiedzialności lekarza za naruszenie praw pacjenta.
Zawarte w opracowaniu tematy autorzy przedstawili na podstawie studiów przypadków pochodzących z wybranych orzeczeń Sądu Najwyższego, sądów powszechnych oraz Trybunału Konstytucyjnego.

Szeroki wykaz obowiązujących przepisów prawa, ich gruntowna analiza, a także konkretne ostrzeżenia i zalecenia dotyczące bezpiecznego postępowania sprawiają, że książka stanowi

niezbędne kompendium wiedzy w praktyce wykonywania zawodu lekarza

. Publikacja służyć może eliminowaniu ryzyka naruszenia praw pacjenta w praktyce wykonywania zawodu lekarza, a co za tym idzie, będzie chronić lekarzy przed niebezpieczeństwem odpowiedzialności karnej, cywilnej, dyscyplinarnej oraz zawodowej.

Adresaci:
Książka przeznaczona jest dla lekarzy i przedstawicieli zawodów prawniczych. Zainteresuje również osoby zarządzające i kierujące podmiotami leczniczymi oraz studentów medycyny.

Spis treści ebooka Lekarz a prawa pacjenta. Poradnik prawny

Wykaz skrótów , str. 11

Wstęp , str. 13

Rozdział 1
Pacjent, prawa pacjenta , str. 15
1.1. Prawa pacjenta - definicja , str. 15
1.2. Źródła praw pacjenta i obowiązków lekarza , str. 16
1.3. Ustawy regulujące prawa pacjenta i obowiązki lekarza , str. 17
1.4. Podstawowe zasady interpretacji prawa , str. 20
1.5. Pacjent - definicja , str. 21
1.6. Cechy pacjenta , str. 22
1.7. Pacjent a świadczeniobiorca , str. 24
1.8. Prawa pacjenta a prawa świadczeniobiorcy , str. 24

Rozdział 2
Obowiązek respektowania wskazań wiedzy medycznej i należyta staranność , str. 26
2.1. Wprowadzenie , str. 26
2.2. Obowiązek wykonywania zawodu zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej , str. 28
2.3. Błąd w sztuce , str. 33
2.4. Należyta staranność , str. 33
2.5. Obowiązek wykonywania zawodu zgodnie z zasadami etyki zawodowej , str. 36

Rozdział 3
Obowiązek udzielenia pomocy lekarskiej , str. 37
3.1. Wprowadzenie , str. 37
3.2. Obowiązek udzielenia pomocy lekarskiej , str. 40
3.3. Ochrona prawna , str. 45
3.4. Strajk lekarzy a obowiązek pomocy lekarskiej , str. 46

Rozdział 4
Obowiązek udzielenia informacji , str. 48
4.1. Wprowadzenie , str. 48
4.2. Pojęcie ",informacja", , str. 49
4.3. Obowiązek lekarza przekazywania informacji o stanie zdrowia pacjenta , str. 49
4.4. Podstawy prawne obowiązku lekarza , str. 52
4.5. Informacje o stanie zdrowia - zakres obowiązku informacyjnego lekarza , str. 52
4.6. Sposób i forma realizacji obowiązku informacyjnego lekarza , str. 63
4.7. Przystępność informacji , str. 65
4.8. Adresaci informacji przekazywanej przez lekarza , str. 67
4.9. Wysłuchanie zdania pacjenta , str. 69
4.10. Udzielenie informacji osobie bliskiej , str. 69
4.11. Udzielenie informacji osobom trzecim , str. 71
4.12. Żądanie pacjenta nieudzielenia mu informacji , str. 73
4.13. Informowanie post factum , str. 74

Rozdział 5
Przywilej terapeutyczny , str. 75

Rozdział 6
Obowiązki lekarza w przypadku niepodjęcia lub odstąpienia od leczenia pacjenta , str. 79

Rozdział 7
Klauzula sumienia a obowiązek informacyjny lekarza , str. 84
7.1. Uwagi ogólne , str. 84
7.2. Treść przepisu prawa , str. 85

Rozdział 8
Rozwiązania szczególne w zakresie obowiązku informacyjnego , str. 92
8.1. Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty - eksperyment medyczny , str. 92
8.2. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego , str. 93
8.3. Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży , str. 95
8.4. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi , str. 96
8.4.1. Obowiązek pouczenia o konsekwencjach zakażenia , str. 97
8.4.2. Obowiązek poinformowania o zakażeniach przenoszonych drogą kontaktów seksualnych , str. 97
8.4.3. Obowiązek pouczenia o chorobach szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych , str. 97
8.4.4. Obowiązek uprzedzenia o przymusie , str. 99
8.4.5. Obowiązek informowania o przyczynach hospitalizacji, izolacji lub kwarantanny pacjenta , str. 100
8.5. Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów , str. 101
8.5.1. Obowiązek pisemnego poinformowania dawcy przed wyrażeniem zgody , str. 101
8.5.2. Obowiązek uprzedzenia dawcy o skutkach dla biorcy wynikających z wycofania zgody , str. 101
8.5.3. Obowiązek poinformowania biorcy , str. 102
8.5.4. Obowiązek informowania małoletniego , str. 102
8.6. Ustawa o publicznej służbie krwi , str. 102
8.6.1. Informacja przed pobieraniem krwi od dawcy , str. 102
8.6.2. Informacja przed pobieraniem krwi poprzedzonym zabiegiem uodpornienia , str. 103
8.6.3. Informacja przed wyrażeniem zgody , str. 104
8.6.4. Odpowiedzialność karna , str. 105
8.7. Ustawa o leczeniu niepłodności , str. 105
8.7.1. Informacja w ramach poradnictwa medycznego , str. 105
8.7.2. Informacja przed pobraniem komórki rozrodczej od dawcy w celu dawstwa partnerskiego , str. 106
8.7.3. Informacja przed pobraniem komórki rozrodczej od dawcy w celu dawstwa innego niż partnerskie , str. 106
8.7.4. Informacja przekazywana przy pobieraniu od dawcy komórek rozrodczych w celu zabezpieczenia płodności na przyszłość , str. 107
8.7.5. Informacja przekazywana przy pobieraniu komórek rozrodczych od biorczyni w celu zastosowania w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji , str. 108
8.8. Obowiązki informacyjne lekarza będącego świadczeniodawcą , str. 109

Rozdział 9
Obowiązek lekarza do udzielania informacji o prawach pacjenta , str. 110

Rozdział 10
Obowiązek lekarza informowania o rodzaju i zakresie świadczeń zdrowotnych , str. 112
10.1. Uwagi ogólne , str. 112
10.2. Informacja a wypisanie na własne żądanie , str. 114

Rozdział 11
Obowiązek uzyskania zgody pacjenta na świadczenie zdrowotne , str. 115
11.1. Wprowadzenie , str. 115
11.2. Przesłanki skuteczności i prawidłowości zgody pacjenta , str. 120
11.3. Zgoda a brak zgody albo sprzeciw , str. 121
11.4. Forma odmowy zgody albo sprzeciwu , str. 126
11.5. Zgoda a określoność świadczenia , str. 127
11.6. Prawo pacjenta do cofnięcia zgody a obowiązki lekarza , str. 129
11.7. Podmioty uprawnione do wyrażania zgody na świadczenie zdrowotne , str. 130
11.8. Opiekun faktyczny pacjenta , str. 133
11.9. Zgoda a charakter świadczenia lekarskiego , str. 134
11.10. Zasady wspólne dla wszystkich typów świadczeń zdrowotnych , str. 134
11.10.1. Zgoda pacjenta , str. 134
11.10.2. Zgoda równoległa - małoletniego pacjenta, który ukończył 16 lat i jego przedstawiciela ustawowego , str. 136
11.11. Szczególne grupy pacjentów. Zgoda na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych , str. 137
11.11.1. Pacjent małoletni lub niezdolny do świadomego wyrażenia zgody , str. 137
11.11.2. Pacjent całkowicie ubezwłasnowolniony , str. 139
11.11.3. Sprzeciw , str. 139
11.11.4. Niewyrażenie zgody przez przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego , str. 140
11.12. Badanie lub udzielenie pacjentowi innego świadczenia zdrowotnego bez zgody pacjenta, przedstawiciela ustawowego pacjenta bądź zgody właściwego sądu opiekuńczego , str. 140
11.13. Szczególne grupy pacjentów. Zgoda zastępcza na zabieg operacyjny albo zastosowanie metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko dla pacjenta , str. 144
11.13.1. Pacjent małoletni, ubezwłasnowolniony bądź niezdolny do świadomego wyrażenia pisemnej zgody , str. 144
11.13.2. Sprzeciw , str. 145
11.13.3. Zgoda sądu opiekuńczego , str. 146
11.13.4. Działanie bez zgody przedstawiciela ustawowego bądź zgody sądu opiekuńczego , str. 146
11.14. Przekroczenie zakresu zgody - wyjątek terapeutyczny , str. 147
11.15. Zgoda udzielona przez pełnomocnika , str. 150
11.16. Zgoda na świadczenie a konkretyzacja lekarza przez pacjenta , str. 151
11.17. Skutki prawidłowej zgody , str. 153
11.18. Oświadczenie pro futuro , str. 156
11.19. Przepisy szczególne dotyczące formy zgody , str. 157
11.20. Świadczenie zdrowotne w warunkach przymusu , str. 162

Rozdział 12
Obowiązek lekarza poszanowania intymności i godności pacjenta , str. 166
12.1. Uwagi ogólne , str. 166
12.2. Godność , str. 167
12.3. Intymność , str. 169
12.4. Szczególny obowiązek lekarza , str. 171
12.5. Problematyka obecności osób bliskich przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych , str. 171
12.6. Obecność osób wykonujących zawód medyczny, innych niż udzielających świadczeń zdrowotnych, oraz obecność osób trzecich , str. 173
12.7. Prawo pacjenta do intymności w kontekście zadań dydaktycznych lekarzy , str. 176
12.8. Prawo pacjenta do umierania w spokoju i godności oraz łagodzenia bólu a obowiązki lekarza , str. 176

Rozdział 13
Obowiązek zasięgnięcia opinii innego lekarza albo zwołania konsylium , str. 178

Rozdział 14
Obowiązek zachowania tajemnicy , str. 182
14.1. Wprowadzenie , str. 182
14.2. Zakres tajemnicy lekarskiej , str. 183
14.3. Tajemnica lekarska a informacja przekazywana przedstawicielowi ustawowemu albo opiekunowi faktycznemu i innym osobom , str. 188
14.4. Informacja ogólnikowa a tajemnica , str. 190
14.5. Czas trwania obowiązku tajemnicy , str. 191
14.6. Wyjątki - zasada interpretacji , str. 195
14.7. Zwolnienie z tajemnicy przez pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego , str. 196
14.8. Cofnięcie zgody , str. 198
14.9. Zwolnienie z tajemnicy, gdy tak stanowią ustawy , str. 199
14.10. Znaki identyfikacyjne , str. 205
14.11. Osobne rozwiązania w zakresie tajemnicy lekarskiej zawarte w wybranych ustawach szczególnych , str. 206
14.12. Ochrona danych osobowych , str. 206
14.13. Lekarz jako strona procesu oraz składający doniesienie , str. 207
14.14. Problem ujawniania odpowiednim organom objawów i schorzeń mogących stanowić niebezpieczeństwo dla innych osób , str. 209

Rozdział 15
Obowiązek prowadzenia indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta , str. 211
15.1. Uwagi ogólne , str. 211
15.2. Prawo pacjenta , str. 212
15.3. Definicja dokumentacji medycznej , str. 213
15.4. Forma (postać) prowadzenia dokumentacji medycznej , str. 213
15.5. Zasady dostępu do dokumentacji medycznej i podmioty uprawnione do jej otrzymania , str. 213
15.6. Pacjent , str. 215
15.7. Przedstawiciel ustawowy , str. 215
15.8. Upoważnienie osób trzecich , str. 216
15.9. Udostępnienie dokumentacji medycznej a prawo pacjenta do tajemnicy , str. 217
15.10. Upoważniający pacjent , str. 217
15.11. Upoważnienie za życia pacjenta i po jego śmierci - jedno czy osobne upoważnienia , str. 218
15.12. Osoba upoważniona , str. 220
15.13. Ustanowienie pełnomocnika przez osobę upoważnioną , str. 221
15.14. Uprawnienia spadkobierców , str. 221
15.15. Odwoływalność upoważnienia , str. 222
15.16. Śmierć osoby upoważnionej , str. 223
15.17. Forma upoważnienia , str. 223
15.18. Rodzaje upoważnienia , str. 224
15.19. Upoważnienie a forma udostępnienia dokumentacji medycznej , str. 225
15.20. Udostępnianie dokumentacji a miejsce złożenia upoważnienia , str. 226
15.21. Instytucje i organy uprawnione do dostępu do dokumentacji medycznej , str. 230
15.22. Udostępnienie szkole wyższej , str. 231
15.23. Sytuacje szczególne , str. 231
15.24. Sposoby udostępnienia dokumentacji medycznej , str. 232
15.25. Opłaty za udostępnienie dokumentacji medycznej , str. 233
15.26. Udostępnienie dokumentacji - czynność materialnotechniczna czy czynność z zakresu administracji publicznej , str. 235
15.27. Minimalny okres przechowywania dokumentacji medycznej , str. 236
15.28. Dokumentacja medyczna a likwidacja podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych , str. 237
15.29. Przetwarzanie danych zawartych w dokumentacji medycznej , str. 238
15.30. Ochrona danych osobowych zawartych w dokumentacji medycznej , str. 238

Rozdział 16
Obowiązek zgłaszania działań niepożądanych produktów leczniczych , str. 241

Rozdział 17
Inne prawa pacjenta , str. 243
17.1. Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego , str. 243
17.2. Prawo pacjenta do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej , str. 244
17.3. Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej , str. 244
17.4. Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie , str. 244
17.5. Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych udzielanych w warunkach odpowiadających wymaganiom sanitarnym , str. 245

Bibliografia , str. 247