Za darmo

ebook Mniejszości i ich języki wobec kryzysu

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2022

Publikacja, będąca efektem projektu „Językowe antidotum”, analizuje wpływ doświadczanej przez mniejszości etniczne i migrantów dyskryminacji na ich zdrowie i dobrostan, korzyści płynące z zachowania rdzennych języków i silnej tożsamości etnicznej oraz skutki pandemii dla tych grup. W pracy zawarto praktyczne rekomendacje i rozwiązania mające na celu poprawę warunków funkcjonowania grup mniejszościowych w Polsce, wsparcie dla dążeń do zachowania ich języków i kultury, przeciwdziałanie dyskryminacji i stygmatyzacji oraz budowanie lepszych relacji między mniejszościami etnicznymi a grupami większościowymi.

Książka skierowana jest do szerokiego grona odbiorców: prawodawców i instytucji rządowych, instytucji edukacyjnych, samorządów, organizacji lokalnych, dziennikarzy, nauczycieli, studentów i aktywistów.

Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode).

******

Language as a Cure. Linguistic Vitality as a Tool for Psychological Well-Being, Health and Economic Sustainability

The publication, which is the result of the “Language as a Cure” project, analyses the influence of discrimination experienced by ethnic minorities and migrants on their health and well-being. It also looks at the benefits of preserving native languages and strong ethnic identity as well as the consequences of the pandemic for these groups. The books contains practical recommendations and solutions for improving the functioning of minority groups in Poland and supporting the efforts to preserve their languages and culture, preventing discrimination and stigmatization as well as building better relations between ethnic minorities and majorities.

The publication is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Poland license (CC BY 3.0 PL) (full license available at: https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/legalcode).

Spis treści ebooka Mniejszości i ich języki wobec kryzysu

▬ Wprowadzenie 9
▬ Autorzy opracowania 13
▬ Kaszubi, Łemkowie, Ślązacy, Wilamowianie 19
Мniejszość etniczna: uwagi definicyjne 19
Kaszubi 21
Łemkowie 23
Ślązacy 26
Wilamowianie 29

Rewitalizacja językowa i terminy pokrewne 31
▬ Dyskryminacja i prześladowania w przeszłości: trauma historyczna 33
Wpływ traumy historycznej na deklarowany stan
zdrowia 36
Społeczne konsekwencje traumy historycznej 38
Rekomendacje, czyli jak obniżyć negatywne skutki
traumy historycznej 40

Prześladowania i trauma historyczna w Wilamowicach 41
▬ Psychologiczne konsekwencje dyskryminacji 43
Dyskryminacja jako doświadczenie mniejszości: badania
wśród Łemków i Wilamowian 44
Doświadczenia kontaktu z mową nienawiści wśród Łemków
i Wilamowian 47
Związek między odczuwaną dyskryminacją a zaufaniem
społecznym w czasie epidemii COVID-19: badania
Łemków, Kaszubów i Ślązaków 50
Wnioski i rekomendacje 53

Dyskryminacja Kaszubów: przejawy w życiu wspólnoty 54

Dyskryminacja doświadczana współcześnie (perspektywa członków społeczności): Łemkowie 56

Dyskryminacja Ślązaków 59

Jak prowadzić warsztaty antydyskryminacyjne 61
▬ Stygmatyzacja związana z COVID-19: doświadczenia mniejszości 64

Ślązacy podczas pandemii COVID-19 69

Stygmatyzacja w mediach polskich 70

Stygmatyzacja mniejszości w czasie pandemii: wnioski i rekomendacje 71
▬ Języki mniejszościowe w Polsce i ich użytkownicy: diagnozy, wyzwania oraz strategie wsparcia i rewitalizacji 74
Przekaz języka i kompetencje językowe 79
Praktyki językowe grup mniejszościowych 81
Dyskryminacja na tle językowym 85
Korzyści z używania języka rdzennego 89
Wyzwania: skutki pandemii dla lokalnych języków 91
Możliwe strategie ochrony języków mniejszościowych:
rekomendacje 92

Język kaszubski jako jedyny ustawowo uznany język regionalny w Polsce 94

Dyskryminacja użytkowników niestandardowych odmian języka polskiego 95
▬ Mniejszości językowe w Polsce na rynku pracy w dobie pandemii COVID-19 97
Dwujęzyczność (i wielojęzyczność) osób należących do
mniejszości językowych w Polsce 97
Korzyści z wielojęzyczności: wzrost kapitału
ludzkiego i zmarnowany potencjał 98
Problem braku oficjalnych danych statystycznych 99
Utrata pracy i zmiana sposobu zarobkowania w trakcie
pandemii COVID-19 101
Obawa o utratę pracy 102
Dyskryminacja przedstawicieli mniejszości etnicznych
i językowych a ich sytuacja na rynku pracy 104
Rekomendacje 106

Edukacja, media i turystyka na Kaszubach: obszary, w których poszukuje się osób dwujęzycznych 107
▬ Wnioski i praktyczne rekomendacje: jak lepiej wspierać mniejszości etniczne, chronić różnorodność językowo-kulturową i budować lepsze relacje z grupą większościową? 109
Rekomendacje w zakresie rozwiązań prawnych i
systemowych 110
Rekomendacje w zakresie edukacji 111
Rekomendacje w zakresie komunikacji medialnej 112
Streszczenie publikacji w języku kaszubskim.
Mjészëznë a jejich jãzëkji procëm krizisú 113
Vëbróné etnjiczné a jãzëkòvé mjészëznë v Pòlsce 113
Historicznô trauma 115
Diskrimjinacëjô na stãpjenjú wustavòdôvstva ë
jimplementacëjé prava 116
Gôdka njezgarë a drëgjé fòrmë przemòce a
diskrimjinacëjé v pùblicznim rëmje 116
Jãzëkòvé jideologije ë diskrimjinacëjô z prziczënë
jãzëka 117
Rezultatë diskrimjinacëjé 120
Situacëjô etnjicznëch a jãzëkòvëch mjészëznóv v
Pòlsce wob pandemjijõ COVID-19 121
Ôrtë procëmdzejanjô diskrimjinacëji ë wupravjanjô jé
efektóv 125
▬ Streszczenie publikacji w języku łemkowskim. Меншыны і іх языкы в часі кризы 128
Выбраны етнічны і языковы меншыны в Польщы 128
Історична травма 130
Дискримінация на рівни законодавства і імплементациі
права 131
Язык ненависти і інчы формы насильства і
дискримінациі в публичным просторі 132
Языковы ідеолоґіі і языкова дискримінация 133
Наслідства дискримінациі 135
Ситуация етнічных і языковых меншын в Польщы в часі
пандеміі COVID-19 136
Способы протидіяня дискримінациі і направа єй
наслідств 141
▬ Streszczenie publikacji w języku śląskim. Myńszośći a jejich godki wobec kryzysu 144
Uobrane etńiczne a godkowe myńszośći we Polsce 144
Historyczno trauma 146
Dyskryminacyjo na poźůmje ustawodowstwa a
implymyntacyje prawa 147
Godka ńynawiśći i inksze formy przemocy a
dyskryminacyje we publicznyj pjestrzyńi 148
Godkowe ideologije i dyskryminacyjo na godkowym tle
148
Skutki dyskryminacyje 151
Sytuacyjo etńicznych a godkowych myńszośći we Polsce
wczos pandymije COVID-19 152
Spusoby przećiwdźałańo dyskryminacyje a bajstlowańo
jeji skutkůw 156
Streszczenie publikacji w języku wilamowskim. Dy
Klinfelkjyn ȧn jyr śpröha ym kryzys ȧtkȧn 160
Oüsgykłoüty etnyśy ȧn klinśpröhfelkjyn y Pöłn 160
Kistiöeryśy trauma 162
Dyskryminȧcyj ym gyzec ȧn rȧhtimplementȧcyj 162
Busytryd ȧn ander öeta fur gywałt ȧn dyskryminȧcyj ym
publyśa ława 163
Śpröhideologyja ȧn dyskryminȧcyj ym fȧld fur śpröh
164
Dy efekta fur dyskryminȧcyj 166
Dy sytuȧcyj fun etnyśa ȧn klinśpröhfelkjyn u Pöłn yr
cȧjt fur wełtbetkrankyt fum COVID-19 167
Mytułn ȧtkȧn yr dyskryminȧcyj ȧn cym ryhta fu jyn
efekta 170