ebook Nauka logiki TOM 2 Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2011

Bodaj najdziwniejsza z książek Helga, a także dotycząca najbardziej fundamentalnych zagadnień, które autor określa jako nauki o bycie, istocie i pojęciu. Po z górą 50. latach przedstawiamy czytelnikowi wydanie drugie tego wręcz legendarnego dzieła. Nie jest to proste wznowienie, a tekst starannie przejrzany i skolacjonowany, unowocześniony i odświeżony. Klasyczny przekład Adama Landmana, tak zakorzeniony w polskiej recepcji Hegla, zyskuje tu na jasności i ożywa.

Formy myślenia przejawiają się i utrwalają przede wszystkim w języku ludzkim. W naszych czasach nie można za często przypominać, że tym, co różni człowieka od zwierzęcia, jest myślenie. Język przeniknął we wszystko, co staje się stroną wewnętrzną człowieka, wyobrażeniem w ogóle, we wszystko, co człowiek czyni czymś własnym. A to, co człowiek ujmuje w języku i w nim wypowiada, zawiera w sposób ukryty i pogmatwany lub wyraźny jakąś kategorię – tak bardzo naturalny jest dla człowieka moment logiczny, albo – tak bardzo moment ten jest samą jego swoistą naturą. Jeśli jednak naturę w ogóle jako to, co fizyczne, przeciwstawimy temu, co duchowe, będziemy musieli powiedzieć, że moment logiczny jest raczej czynnikiem nadnaturalnym, który wciska się w całe życie naturalne człowieka, w jego uczucia, poglądy, pragnienia, potrzeby i popędy, przeobrażając je w ten sposób – choć tylko od strony formalnej – w coś ludzkiego, w wyobrażenia i cele.

(Fragment z tekstu)

Spis treści ebooka Nauka logiki TOM 2

Księga druga - Nauka o istocie 1

Dział pierwszy: Istota jako pozór w sobie samej 9

Rozdział pierwszy: Pozór 10

A. To, co istotne, i to, co nieistotne 10
B. Pozór 12
C. Refleksja 18
1. Refleksja ustanawiająca 20
2. Refleksja zewnętrzna 24
Uwaga 26
3. Refleksja określająca 28

Rozdział drugi: Istotności, czyli określenia refleksyjne 34

Uwaga. Określenia refleksyjne w formie twierdzeń 35
A. Tożsamość 38
Uwaga 1. Tożsamość abstrakcyjna 38
Uwaga 2. Pierwsze pierwotne prawo myślenia, prawo tożsamości 41
B. Różnica 46
1. Różnica absolutna 46
2. Różność 48
Uwaga. Zasada różności 54
3. Przeciwieństwo 58
Uwaga. Wielkości przeciwstawne w arytmetyce 64
C. Sprzeczność 69
Uwaga 1. Jedność pozytywności i negatywności 76
Uwaga 2. Zasada wyłączonego środka 80
Uwaga 3. Zasada sprzeczności 82

Rozdział trzeci: Podstawa i racja 89

Uwaga. Zasada racji 92
A. Podstawa absolutna 94
a) Forma i istota 94
b) Forma i materia 99
c) Forma i treść 106
B. Podstawa określona 108
a) Podstawa formalna 108
Uwaga. Formalny sposób wyjaśniania oparty na podstawach tautologicznych 111
b) Podstawa realna 116
Uwaga. Formalny sposób wyjaśniania wychodzący od podstaw różnych od tego, co ma w nich zostać ufundowane 119
c) Podstawa pełna 125
C. Warunek 129
a) Względne nieuwarunkowanie 129
b) Absolutna bezwarunkowość 133
c) Przejście rzeczy w egzystencję 137

Dział drugi: Zjawisko 143

Rozdział pierwszy: Egzystencja 145

A. Rzecz i jej własności 150
a) Rzecz sama w sobie i egzystencja 150
b) Własność rzeczy 155
Uwaga. Rzecz sama w sobie transcendentalnego idealizmu 157
c) Wzajemne oddziaływanie rzeczy na siebie 160
B. Składanie się rzeczy z różnych materii 162
C. Rozwiązanie się rzeczy 166
Uwaga. Porowatość materii 168

Rozdział drugi: Zjawisko 173

A. Prawo zjawiska 175
B. Świat zjawiskowy i świat istniejący sam w sobie 183
C. Rozwiązanie się zjawiska 189

Rozdział trzeci: Stosunek istotny 193

A. Stosunek między całością a częściami 195
Uwaga. Nieskończona podzielność 201
B. Stosunek między siłą a jej uzewnętrznianiem się 203
a) Uwarunkowanie siły 205
b) Pobudzanie siły 207
c) Nieskończoność siły 211
C. Stosunek tego, co zewnętrzne, do tego, co wewnętrzne 212
Uwaga. Bezpośrednia tożsamość tego, co wewnętrzne, z tym, co zewnętrzne 216

Dział trzeci: Rzeczywistość 221

Rozdział pierwszy: Absolut 223

A. Wykładnia tego, co absolutne 224
B. Absolutny atrybut 228
C. Modus absolutu 230
Uwaga. Filozofia Spinozy i Leibniza 233

Rozdział drugi: Rzeczywistość 240

A. Przypadkowość, czyli formalna rzeczywistość, możliwość i konieczność 242
B. Konieczność względna albo realna rzeczywistość, możliwość i konieczność 249
C. Konieczność absolutna 255

Rozdział trzeci: Stosunek absolutny 261

A. Stosunek substancjalności 262
B. Stosunek przyczynowości 267
a) Przyczynowość formalna 267
b) Stosunek przyczynowości określony 270
c) Działanie i przeciwdziałanie 280
C. Oddziaływanie wzajemne 285

Księga trzecia - Nauka o pojęciu 291

Uwagi wstępne 293
O pojęciu w ogólności 296
Podział 325

Dział pierwszy: Podmiotowość 329

Rozdział pierwszy: Pojęcie 331

A. Pojęcie ogólne 333
B. Pojęcie szczegółowe 340
Uwaga. O zwykłych gatunkach pojęć 350
C. Jednostkowość 359

Rozdział drugi: Sąd 367

A. Sąd istnienia 378
a) Sąd pozytywny 379
b) Sąd negatywny 386
c) Sąd nieskończony 395
B. Sąd refleksji 397
a) Sąd singularny 399
b) Sąd partykularny 400
c) Sąd uniwersalny 402
C. Sąd konieczności 407
a) Sąd kategoryczny 408
b) Sąd hipotetyczny 410
c) Sąd dysjunktywny 412
D. Sąd pojęcia 418
a) Sąd asertoryczny 420
b) Sąd problematyczny 422
c) Sąd apodyktyczny 424

Rozdział trzeci: Wnioskowanie 428

A. Wnioskowanie o istnieniu 431
a) Figura pierwsza wnioskowania 432
b) Figura druga: S – J – O 444
c) Figura trzecia: J – O – S 450
d) Figura czwarta: A – A – A, czyli wnioskowanie matematyczne 453
Uwaga. Zwykły pogląd na wnioskowanie 456
B. Wnioskowanie refleksyjne 463
a) Wnioskowanie o wszystkości 465
b) Wnioskowanie z indukcji 468
c) Wnioskowanie przez analogię 472
C. Wnioskowanie o konieczności 477
a) Wnioskowanie kategoryczne 478
b) Wnioskowanie hipotetyczne 482
c) Wnioskowanie dysjunktywne 486

Dział drugi: Obiektywność 491

Rozdział pierwszy: Mechanizm 501

A. Przedmiot mechaniczny 502
B. Proces mechaniczny 506
a) Proces mechaniczny formalny 509
b) Proces mechaniczny realny 513
c) Produkt procesu mechanicznego 517
C. Mechanizm absolutny 518
a) Centrum 518
b) Prawo 522
c) Przejście mechanizmu 524

Rozdział drugi: Chemizm 526

A. Przedmiot chemiczny 526
B. Proces chemiczny 528
C. Przejście chemizmu 533

Rozdział trzeci: Teleologia 537

A. Cel podmiotowy 547
B. Środek 551
C. Cel zrealizowany 555

Dział trzeci: Idea 569

Rozdział pierwszy: Życie 578

A. Żywe indywiduum 583
B. Proces życia 592
C. Rodzaj 596

Rozdział drugi: Idea poznania 601

A. Idea prawdy 614
a) Poznanie analityczne 619
b) Poznanie syntetyczne 630
1. Definicja 631
2. Podział 640
3. Twierdzenie 649
B. Idea dobra 667

Rozdział trzeci: Idea absolutna 676