ebook Neonatologia Tom 2

Wydawca: PZWL

Rok wydania: 2021

Drugie wydanie „Neonatologii” pod redakcją naukową prof. Janusza Świetlińskiego.
To nowoczesne i kompletne opracowanie trudnych zagadnień przydatne w codziennej pracy specjalistów pracujących na oddziałach neonatologicznych. Materiały I i II tomu odzwierciedlają program kształcenia studentów medycyny i specjalizacji w zakresie neonatologii dla lekarzy, położnych i pielęgniarek.
Czytelna publikacja przygotowana przez znakomity zespół neonatologiczny, który dzieli się z czytelnikami swoim bogatym doświadczeniem i wiedzą. W II wydaniu uaktualniono piśmiennictwo i treści zgodnie z obowiązującymi standardami, dołączono nowe, ważne i ciekawe tematy.

Spis treści ebooka Neonatologia Tom 2

1. Patofizjologia układu oddechowego Janusz ŚWIETLIŃSKI 1
1.1. Najważniejsze uwagi dotyczące rozwoju układu oddechowego płodu i noworodka 2
1.2. Kontrola oddychania 5
1.3. Mechanika oddychania 7
1.4. Praca oddechowa 15
1.5. Fizjologia wymiany gazowej 24
1.6. Rola surfaktantu 29
1.7. Kortykosteroidoterapia prenatalna 32
1.8. Niewydolność oddechowa 32
2. Wrodzona niedrożność dróg oddechowych i procedura EXIT Janusz ŚWIETLIŃSKI 39
3. Podstawy wentylacji mechanicznej Janusz ŚWIETLIŃSKI 43
3.1. Rodzaje respiratorów i ich cechy 47
3.2. Wentylacja kontrolowana i wspomagana 48
3.3. Uwalnianie z wentylacji mechanicznej 81
3.4. Nawilżanie i ogrzewanie gazów oddechowych 84
4. Wentylacja nieinwazyjna Janusz ŚWIETLIŃSKI 87
4.1. Strategia wentylacji nieinwazyjnej na sali porodowej 91
4.2. Wentylacja na sali porodowej (PPV) 94
4.3. Wentylacja nieinwazyjna w terapii zaburzeń oddechowych noworodków 97
5. Maska krtaniowa (LMA) Janusz ŚWIETLIŃSKI, Anna MĄCZKO 119
6. Zespół zaburzeń oddychania (ZZO) Janusz ŚWIETLIŃSKI 125
6.1. Patofizjologia 126
6.2. Zapobieganie 128
6.3. Rozpoznanie 128
6.4. Różnicowanie 130
6.5. Leczenie noworodka z ZZO 131
7. Zapalenie płuc Janusz ŚWIETLIŃSKI 135
7.1. Respiratorowe zapalenie płuc 142
7.2. Chlamydiowe zapalenie płuc 144
7.3. Zachłystowe zapalenie płuc 145
7.4. Ureaplazmatyczne zapalenie płuc 147
8. Zespół aspiracji smółki (MAS) Janusz ŚWIETLIŃSKI 151
8.1. Przyczyny i konsekwencje wydalania smółki do wód płodowych 153
8.2. Postępowanie 157
9. Przemijający szybki oddech noworodka (TTN) Janusz ŚWIETLIŃSKI 159
10. Bezdechy noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 165
10.1. Terminologia 166
10.2. Następstwa bezdechu 168
10.3. Przyczyny bezdechów 169
10.4. Postępowanie 171
11. Dysplazja oskrzelowo-płucna (BPD) Janusz ŚWIETLIŃSKI 179
11.1. Przyczyny i objawy BPD 180
11.2. Zasady leczenia BPD 183
11.3. Dalsza opieka 186
12. Rozedma śródmiąższowa płuc (PIE) Janusz ŚWIETLIŃSKI 189
13. Odma opłucnowa i inne zespoły ucieczki powietrza u noworodków Janusz ŚWIETLIŃSKI 197
13.1. Anatomia klatki piersiowej 198
13.2. Typy zespołów ucieczki powietrza 198
13.3. Mechanizm powstawania zespołów ucieczki powietrza 200
13.4. Objawy kliniczne, diagnostyka i postępowanie 201
14. Krwawienie do płuc Janusz ŚWIETLIŃSKI 205
15. Przetrwałe nadciśnienie płucne u noworodka (PPHN) Janusz ŚWIETLIŃSKI 211
15.1. Przyczyny i objawy PPHN 213
15.2. Leczenie 215
16. Zastosowanie tlenku azotu w neonatologii Janusz ŚWIETLIŃSKI 221
16.1. Wskazania do terapii iNO 222
16.2. Leczenie iNO 224
17. Pozaustrojowe utlenowanie krwi (ECMO) Janusz ŚWIETLIŃSKI 229
18. Zaburzenia krążenia u noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 235
18.1. Działania terapeutyczne mające wpływ na dostawę tlenu do tkanek 236
18.2. Warunki pracy serca 237
18.3. Zaburzenia funkcji układu krążenia u noworodka 239
18.4. Wstrząs 244
18.5. Leczenie wstrząsu 247
18.6. Szmer nad sercem 250
19. Wady wrodzone serca Janusz ŚWIETLIŃSKI 255
19.1. Czynniki ryzyka, objawy kliniczne i rozpoznanie 256
19.2. Sinica 268
19.3. Postępowanie 270
19.4. Opieka okołoporodowa nad dzieckiem z wadą wrodzoną serca 271
20. Przetrwały przewód tętniczy (PDA) Janusz ŚWIETLIŃSKI 275
20.1. Przyczyny, następstwa i objawy PDA 277
20.2. Leczenie PDA 278
21. Zaburzenia rytmu serca noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 281
21.1. Rodzaje zaburzeń rytmu serca u noworodka 283
22. Niedrożność przełyku i przetoka przełykowo-tchawicza Janusz ŚWIETLIŃSKI 293
23. Niedrożność nozdrzy tylnych Janusz ŚWIETLIŃSKI 299
24. Niedrożność jelit u noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 305
24.1. Lokalizacja niedrożności a jej objawy 308
25. Wrodzona przepuklina przeponowa (CDH) Janusz ŚWIETLIŃSKI 317
25.1. Charakterystyka wady 319
25.2. Postępowanie na sali porodowej 321
26. Wady ściany jamy brzusznej Janusz ŚWIETLIŃSKI 323
26.1. Postępowanie 326
26.2. Leczenie 327
27. Martwicze zapalenie jelit (NEC) Janusz ŚWIETLIŃSKI, Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA 331
27.1. NEC – objawy kliniczne i leczenie 335
27.2. Rokowanie w NEC 340
27.3. Spontaniczna perforacja jelit (SIP) 341
28. Wodogłowie w okresie noworodkowym i wczesnoniemowlęcym Janusz ŚWIETLIŃSKI, Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA 343
28.1. Typy wodogłowia 346
28.2. Objawy kliniczne 349
28.3. Rozpoznanie i leczenie 351
29. Wady cewy nerwowej Janusz ŚWIETLIŃSKI 363
29.1. Objawy 366
29.2. Postępowanie 367
30. Opieka okołooperacyjna Janusz ŚWIETLIŃSKI 371
30.1. Przygotowanie do zabiegu 372
30.2. Przekazanie noworodka pomiędzy salą operacyjną a oddziałem intensywnej terapii noworodka 374
30.3. Postępowanie po zabiegu chirurgicznym 374
31. Zaburzenia neurologiczne Janusz ŚWIETLIŃSKI 379
31.1. Podstawy rozwoju układu nerwowego 380
31.2. Ocena stanu neurologicznego noworodka 386
31.3. Wybrane zaburzenia rozwoju ośrodkowego układu nerwowego 395
31.4. Dalszy rozwój noworodków urodzonych przedwcześnie 427
32. Hipotermia lecznicza Janusz ŚWIETLIŃSKI 431
32.1. Wskazania do hipotermii leczniczej 434
32.2. Zasady prowadzenia hipotermii leczniczej 436
33. Zaburzenia w obrębie układu moczowego Janusz ŚWIETLIŃSKI 443
33.1. Ważne informacje dotyczące rozwoju układu moczowego 444
33.2. Funkcje nerek u noworodka 444
33.3. Obrzęki 460
33.4. Leczenie nerkozastępcze 462
34. Zakażenia układu moczowego (ZUM) u noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 465
35. Noworodek z podejrzeniem choroby genetycznie uwarunkowanej Magdalena ZARLENGA, Maria WILIŃSKA 471
35.1. Podziały wad i badanie kliniczne Magdalena ZARLENGA, Maria WILIŃSKA 471
35.2. Podejrzenie zespołu uwarunkowanego genetycznie u płodu i noworodka – diagnostyka Maria WILIŃSKA, Magdalena ZARLENGA 486
35.3. Zespoły genetyczne spowodowane aberracją chromosomową. Rozpoznawanie w okresie noworodkowym Magdalena ZARLENGA, Maria WILIŃSKA 493
36. Zaburzenia różnicowania płci Janusz ŚWIETLIŃSKI 507
37. Bloki metaboliczne Janusz ŚWIETLIŃSKI 515
37.1. Galaktozemia 519
37.2. Fenyloketonuria (PKU) 519
37.3. Tyrozynemia 520
38. Problemy ortopedyczne w okresie noworodkowym Maria WILIŃSKA, Anna WAŚKO, Marcin WAŚKO 523
38.1. Uszkodzenie nerwu twarzowego 529
38.2. Złamania kości czaszki 530
38.3. Uszkodzenie splotu barkowego 530
38.4. Stopa piętowo-koślawa 530
38.5. Wrodzona stopa przywiedziona 531
38.6. Wrodzony kręcz szyi 534
38.7. Złamanie obojczyka 535
38.8. Wrodzony staw rzekomy obojczyka 536
38.9. Wrodzone zwichnięcie stawu kolanowego 536
38.10. Złamania kończyn 537
38.11. Nieprawidłowości rozwoju palców 538
39. Schorzenia układu kostno-stawowego u noworodków i niemowląt Anna WAŚKO, Marcin WAŚKO, Maria WILIŃSKA 541
39.1. Rozwojowa dysplazja stawów biodrowych (RDSB) 541
39.2. Stopa końsko-szpotawa 545
39.3. Wrodzona stopa płaska 546
39.4. Achondroplazja 546
39.5. Wrodzona łamliwość kości 548
40. Odejście wód płodowych przed 37. tygodniem ciąży i jego konsekwencje (PPROM) Janusz ŚWIETLIŃSKI 557
40.1. Hipoplazja płuc 560
40.2. Zespół suchych płuc 561
40.3. Postępowanie w przypadku urodzenia noworodka z PPROM 562
41. Zespół przetoczenia krwi między płodami (TTTS) Janusz ŚWIETLIŃSKI 567
41.1. Leczenie płodowe 570
41.2. Postępowanie po urodzeniu noworodków 571
42. Zespół taśm owodniowych (ABS) Janusz ŚWIETLIŃSKI 575
43. Obrzęk uogólniony płodu Janusz ŚWIETLIŃSKI 581
44. Zespół niespodziewanej śmierci niemowląt. Zespół nagłej śmierci niemowląt Janusz ŚWIETLIŃSKI 589
45. Zespół abstynencji (zespół odstawienia) Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA 597
45.1. Uwagi wstępne 598
45.2. Objawy kliniczne 600
45.3. Diagnostyka 603
45.4. Leczenie niefarmakologiczne i farmakologiczne 603
45.5. Karmienie naturalne 605
45.6. Skala Finnegan 606
45.7. Odległe konsekwencje zespołu abstynencji dla rozwoju dziecka 609
45.8. Uwagi końcowe 610
46. Krwawienie z przewodu pokarmowego Janusz ŚWIETLIŃSKI 611
47 Układ hemostazy i fibrynolizy noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 621
47.1. Skrótowy opis najważniejszych elementów układu krzepnięcia 623
47.2. Fizjologia układu krzepnięcia i fibrynolizy 626
47.3. Odrębności układu krzepnięcia i fibrynolizy u noworodka 628
48. Jednostki kliniczne prowadzące do krwawień u noworodków Janusz ŚWIETLIŃSKI 635
48.1. Zaburzenia płytkowe 636
48.2. Patologie układu krzepnięcia 642
49. Zaburzenia zakrzepowo-zatorowe u noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 657
50. Wskazania do diagnostyki układu hemostazy u noworodka Janusz ŚWIETLIŃSKI 667
51. Preparaty krwiopochodne najczęściej stosowane w zaburzeniach krzepnięcia i fibrynolizy Janusz ŚWIETLIŃSKI 673
52. Zaburzenia funkcji tarczycy Janusz ŚWIETLIŃSKI 679
52.1. Istotne fakty dotyczące rozwoju tarczycy 679
52.2. Wrodzona niedoczynność tarczycy 683
52.3. Wrodzona nadczynność tarczycy wtórna do matczynej choroby Gravesa–Basedowa 685
53. Choroba metaboliczna kości Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA 687
53.1. Wstęp 687
53.2. Występowanie 690
53.3. Etiologia 690
53.4. Objawy kliniczne 694
53.5. Diagnostyka laboratoryjna i obrazowa 695
53.6. Profilaktyka i leczenie 698
53.7. Informacje dodatkowe 699
54. Ból – zapobieganie i leczenie Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA 701
54.1. Następstwa bólu u noworodka 702
54.2. Metody oceny bólu u noworodka 703
54.3. Sposoby zapobiegania bólowi i metody łagodzenia bólu towarzyszącego wybranym procedurom wykonywanym na oddziałach noworodkowych oraz na oddziałach intensywnej terapii noworodka 707
55. Wybrane aspekty farmakologiczne Janusz ŚWIETLIŃSKI 715
55.1. Wstęp 715
55.2. Odpowiedzialność za zlecenie i podanie leku 716
55.3. Uwagi dotyczące farmakokinetyki leków 717
56. Opieka nad noworodkiem na granicy przeżywalności Janusz ŚWIETLIŃSKI 727
57 Etyczne aspekty opieki nad noworodkiem Janusz ŚWIETLIŃSKI 733
57.1. Kategorie pacjentów, którzy mogą być objęci paliatywną opieką perinatalną 734
57.2. Praktyczne uwagi dotyczące sprawowania opieki paliatywnej nad noworodkiem na oddziale neonatologicznym 735
58. Kryteria wypisu noworodka ze szpitala do domu Maria WILIŃSKA 739
58.1. Informacje ogólne 739
58.2. Informacje szczegółowe 743
59. Opieka hospicyjna nad noworodkiem i wcześniakiem Natasza GODLEWSKA, Ewa WÓJCIK-GIL, Bernadeta WEIDEMANN NIMPTSCH 757
59.1. Wstęp 757
59.2. Zasady opieki paliatywnej i hospicyjnej 758
59.3. Co jest ważne w prowadzeniu opieki paliatywnej 759
59.4. Możliwości opieki hospicyjnej dla noworodków i wcześniaków 761
59.5. Centrum Opieki Dziennej 764
59.6. Możliwości wsparcia przez Fundację Śląskie Hospicjum dla Dzieci Świetlikowo chorego dziecka równolegle do opieki hospicyjnej 767
59.7. Domowe hospicja dziecięce w Polsce – adresy i kontakt 768
60. Medyczny sprzęt jednorazowy Grzegorz ZDEBIK 771
60.1. Wstęp 771
60.2. Co to jest wyrób medyczny? 772
60.3. Cechy wyrobu medycznego 773
60.4. Jak powstają wyroby medyczne? 777
60.5. Jak się tworzy produkt medyczny? 780
60.6. Od czego zależy cena produktu? 781
60.7. Jak wybrać dobry produkt – porady 783
60.8. Typowe błędne wyobrażenia dotyczące podstawowego sprzętu 790
60.9. Nowe trendy w stosowaniu sprzętu medycznego 793
60.10. Podsumowanie 796
61. Sytuacja szczególna: krew w moczu Paweł PIWOWARCZYK, Maria WILIŃSKA 797
61.1. Krwiomocz i krwinkomocz 797
61.2. Wywiad i badanie przedmiotowe 798
61.3. Jednostki chorobowe, w których dochodzi do hematurii 800
61.4. Postępowanie 802
62. Sytuacja szczególna: białkomocz u noworodka Patrycja SZOSTAKOWSKA, Maria WILIŃSKA 805
62.1. Dojrzewanie nerki 806
62.2. Dlaczego białko znajduje się w moczu? 806
62.3. Białkomocz patologiczny 807
62.4. Wrodzone przyczyny białkomoczu 807
62.5. Ostre uszkodzenie nerek/cewek nerkowych 809
62.6. Inne przyczyny białkomoczu 810
62.7. Różnicowanie białkomoczu fizjologicznego i patologicznego 810
62.8. Białkomocz u noworodka urodzonego przedwcześnie 810
62.9. Podsumowanie 811
63. Sytuacja szczególna: niedokrwienie kończyny Maria WILIŃSKA, Patrycja SZOSTAKOWSKA 813
63.1. Odmienności układu hemostazy u noworodka 814
63.2. Występowanie stanów zakrzepowych 815
63.3. Cel zakładania linii tętniczych 816
63.4. Wybór naczynia tętniczego do kaniulacji 816
63.5. Ryzyko utrzymywania linii tętniczych 817
63.6. Objawy kliniczne zakrzepicy tętniczej 817
63.7. Diagnostyka 818
63.8. Wybór metody leczenia 820
63.9. Profilaktyka 824
64. Sytuacja szczególna: chłonkotok wrodzony Marzena KOSTUCH 825
64.1. Patofizjologia chłonkotoku wrodzonego 826
64.2. Objawy 827
64.3. Diagnostyka 827
64.4. Powikłania chłonkotoku wrodzonego 828
64.5. Leczenie chłonkotoku 828
Procedury 831
Wstęp Janusz ŚWIETLIŃSKI 831
I. Procedura leczenia tlenem w okresie noworodkowym Maria WILIŃSKA 833
II. Procedura intubacji dotchawiczej noworodków Janusz ŚWIETLIŃSKI 850
III. Procedura podaży surfaktantu Janusz ŚWIETLIŃSKI 862
IV. Procedura toalety dróg oddechowych noworodków zaintubowanych Maria WILIŃSKA 870
V. Procedura ekstubacji noworodków Janusz ŚWIETLIŃSKI 883
VI. Procedura zakładania i pielęgnacji drenażu jamy opłucnej Janusz ŚWIETLIŃSKI, Ewa ROZKOSZ, Simon CLARE 888
VII. Procedura punkcji lędźwiowej Janusz ŚWIETLIŃSKI, Ewa ROZKOSZ, Simon CLARE 901
VIII. Procedura cewnikowania pęcherza moczowego i inne techniki pobrania próbki moczu Janusz ŚWIETLIŃSKI, Ewa ROZKOSZ 910
IX. Procedura kaniulacji obwodowych naczyń żylnych z wykorzystaniem techniki ANTT Janusz ŚWIETLIŃSKI, Ewa ROZKOSZ, Marta HELENIAK, Simon CLARE 920
X. Procedura kaniulacji naczyń centralnych z dostępu obwodowego Janusz ŚWIETLIŃSKI, Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA, Ewa ROZKOSZ 929
XI. Procedura cewnikowania naczyń pępowinowych Ewa MUSIALIK-ŚWIETLIŃSKA 942
XII. Procedura transfuzji wymiennej u noworodków Maria WILIŃSKA 959
XIII. Procedura badania okulistycznego noworodka Maria WILIŃSKA, Małgorzata SEROCZYŃSKA 975
XIV. Procedura postępowania w powikłaniach terapii dożylnej Janusz ŚWIETLIŃSKI 984
XV. Procedura kaniulacji tętnicy obwodowej Janusz ŚWIETLIŃSKI, Ewa ROZKOSZ 996
XVI. Procedura pielęgnacji linii tętniczej Janusz ŚWIETLIŃSKI, Ewa ROZKOSZ, Simon CLARE 1006
XVII. Procedura pobrania próbki krwi z linii tętniczej Janusz ŚWIETLIŃSKI, Simon CLARE, Kinga SIP, Halina SUKIENNIK-JAWOREK, Ewa ROZKOSZ 1016
XVIII. Procedura nakłucia zbiornika komorowego Janusz ŚWIETLIŃSKI 1022
XIX. Procedura pielęgnacji przetoki (stomii) Janusz ŚWIETLIŃSKI 1028
ANEKS Janusz ŚWIETLIŃSKI 1037
Skorowidz 1105