Za darmo

ebook Nowogród Wielki: rozwój gospodarczo-społeczny i upadek Natasza Duraj

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2024

Szczególna rola w rozwoju gospodarczym i społecznym państwa staroruskiego przypadła miastu o wyjątkowej historii, kulturze i gospodarce, jakim jest Nowogród Wielki. Polityczna aktywność ludności tego miasta, wyrażająca się w masowym uczestnictwie we wiecach oraz licznych burzliwych powstaniach, doprowadziła już w I połowie XII w. do całkowitego ograniczenia władzy książęcej w Nowogrodzie. Ustrój wiecowy umożliwiał Nowogrodzianom szerszy dostęp do życia politycznego i społecznego aniżeli mieszkańcom pozostałych ziem ruskich. Dlatego też mieszkańcy Nowogrodu Wielkiego mieli możliwość oddziaływania w dużej mierze na politykę i przedsięwzięcia gospodarcze władz tego miasta.
Zasadniczym celem monografii jest przedstawienie genezy powstania republiki feudalnej – Nowogrodu Wielkiego, szczyt jej potęgi i upadek pod naciskiem rosnącego w siłę państwa moskiewskiego, jak również opisanie rozwoju gospodarczego i społecznego tego miasta. Książka adresowana jest do szerokiego grona Czytelników, zainteresowanych zarówno historią rozwoju gospodarczego i społecznego Nowogrodu Wielkiego, jak i Rosji.

Spis treści ebooka Nowogród Wielki: rozwój gospodarczo-społeczny i upadek

Wstęp 7

Rozdział 1. Słowianie wschodni a państwo staroruskie 13
1. Słowianie wschodni jako założyciele państwa staroruskiego 13
2. Ochrona i obrona ziem państwa staroruskiego przed wrogami zewnętrznymi 25
2.1. Ochrona integralności terytorialnej państwa staroruskiego 25
2.2. Ustrój wojskowy Rusi Kijowskiej 29

Rozdział 2. Wzrost i umocnienie potęgi państwa staroruskiego 35
1. Panowanie Światosława – syna księcia Igora 35
2. Okres rządów Włodzimierza Światosławowicza 40
3. Czas panowania Jarosława Mądrego 44
4. Prawda ruska jako główny zbiór praw wschodniosłowiańskich 48
5. Niewolnictwo na Rusi 51

Rozdział 3. Rozwój miast staroruskich i rola organizacji wiecowych 55
1. Powstanie miast staroruskich 55
2. Miejsca kultu i chowania zmarłych 59
3. Rozwój pisma na Rusi i nowogrodzkie zapiski na korze brzozowej 62
4. Rozwój handlu i rzemiosła w miastach staroruskich 66
5. Rola wiecu w państwie staroruskim i w Nowogrodzie Wielkim 69

Rozdział 4. Początki zasiedlenia ziemi nowogrodzkiej 75
1. Ukształtowanie powierzchni północnej części Rosji 75
2. Zasiedlanie ziem Rusi północno-wschodniej 78
3. Założenie Nowogrodu Wielkiego i opanowanie sąsiednich ziem 80
4. Badania archeologiczne Nowogrodu Wielkiego i ziem z nim sąsiadujących 84
5. Wyprawy Nowogrodzian na Syberię 90
6. Pradawne obrzędy na Rusi i w Nowogrodzie 92

Rozdział 5. Rozwój Nowogrodu Wielkiego 97
1. Przekształcenie się warownego grodu w miasto 97
2. Rozbudowa miasta 100
3. Podział administracyjny i świątynie 104
4. Handel i rzemiosło 107
5. Przekształcanie się Nowogrodu w republikę feudalną 110
6. Dalsza ekspansja na ziemie północne i opanowanie Syberii 113

Rozdział 6. Republika nowogrodzka, jej kultura i relacje z Moskwą 117
1. Aleksander Newski – książę nowogrodzki 117
2. Kształtowanie się stosunków Nowogrodu Wielkiego z Moskwą 122
3. Kultura Nowogrodu Wielkiego 128

Rozdział 7. Upadek republiki nowogrodzkiej i dalsze losy Nowogrodu Wielkiego 135
1. Powstanie scentralizowanego państwa rosyjskiego 135
2. Upadek republiki nowogrodzkiej 140
3. Rozszerzenie granic państwa rosyjskiego w XVI w. 144
4. Interwencja szwedzka 146
5. Panowanie Borysa Godunowa i zmiany w miastach rosyjskich 147
6. Rozwój handlu, rzemiosła i rolnictwa 150

Zakończenie 153
Bibliografia 157
Spis tabel 179
Spis ilustracji 181
Aneks 183