ebook Walka o integralność terytorialną Rusi i Rosji Aspekty polityczne, gospodarcze i społeczne Natasza Duraj

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2025

Zasadniczym celem monografii jest przedstawienie procesów integracji obszarowej, gospodarczej i społecznej państwa rosyjskiego. W książce zaprezentowano problematykę kształtowania się integralności terytorialnej Rusi i Rosji na tle zmian ustrojowych i politycznych. Publikacja zawiera opis wpływu separatyzmów dzielnicowych, stanowiących podstawową przeszkodę w procesie zjednoczenia ziem ruskich, oraz ingerencji ościennych ośrodków władzy w procesy polityczne państwa moskiewskiego. Jest adresowana do szerokiego grona Czytelników zainteresowanych rozwojem terytorialnym, społecznym i gospodarczym zarówno państwa staroruskiego, jak i państwa moskiewskiego. Może być też pomocna dla osób, które chciałyby podjąć własne badania nad kształtowaniem się suwerenności i integralności terytorialnej Rosji oraz idei przyświecających władcom Rusi i państwa rosyjskiego.

Spis treści ebooka Walka o integralność terytorialną Rusi i Rosji

Wprowadzenie 7

Rozdział 1. Początki kształtowania się państwowości staroruskiej 15
1. Warunki naturalne obszarów zamieszkanych przez przodków Słowian wschodnich 15
2. Ludy zamieszkujące Europę Wschodnią w okresie przed naszą erą 19
3. Kultura trypolska i pierwsi rolnicy 22
4. Słowianie wschodni i obszary ich zamieszkania 28

Rozdział 2. Ruś Kijowska, jej społeczeństwo, kultura i gospodarka 35
1. Kijów – „macierz grodów ruskich” 35
2. Ruś Kijowska i wielki książę ruski Oleg 40
3. Igor Rurykowicz i traktat Rusi z Grekami z 944 r. 43
4. Ukształtowanie się potęgi państwa kijowskiego za panowania Światosława 46
5. Włodzimierz Światosławowicz, chrzest Rusi i pierwsze monastery 48
6. Jarosław Mądry i pierwsze próby napisania historii Rusi 52
7. Początek rozdrobnienia feudalnego 54

Rozdział 3. Rozpad Rusi Kijowskiej i wzrost roli Moskwy 57
1. Rozpad Rusi Kijowskiej 57
2. Rola Kijowa w umacnianiu religii prawosławnej jako czynnika integrującego ziemie ruskie 63
3. Wzrost znaczenia Moskwy 68
4. Napaść zastępów Batu-chana na Ruś 71

Rozdział 4. Ruś pod jarzmem mongolskim 79
1. Suwerenność Rusi a jej relacje ze Złotą Ordą 79
2. Iwan Kalita 83
3. Dymitr Doński i bitwa na Kulikowym Polu 85
4. Upamiętnienie wydarzeń historycznych jako wyraz potrzeb ideowych nowego państwa 89
5. Zrzucenie jarzma mongolskiego 92
6. Chanaty tatarskie powstałe w wyniku podziału Złotej Ordy 94

Rozdział 5. Kształtowanie i umacnianie suwerenności państwa moskiewskiego 101
1. Kształtowanie suwerenności wewnętrznej państwa moskiewskiego 101
2. Wzrost znaczenia Moskwy jako centrum państwa ruskiego 105
3. Moskwa i Twer na początku XIV w. 107
4. Prace archeologiczne nad poznaniem dziejów stolicy Rosji 110
5. Wojna o wybrzeże bałtyckie 114
6. Rosyjskie odkrycia geograficzne w XVI i XVII w. i ich wpływ na rozwój państwa 116

Zakończenie 125
Bibliografia 129
Spis ilustracji 149
Aneks 151