ebook Ochrona prawna świadka w polskim procesie karnym Katarzyna Kochel

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2024

W książce autorka przedstawia najczęściej występujące problemy interpretacyjne, a także praktyczne, związane ze stosowaniem prawnych środków ochrony świadka w polskim procesie karnym.

Szczegółowo omawia regulacje prawne służące pozyskiwaniu materiału dowodowego przydatnego w dokonywaniu ustaleń faktycznych. Zwraca też uwagę na konieczność zagwarantowania świadkowi bezpieczeństwa osobistego i komfortu występowania w tym charakterze w postępowaniu karnym.

Opracowanie uwzględnienia ostatnie ważne nowelizacje Kodeksu postępowania karnego z lat 2023–2024, dotyczące m.in.:

zasad przeprowadzania przesłuchania osób, które nie ukończyły 18 lat,
uchylania pytań dotyczących życia seksualnego świadka,
przesłuchania świadka z zaburzeniami psychicznymi.

Autorka zaprezentowała wyniki badań przepisów Kodeksu postępowania karnego i orzecznictwa w zakresie wyodrębnienia określonych rozwiązań na podstawie wartości, dóbr prawnych, które najczęściej doznają ograniczeń w związku z uzyskaniem statusu świadka.

Książka jest przeznaczona dla prawników praktyków – sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych. Zainteresuje także teoretyków prawa, specjalistów z zakresu postępowania karnego i ochrony praw człowieka.

Spis treści ebooka Ochrona prawna świadka w polskim procesie karnym

Wykaz skrótów , str. 11
Wstęp , str. 15
Rozdział I
Podstawowe pojęcia, typy i ,stopnie ochrony prawnej świadka , str. 23

Pojęcie „świadek” determinujące rodzaje ochrony prawnej , str. 23
Kategorie świadków z ,uwagi na ich status prawny , str. 26

2.1. Świadek o ,statusie zwyczajnym , str. 27
2.2. Świadek-pokrzywdzony , str. 27
2.3. Świadek anonimowy , str. 30
2.4. Świadek koronny , str. 31
2.5. Świadek małoletni , str. 32
2.6. Świadek-współoskarżony, świadek-skazany , str. 33
2.7. Świadek z ,zaburzeniami , str. 34

Cele ochrony prawnej świadka , str. 34
Pojęcie kodeksowego systemu ochrony prawnej świadka , str. 36
Typy i ,stopnie (poziomy) ochrony prawnej świadka , str. 45
Wnioski końcowe , str. 52

Rozdział II
Kodeksowy system ochrony prawnej świadka służący zapewnieniu bezpieczeństwa , str. 53

Uwagi wprowadzające , str. 53
Przeprowadzenie okazania w ,sposób uniemożliwiający rozpoznanie osoby przesłuchiwanej przez osobę rozpoznawaną (art. ,173 § ,2 ,k.p.k.) , str. 55
Przesłuchanie poza siedzibą organu wzywającego na przesłuchanie – przesłuchanie przy pomocy urządzeń technicznych (art. ,177 § ,1a–1d ,k.p.k.), w ,miejscu pobytu świadka (art. ,177 § ,2 ,k.p.k.) oraz przez sędziego wyznaczonego lub sąd wezwany (art. ,396 § ,2 ,k.p.k.) , str. 59
Prawo do odmowy składania zeznań przez świadka, oskarżonego w ,innej toczącej się sprawie o ,współudział w ,przestępstwie objętym postępowaniem (art. ,182 § ,3 ,k.p.k.) , str. 63
Zachowanie w ,tajemnicy okoliczności ułatwiających ujawnienie tożsamości świadka, w ,tym danych osobowych, o ,ile nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w ,sprawie (art. ,184 ,k.p.k.), oraz specjalny tryb przesłuchania, instytucja tzw. ,świadka incognito , str. 68
Ochronny charakter niektórych przepisów dotyczących stosowania środków przymusu , str. 89

6.1. Nieujawnianie oskarżonemu i ,obrońcy dowodów z ,zeznań w ,przypadku wystąpienia uzasadnionej obawy niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia albo wolności świadka lub osoby dla niego najbliższej (art. ,250 § ,2a ,k.p.k.) , str. 92
6.2. Zawiadomienie o ,ucieczce skazanego z ,zakładu karnego i ,decyzjach modyfikujących stosowanie tymczasowego aresztowania (art. ,253 § ,3 i ,4 ,k.p.k.) , str. 96
6.3. Ochronny charakter niektórych środków przymusu (art. ,244 § ,1a i ,1b, art. ,275 § ,2 i ,3 oraz art. ,275a ,k.p.k.) , str. 103
6.3.1. Zatrzymanie sprawcy przemocy domowej w ,sytuacji zaistnienia uzasadnionego przypuszczenia, że sprawca popełnił przestępstwo z ,użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej (art. ,244 § ,1a i ,1b ,k.p.k.) , str. 105
6.3.2. Zakaz kontaktowania się oskarżonego z ,pokrzywdzonym, zakaz zbliżania się do określonych osób oraz nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z ,pokrzywdzonym (art. ,275 § ,2–3 ,k.p.k.) , str. 110
6.3.3. Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z ,pokrzywdzonym i ,jego najbliższego otoczenia, zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego na wskazaną odległość (art. ,275a ,k.p.k.) , str. 119
6.3.4. Zakaz zbliżania się na wskazaną odległość oraz zakaz kontaktów stosowane wobec oskarżonego o ,przestępstwo popełnione w ,stosunku do członka personelu medycznego lub osoby przybranej personelowi medycznemu (art. ,276a § ,1 i ,1a ,k.p.k.) , str. 127

Quasi-list żelazny (art. ,589 ,k.p.k.) , str. 131
Ochrona interesów ekonomicznych świadka (art. ,618 § ,1 pkt ,7, art. ,618a–618e, 618k–618l ,k.p.k.) , str. 139
Podsumowanie , str. 142

Rozdział III
Kodeksowy system ochrony prawnej świadka służący zapewnieniu swobody wypowiedzi , str. 145

Uwagi wprowadzające , str. 145
Zasady dotyczące przeprowadzania czynności przesłuchania ujęte w ,art. ,171 i ,370 ,k.p.k. , str. 148

2.1. Wymóg zapewnienia spontanicznego wypowiedzenia się na pierwszym etapie przesłuchania (art. ,171 § ,1 i ,art. ,370 § ,1 ,k.p.k.) , str. 149
2.2. Zakazy dowodowe dotyczące przesłuchania świadka i ,skutki ich naruszenia (art. ,171 § ,5 i ,7 ,k.p.k.) , str. 154
2.3. Uchylanie pytań (art. ,171 § ,4, 4a i ,6 oraz ,art. ,370 § ,4 ,k.p.k.) , str. 184
2.3.1. Pytania sugerujące osobie przesłuchiwanej treść odpowiedzi , str. 185
2.3.2. Pytania dotyczące życia seksualnego (art. ,171 § ,4a ,k.p.k.) , str. 190
2.3.3. Pytania nieistotne , str. 193
2.3.4. Pytania niestosowne , str. 194

Obecność osoby trzeciej podczas czynności dowodowej przesłuchania świadka (art. ,87 § ,1 i ,2, art. ,171 § ,3, art. ,299a § ,1 ,k.p.k.) , str. 198

3.1. Prawo do ustanowienia pełnomocnika art. ,87 § ,1 i ,2 ,k.p.k. , str. 200
3.2. Przesłuchanie małoletniego świadka w ,obecności jego przedstawiciela ustawowego lub faktycznego opiekuna (art. ,171 § ,3 ,k.p.k.) , str. 206
3.3. Obecność osoby wskazanej przez pokrzywdzonego podczas czynności z ,jego udziałem (art. ,299a § ,1 ,k.p.k.) , str. 217

Uchylenie się świadka od odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić świadka lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe (art. ,183 § ,1 ,k.p.k.) , str. 228
Szczególne tryby przesłuchania świadków o ,specjalnych potrzebach , str. 242

5.1. Przesłuchanie z ,uwagi na wiek i ,rodzaj przestępstwa w ,sprawach przestępstw dokonanych z ,użyciem przemocy lub groźby bezprawnej, przestępstw przeciwko wolności, przestępstw przeciwko rodzinie i ,opiece lub przestępstw seksualnych (art. ,147 § ,2a, art. ,185a–185c i ,art. ,185f ,k.p.k.) , str. 242
5.2. Przesłuchanie świadków z ,zaburzeniami (art. ,185e ,k.p.k.) , str. 264

Możliwość zarządzenia przez przewodniczącego rozprawy opuszczenia sali rozpraw przez przedstawicieli środków masowego przekazu na czas przesłuchania świadka, jeżeli ich obecność mogłaby oddziaływać krępująco na jego zeznania (art. ,357 § ,5 ,k.p.k.) , str. 270
Przesłuchanie pod nieobecność oskarżonego, czasowo usuniętego z ,sali sądowej, jeśli jego obecność mogłaby oddziaływać krępująco na zeznania świadka, oraz przesłuchanie w ,trybie telekonferencji (art. ,390 § ,2–5 ,k.p.k.) , str. 274
Podsumowanie , str. 284

Rozdział IV
Kodeksowy system ochrony prawnej świadka służący realizacji prawa do prywatności , str. 285

Uwagi wprowadzające , str. 285
Anonimizacja danych (art. ,148a ,k.p.k.) , str. 286
Prawo do odmowy składania zeznań (art. ,182 § ,1 i ,2 ,k.p.k.) , str. 296
Prawo żądania przesłuchania na rozprawie z ,wyłączeniem jawności z ,uwagi na obawę narażenia świadka bądź osoby dla niego najbliższej na hańbę (art. ,183 § ,2 ,k.p.k.) , str. 319
Zwolnienie z ,zeznawania lub odpowiedzi na pytania świadka pozostającego z ,oskarżonym w ,szczególnie bliskim stosunku osobistym (art. ,185 ,k.p.k.) , str. 326
Zakaz zadawania świadkowi pytań zmierzających do ujawnienia miejsca zamieszkania lub miejsca pracy (art. ,191 § ,1b ,k.p.k.) , str. 341
Wyłączenie jawności rozprawy (art. ,359 pkt ,2, art. ,360 § ,1 pkt ,1 lit. ,b ,i ,art. ,360 § ,1 pkt ,1 lit. ,d k.p.k.) , str. 346
Umieszczenie danych kontaktowych świadków w ,załączniku do aktu oskarżenia (art. ,333 § ,3 i ,art. ,334 § ,1–2 ,k.p.k.) , str. 350
Ograniczony zakres przeprowadzania oględzin i ,badania świadka (art. ,192 i ,192a ,k.p.k.) , str. 352
Podsumowanie , str. 359

Zakończenie , str. 361
Bibliografia , str. 369
Wykaz aktów prawnych , str. 383
Wykaz orzecznictwa , str. 387
,