ebook Ochrona prawna świadka w polskim procesie karnym Katarzyna Kochel

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2024

W książce autorka przedstawia najczęściej występujące problemy interpretacyjne, a także praktyczne, związane ze stosowaniem prawnych środków ochrony świadka w polskim procesie karnym.

Szczegółowo omawia regulacje prawne służące pozyskiwaniu materiału dowodowego przydatnego w dokonywaniu ustaleń faktycznych. Zwraca też uwagę na konieczność zagwarantowania świadkowi bezpieczeństwa osobistego i komfortu występowania w tym charakterze w postępowaniu karnym.

Opracowanie uwzględnienia ostatnie ważne nowelizacje Kodeksu postępowania karnego z lat 2023–2024, dotyczące m.in.:

zasad przeprowadzania przesłuchania osób, które nie ukończyły 18 lat,
uchylania pytań dotyczących życia seksualnego świadka,
przesłuchania świadka z zaburzeniami psychicznymi.

Autorka zaprezentowała wyniki badań przepisów Kodeksu postępowania karnego i orzecznictwa w zakresie wyodrębnienia określonych rozwiązań na podstawie wartości, dóbr prawnych, które najczęściej doznają ograniczeń w związku z uzyskaniem statusu świadka.

Książka jest przeznaczona dla prawników praktyków – sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych. Zainteresuje także teoretyków prawa, specjalistów z zakresu postępowania karnego i ochrony praw człowieka.

Spis treści ebooka Ochrona prawna świadka w polskim procesie karnym

Wykaz skrótów , str. 11
Wstęp , str. 15
Rozdział I
Podstawowe pojęcia, typy i ,stopnie ochrony prawnej świadka , str. 23

Pojęcie &bdquo,świadek&rdquo, determinujące rodzaje ochrony prawnej , str. 23
Kategorie świadków z ,uwagi na ich status prawny , str. 26

2.1. Świadek o ,statusie zwyczajnym , str. 27
2.2. Świadek-pokrzywdzony , str. 27
2.3. Świadek anonimowy , str. 30
2.4. Świadek koronny , str. 31
2.5. Świadek małoletni , str. 32
2.6. Świadek-współoskarżony, świadek-skazany , str. 33
2.7. Świadek z ,zaburzeniami , str. 34

Cele ochrony prawnej świadka , str. 34
Pojęcie kodeksowego systemu ochrony prawnej świadka , str. 36
Typy i ,stopnie (poziomy) ochrony prawnej świadka , str. 45
Wnioski końcowe , str. 52

Rozdział II
Kodeksowy system ochrony prawnej świadka służący zapewnieniu bezpieczeństwa , str. 53

Uwagi wprowadzające , str. 53
Przeprowadzenie okazania w ,sposób uniemożliwiający rozpoznanie osoby przesłuchiwanej przez osobę rozpoznawaną (art. ,173 §, ,2 ,k.p.k.) , str. 55
Przesłuchanie poza siedzibą organu wzywającego na przesłuchanie &ndash, przesłuchanie przy pomocy urządzeń technicznych (art. ,177 §, ,1a&ndash,1d ,k.p.k.), w ,miejscu pobytu świadka (art. ,177 §, ,2 ,k.p.k.) oraz przez sędziego wyznaczonego lub sąd wezwany (art. ,396 §, ,2 ,k.p.k.) , str. 59
Prawo do odmowy składania zeznań przez świadka, oskarżonego w ,innej toczącej się sprawie o ,współudział w ,przestępstwie objętym postępowaniem (art. ,182 §, ,3 ,k.p.k.) , str. 63
Zachowanie w ,tajemnicy okoliczności ułatwiających ujawnienie tożsamości świadka, w ,tym danych osobowych, o ,ile nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w ,sprawie (art. ,184 ,k.p.k.), oraz specjalny tryb przesłuchania, instytucja tzw. ,świadka incognito , str. 68
Ochronny charakter niektórych przepisów dotyczących stosowania środków przymusu , str. 89

6.1. Nieujawnianie oskarżonemu i ,obrońcy dowodów z ,zeznań w ,przypadku wystąpienia uzasadnionej obawy niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia albo wolności świadka lub osoby dla niego najbliższej (art. ,250 §, ,2a ,k.p.k.) , str. 92
6.2. Zawiadomienie o ,ucieczce skazanego z ,zakładu karnego i ,decyzjach modyfikujących stosowanie tymczasowego aresztowania (art. ,253 §, ,3 i ,4 ,k.p.k.) , str. 96
6.3. Ochronny charakter niektórych środków przymusu (art. ,244 §, ,1a i ,1b, art. ,275 §, ,2 i ,3 oraz art. ,275a ,k.p.k.) , str. 103
6.3.1. Zatrzymanie sprawcy przemocy domowej w ,sytuacji zaistnienia uzasadnionego przypuszczenia, że sprawca popełnił przestępstwo z ,użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej (art. ,244 §, ,1a i ,1b ,k.p.k.) , str. 105
6.3.2. Zakaz kontaktowania się oskarżonego z ,pokrzywdzonym, zakaz zbliżania się do określonych osób oraz nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z ,pokrzywdzonym (art. ,275 §, ,2&ndash,3 ,k.p.k.) , str. 110
6.3.3. Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z ,pokrzywdzonym i ,jego najbliższego otoczenia, zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego na wskazaną odległość (art. ,275a ,k.p.k.) , str. 119
6.3.4. Zakaz zbliżania się na wskazaną odległość oraz zakaz kontaktów stosowane wobec oskarżonego o ,przestępstwo popełnione w ,stosunku do członka personelu medycznego lub osoby przybranej personelowi medycznemu (art. ,276a §, ,1 i ,1a ,k.p.k.) , str. 127

Quasi-list żelazny (art. ,589 ,k.p.k.) , str. 131
Ochrona interesów ekonomicznych świadka (art. ,618 §, ,1 pkt ,7, art. ,618a&ndash,618e, 618k&ndash,618l ,k.p.k.) , str. 139
Podsumowanie , str. 142

Rozdział III
Kodeksowy system ochrony prawnej świadka służący zapewnieniu swobody wypowiedzi , str. 145

Uwagi wprowadzające , str. 145
Zasady dotyczące przeprowadzania czynności przesłuchania ujęte w ,art. ,171 i ,370 ,k.p.k. , str. 148

2.1. Wymóg zapewnienia spontanicznego wypowiedzenia się na pierwszym etapie przesłuchania (art. ,171 §, ,1 i ,art. ,370 §, ,1 ,k.p.k.) , str. 149
2.2. Zakazy dowodowe dotyczące przesłuchania świadka i ,skutki ich naruszenia (art. ,171 §, ,5 i ,7 ,k.p.k.) , str. 154
2.3. Uchylanie pytań (art. ,171 §, ,4, 4a i ,6 oraz ,art. ,370 §, ,4 ,k.p.k.) , str. 184
2.3.1. Pytania sugerujące osobie przesłuchiwanej treść odpowiedzi , str. 185
2.3.2. Pytania dotyczące życia seksualnego (art. ,171 §, ,4a ,k.p.k.) , str. 190
2.3.3. Pytania nieistotne , str. 193
2.3.4. Pytania niestosowne , str. 194

Obecność osoby trzeciej podczas czynności dowodowej przesłuchania świadka (art. ,87 §, ,1 i ,2, art. ,171 §, ,3, art. ,299a §, ,1 ,k.p.k.) , str. 198

3.1. Prawo do ustanowienia pełnomocnika art. ,87 §, ,1 i ,2 ,k.p.k. , str. 200
3.2. Przesłuchanie małoletniego świadka w ,obecności jego przedstawiciela ustawowego lub faktycznego opiekuna (art. ,171 §, ,3 ,k.p.k.) , str. 206
3.3. Obecność osoby wskazanej przez pokrzywdzonego podczas czynności z ,jego udziałem (art. ,299a §, ,1 ,k.p.k.) , str. 217

Uchylenie się świadka od odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić świadka lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe (art. ,183 §, ,1 ,k.p.k.) , str. 228
Szczególne tryby przesłuchania świadków o ,specjalnych potrzebach , str. 242

5.1. Przesłuchanie z ,uwagi na wiek i ,rodzaj przestępstwa w ,sprawach przestępstw dokonanych z ,użyciem przemocy lub groźby bezprawnej, przestępstw przeciwko wolności, przestępstw przeciwko rodzinie i ,opiece lub przestępstw seksualnych (art. ,147 §, ,2a, art. ,185a&ndash,185c i ,art. ,185f ,k.p.k.) , str. 242
5.2. Przesłuchanie świadków z ,zaburzeniami (art. ,185e ,k.p.k.) , str. 264

Możliwość zarządzenia przez przewodniczącego rozprawy opuszczenia sali rozpraw przez przedstawicieli środków masowego przekazu na czas przesłuchania świadka, jeżeli ich obecność mogłaby oddziaływać krępująco na jego zeznania (art. ,357 §, ,5 ,k.p.k.) , str. 270
Przesłuchanie pod nieobecność oskarżonego, czasowo usuniętego z ,sali sądowej, jeśli jego obecność mogłaby oddziaływać krępująco na zeznania świadka, oraz przesłuchanie w ,trybie telekonferencji (art. ,390 §, ,2&ndash,5 ,k.p.k.) , str. 274
Podsumowanie , str. 284

Rozdział IV
Kodeksowy system ochrony prawnej świadka służący realizacji prawa do prywatności , str. 285

Uwagi wprowadzające , str. 285
Anonimizacja danych (art. ,148a ,k.p.k.) , str. 286
Prawo do odmowy składania zeznań (art. ,182 §, ,1 i ,2 ,k.p.k.) , str. 296
Prawo żądania przesłuchania na rozprawie z ,wyłączeniem jawności z ,uwagi na obawę narażenia świadka bądź osoby dla niego najbliższej na hańbę (art. ,183 §, ,2 ,k.p.k.) , str. 319
Zwolnienie z ,zeznawania lub odpowiedzi na pytania świadka pozostającego z ,oskarżonym w ,szczególnie bliskim stosunku osobistym (art. ,185 ,k.p.k.) , str. 326
Zakaz zadawania świadkowi pytań zmierzających do ujawnienia miejsca zamieszkania lub miejsca pracy (art. ,191 §, ,1b ,k.p.k.) , str. 341
Wyłączenie jawności rozprawy (art. ,359 pkt ,2, art. ,360 §, ,1 pkt ,1 lit. ,b ,i ,art. ,360 §, ,1 pkt ,1 lit. ,d k.p.k.) , str. 346
Umieszczenie danych kontaktowych świadków w ,załączniku do aktu oskarżenia (art. ,333 §, ,3 i ,art. ,334 §, ,1&ndash,2 ,k.p.k.) , str. 350
Ograniczony zakres przeprowadzania oględzin i ,badania świadka (art. ,192 i ,192a ,k.p.k.) , str. 352
Podsumowanie , str. 359

Zakończenie , str. 361
Bibliografia , str. 369
Wykaz aktów prawnych , str. 383
Wykaz orzecznictwa , str. 387
,