ebook Odcienie szarości Błażej Ciarkowski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2017

Publikacja dotyczy wzajemnych relacji architektów i polityki w latach 1944-1989. Autor przybliża losy wybranych jednostek, które uznać można za reprezentatywne dla całego środowiska. Projekty i realizacje, jakkolwiek niezwykle ważne, stanowią tło dla opisanych historii. Narrację budują osobiste wspomnienia architektów zawarte w pamiętnikach lub przekazane osobiście autorowi podczas kilkudziesięciu przeprowadzonych wywiadów. Książka jest kierowana nie tylko do historyków rodzimej architektury XX w., środowiska zawodowego oraz akademickiego, lecz także do miłośników powojennego budownictwa.

„Na szczególną uwagę zasługuje wydobycie warunków i uzależnień zachodzących między władzą a architektami [...]. Przyjęte przez autora w tytule określenie odcienie szarości doskonale oddaje złożoność tych czasów, na którą składają się różne rodzaje zadań, różne stopnie autorytaryzmu władzy oraz - jak zawsze - różne charaktery realizowanych poleceń. Prowadzenie toku rozważań opartych o wywiady z bezpośrednimi uczestnikami tego procesu nadaje pracy większą wiarygodność, pozostawiając czytelnikowi ostateczną ocenę faktów dokonanych na pozornie jednolitym tle”
[Witold Cęckiewicz]

Spis treści ebooka Odcienie szarości

Wykaz skrótów 7
Od Autora 9
O pamięci słów kilka 13
Wojna. Prolog 15

Część I 19
Życiorysy 21
Powroty 21
Przedwojenni komuniści… 23
…i żołnierze AK 25
„Będziemy się wam przyglądać” 26
Odbudowa 29
Spór o Warszawę 29
Cały naród buduje stolicę 31
Ocenzurowane zabytki? 34
Zmiany na Zachodzie 37
Ziemie trofiejnyje 37
Ziemie Odzyskane – Wrocław 38
Stare i nowe – Poznań 40
Niemiecka „jemioła” – Gdańsk 41
Nowa rzeczywistość 45
Architekci i inni 45
Mecenas 47
Na uczelni 48
Socjalistycznie w treści 51
Jak projektować 51
Neofici i dysydenci 53
Architektura czasów zimnej wojny 55
Kto tworzył soc? 58

Część II 61
Kult nowoczesności 63
Pudełka zapałek 63
„Bezideowa” nowoczesność 65
Sztuka i architektura 67
Modernizacja czy destrukcja? 69
Inwestor państwowy 71
W biurach projektów 71
Nakaz pracy 73
Na budowie 75
W którą stronę patrzą rycerze spod Grunwaldu 77
Presja 79
Architekci i politycy 83
Projektanci partyjni 83
Czerwona książeczka 84
W sejmowych ławach 86
Ministerstwo betonów 88
Mieszkać po ludzku 91
Oszczędności towarzysza Wiesława 91
Dla kogo projektujemy? 93
Bitwa o plac Grunwaldzki 94
Fabryki domów 96

Część III 99
Budować, budować, budować! 101
Przede wszystkim budować… 101
Marzenia o szklanych domach 103
Mieszkać na osiedlu 104
Osiedle na miarę czasów 107
Lokalni mecenasi 111
Poznańskie uczelnie 111
Zaufanie generała Ziętka 113
Szaleństwa władz 115
Niezrealizowane marzenia 116
Za granicą 119
Kto był pierwszy? 119
Bal kreślarzy 121
Konkursowe laury 123

Część IV 127
Karnawał i post 129
Zbudować kościół 129
Świątynia na osiedlu 132
Kryzys 134
Archiwa bezpieki 135
III RP. Epilog 139

Kalendarium 141
Biogramy architektów 147
Spis wywiadów 164
Bibliografia 165
Wykaz ilustracji 171