ebook Opodatkowanie sektora energetycznego w Polsce Mateusz Lewandowski

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2024

W publikacji przedstawiono prawne aspekty opodatkowania polskiego sektora energetycznego w kontekście bezpieczeństwa energetycznego, ochrony środowiska oraz zrównoważonego rozwoju.

Omówiono m.in.: • system podatków obciążających sektor energetyczny, • cele energetyczno-klimatyczne Unii Europejskiej i ich wpływ na kształtowanie unijnej polityki podatkowej, • zmiany podatkowe realizujące założenia Europejskiego Zielonego Ładu zaproponowane w pakiecie „Fit for 55”, • sposób opodatkowania: dochodów (przychodów) przedsiębiorców energetycznych, produktów energetycznych i energii elektrycznej, emisji dwutlenku węgla oraz infrastruktury energetycznej. Ponadto ukazano wpływ zasad konstytucyjnych na wykładnię prawa podatkowego oraz przeanalizowano orzecznictwo TSUE i polskich sądów administracyjnych w zakresie podatków energetycznych i środowiskowych.

Publikacja przeznaczona jest dla praktyków prawa podatkowego, w szczególności adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych, a także sędziów i referendarzy sądowych orzekających w sądach administracyjnych. Zainteresuje również pracowników administracji rządowej i samorządowej, pracowników naukowych oraz przedsiębiorców branży energetycznej.

Spis treści ebooka Opodatkowanie sektora energetycznego w Polsce

Wykaz skrótów ,, str. 11
Przedmowa ,, str. 15
Wstęp ,, str. 17
Rozdział I
Prawne aspekty funkcjonowania polskiego sektora energetycznego ,, str. 25

Uwagi wprowadzające , str. 25
Pojęcie sektora energetycznego , str. 26
Charakterystyka polskiego sektora energetycznego , str. 29

3.1. Uwagi ogólne ,, str. 29
3.2. Charakterystyka podsektora elektroenergetycznego ,, str. 29
3.3. Charakterystyka podsektora gazowniczego ,, str. 32
3.4. Charakterystyka podsektora ciepłowniczego ,, str. 36
3.5. Charakterystyka podsektora paliwowego ,, str. 38

Pojęcie energii , str. 40

4.1. Pojęcie energii pierwotnej, wtórnej (końcowej), bezpośredniej i ,użytkowej ,, str. 40
4.2. Pojęcie energii odnawialnej ,, str. 42

Cele energetyczno-klimatyczne Unii Europejskiej , str. 45

5.1. Uwagi ogólne ,, str. 45
5.2. Pakiet energetyczno-klimatyczny 20-20-20 ,, str. 45
5.3. Pakiet energetyczno-klimatyczny &bdquo,Czysta energia dla wszystkich Europejczyków&rdquo, ,, str. 47
5.4. Europejski Zielony Ład i ,pakiet &bdquo,Gotowi na 55&rdquo, ,, str. 48

Wnioski , str. 50

Rozdział II
Prawne aspekty bezpieczeństwa energetycznego, ochrony środowiska i ,zrównoważonego rozwoju , str. 53

Uwagi wprowadzające , str. 53
Pojęcie wartości, zasad oraz celów , str. 54

2.1. Pojęcie wartości , str. 54
2.2. Pojęcie zasad , str. 59
2.3. Normy programowe i ,cele w ,Konstytucji RP , str. 62

Bezpieczeństwo energetyczne, ochrona środowiska i ,zrównoważony rozwój jako konstytucyjne wartości, zasady i ,cele , str. 65
Bezpieczeństwo energetyczne , str. 67

4.1. Pojęcie bezpieczeństwa energetycznego , str. 67
4.2. Bezpieczeństwo energetyczne a ,Konstytucja RP , str. 72
4.3. Bezpieczeństwo energetyczne a ,prawo Unii Europejskiej , str. 73

Ochrona środowiska , str. 74

5.1. Ochrona środowiska a ,Konstytucja RP , str. 74
5.2. Ochrona środowiska a ,prawo Unii Europejskiej , str. 76
5.3. Ochrona środowiska a ,Prawo ochrony środowiska , str. 77

Zrównoważony rozwój , str. 79

6.1. Pojęcie zrównoważonego rozwoju , str. 79
6.2. Kształtowanie się zrównoważonego rozwoju na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych , str. 80
6.3. Zrównoważony rozwój a ,Konstytucja RP , str. 86
6.4. Zrównoważony rozwój a ,prawo Unii Europejskiej , str. 88

Wnioski , str. 91

Rozdział III
Ewolucja systemu opodatkowania sektora energetycznego , str. 95

Uwagi wprowadzające , str. 95
Kształtowanie się systemu akcyz i ,innych danin publicznych obciążających sektor energetyczny w ,Polsce w ,latach 1918&ndash,1939 , str. 96
Opodatkowanie sektora energetycznego w ,latach 1944&ndash,1989 , str. 102
Kształtowanie się podatków środowiskowych w ,Europie , str. 106

4.1. Pierwsze podatki od energii , str. 106
4.2. Ewolucja podatków środowiskowych w ,Europie , str. 107
4.3. Środowiskowe reformy podatkowe , str. 110

Kształtowanie się podatków energetycznych w ,Unii Europejskiej (Wspólnocie Europejskiej) , str. 112

5.1. Cele harmonizacji podatków energetycznych w ,Unii Europejskiej (Wspólnocie Europejskiej) , str. 112
5.2. Pierwsze etapy harmonizacji podatków energetycznych w ,Unii Europejskiej (Wspólnocie Europejskiej) , str. 114
5.3. Harmonizacja akcyz w ,ramach dyrektyw 92/12/EWG, 92/81/EWG oraz 92/82/EWG , str. 117
5.4. Harmonizacja akcyz w ,ramach dyrektywy 2003/96/WE , str. 121
5.5. Próby pełniejszej harmonizacji akcyz od produktów energetycznych w ,Unii Europejskiej (Wspólnocie Europejskiej) , str. 126
5.5.1. Pierwsza próba pełniejszej harmonizacji akcyz od produktów energetycznych , str. 126
5.5.2. Druga próba pełniejszej harmonizacji akcyz od produktów energetycznych , str. 128
5.5.3. Trzecia próba pełniejszej harmonizacji akcyz od produktów energetycznych , str. 130
5.5.4. Czwarta próba pełniejszej harmonizacji akcyz od produktów energetycznych (Europejski Zielony Ład i ,pakiet &bdquo,Gotowi na 55&rdquo,) , str. 132

Harmonizacja prawa polskiego z ,prawem Unii Europejskiej w ,zakresie podatków energetycznych , str. 136
Wnioski , str. 145

Rozdział IV
Klasyfikacja ciężarów fiskalnych obciążających sektor energetyczny , str. 149

Uwagi wprowadzające , str. 149
Ciężary i ,świadczenia publiczne , str. 151
Daniny publiczne , str. 156

3.1. Uwagi ogólne , str. 156
3.2. Cele danin publicznych związanych z ,ochroną środowiska , str. 158

Konstrukcja prawna podatków , str. 162

4.1. Uwagi ogólne , str. 162
4.2. Konstrukcja prawna podatków celowych , str. 168

Konstrukcja prawna opłat , str. 169
Ogólna charakterystyka danin publicznych obciążających sektor energetyczny , str. 174

6.1. Problematyka regulacji sektora energetycznego , str. 174
6.2. Klasyfikacja obciążeń publicznych sektora energetycznego , str. 175
6.3. System podatków i ,opłat obciążających sektor energetyczny , str. 175
6.4. Podatkowy charakter opłat obciążających sektor energetyczny , str. 178
6.5. Beneficjenci danin publicznych obciążających sektor energetyczny , str. 185

Podatki środowiskowe , str. 187

7.1. Uwagi ogólne , str. 187
7.2. Doktrynalne próby definicji podatków środowiskowych , str. 189
7.3. Podatki środowiskowe a ,Konstytucja RP , str. 191
7.4. Definicje podatków środowiskowych zaproponowane przez organizacje międzynarodowe i ,w ,prawie Unii Europejskiej , str. 193
7.5. Propozycja nowej definicji podatków środowiskowych , str. 197
7.6. Problematyka klasyfikacji podatku od towarów i ,usług jako podatku środowiskowego , str. 199

Podatki energetyczne , str. 200

8.1. Charakterystyka podatków energetycznych w ,Unii Europejskiej , str. 200
8.2. Modele podatków energetycznych , str. 210
8.2.1. Uwagi ogólne , str. 210
8.2.2. Model tradycyjnych podatków energetycznych , str. 211
8.2.3. Model podatku energetycznego opartego na zawartości energetycznej produktu , str. 213
8.2.4. Model podatku energetycznego opartego na ilości emitowanych gazów cieplarnianych , str. 215
8.3. Podatki węglowe , str. 216

Wnioski , str. 220

Rozdział V
Założenia konstrukcyjne i ,cele podatków obciążających sektor energetyczny , str. 225

Uwagi wprowadzające , str. 225
Koncepcja &bdquo,zanieczyszczający płaci&rdquo, , str. 226

2.1. Pojęcie &bdquo,zanieczyszczający płaci&rdquo, , str. 226
2.2. Koncepcja &bdquo,zanieczyszczający płaci&rdquo, w ,polskim prawie , str. 231
2.3. Koncepcja &bdquo,zanieczyszczający płaci&rdquo, w ,prawie Unii Europejskiej , str. 232
2.4. Koncepcja &bdquo,zanieczyszczający płaci&rdquo, a ,opodatkowanie sektora energetycznego , str. 234
2.5. Koncepcja &bdquo,zanieczyszczający płaci&rdquo, jako dyrektywa wykładni prawa podatkowego , str. 237

Cele podatków obciążających sektor energetyczny , str. 239

3.1. Uwagi ogólne , str. 239
3.2. Bezpieczeństwo energetyczne jako niefiskalny cel podatków , str. 245
3.3. Ochrona środowiska jako niefiskalny cel podatków , str. 253
3.4. Zrównoważony rozwój jako niefiskalny cel podatków , str. 260

Modele regulacji podatków obciążających sektor energetyczny , str. 263

4.1. Uwagi ogólne , str. 263
4.2. Pierwszy model regulacji podatków obciążających sektor energetyczny , str. 265
4.3. Drugi model regulacji podatków obciążających sektor energetyczny , str. 269
4.4. Uwagi dotyczące modelu regulacji podatków obciążających sektor energetyczny w ,Polsce , str. 272

Wnioski , str. 274

Rozdział VI
System opodatkowania sektora energetycznego w ,Polsce , str. 277

Uwagi wprowadzające , str. 277
Pojęcie systemu podatkowego , str. 279
Opodatkowanie dochodów (przychodów) przedsiębiorców energetycznych , str. 284

3.1. Uwagi ogólne , str. 284
3.2. Podatek dochodowy od osób prawnych , str. 285
3.3. Opłata koncesyjna , str. 290
3.3.1. Charakter prawny opłaty koncesyjnej , str. 290
3.3.2. Opłata koncesyjna w ,świetle celów Prawa energetycznego , str. 293
3.3.3. Konstrukcja prawna opłaty koncesyjnej , str. 294
3.3.4. Opłata koncesyjna a ,morska energetyka wiatrowa , str. 298

Opodatkowanie produktów energetycznych , str. 299

4.1. Uwagi ogólne , str. 299
4.2. Podatek akcyzowy od produktów energetycznych , str. 302
4.3. Opłata paliwowa , str. 307
4.4. Opłata emisyjna , str. 309

Opodatkowanie energii cieplnej , str. 311
Opodatkowanie energii elektrycznej , str. 314

6.1. Uwagi ogólne , str. 314
6.2. Podatek akcyzowy od energii elektrycznej , str. 315
6.3. Podatek od towarów i ,usług w ,przypadku dostaw energii elektrycznej , str. 319
6.4. Dwukrotne opodatkowanie energii elektrycznej , str. 320

Opodatkowanie emisji dwutlenku węgla , str. 321
Carbon Border Adjustment Mechanism , str. 323
Opodatkowanie infrastruktury energetycznej , str. 324
Wnioski , str. 334

Zakończenie , str. 339
Bibliografia , str. 353
Orzecznictwo , str. 365
,