ebook Opodatkowanie VAT usług finansowych Katarzyna Knawa

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2022

Autorka omawia wprowadzoną od 1 stycznia 2022 r. w ramach Polskiego Ładu opcję opodatkowania usług finansowych w miejsce stosowania przez podatnika zwolnienia. Zmiana ta może spowodować trudności przy opodatkowaniu transakcji polegających np. na nabyciu lub sprzedaży udziałów jako usługi finansowej, korzystających ze zwolnienia podatkowego.

W opracowaniu przedstawiono m.in.:
• analizę przepisów VAT w oparciu o orzecznictwo TSUE oraz opinie Komitetu ds. VAT,
• przepisy kształtujące zwolnienia,
• podatkowe konsekwencje świadczenia poszczególnych usług finansowych, w tym: udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, usług w zakresie depozytów, prowadzenia rachunków, transakcji płatniczych oraz długów, a także usług, których przedmiotem są udziały w spółkach i innych niż spółki podmiotach.

Książka przeznaczona jest dla doradców podatkowych, księgowych, adwokatów, radców prawnych oraz sędziów. Zainteresuje również pracowników działów podatkowych w instytucjach finansowych.

Spis treści ebooka Opodatkowanie VAT usług finansowych

Wykaz skrótów .................................................................................. 13
Wstęp ................................................................................................... 17
Rozdział 1
Przepisy dotyczące opodatkowania usług finansowych VAT a ,zasada określoności oraz harmonizacja ............... 23
1.1. Unijne źródła prawa w ,VAT .................................................. 25
1.1.1. Dyrektywa ,112 ............................................................. 26
1.1.2. Rozporządzenia Unii Europejskiej ........................... 27
1.1.3. Orzecznictwo TSUE .................................................... 28
1.2. Interpretacja przepisów VAT ................................................ 29
1.2.1. Orzecznictwo TSUE ................................................... 29
1.2.2. Opinie Komitetu ds. ,VAT ........................................... 30
1.3. Podsumowanie ....................................................................... 32
1.4. Zasady ogólne VAT a ,usługi finansowe .............................. 33
1.4.1. Zasady ogólne VAT jako pochodna podstawowych zasad unijnych i ,podatkowych ....... 33
1.4.2. Podatek od wartości dodanej jako podatek powszechny .................................................................. 36
1.5. Podatek od wartości dodanej jako podatek neutralny ..... 42
1.5.1. Uwagi ogólne ............................................................... 42
1.5.2. Zasada neutralności VAT sensu largo ...................... 46
1.5.3. Reguła neutralności w ,konstrukcji podatku ........... 52
1.5.4. Zasada i ,reguła neutralności w ,opodatkowaniu VAT usług finansowych ............................................. 56
Rozdział 2
Usługa finansowa jako kategoria ekonomiczna i ,prawna ........ 59
2.1. Znaczenie języka potocznego dla ,ustalania zakresu znaczeniowego pojęcia usługi ,finansowej ................ 60
2.2. Definicje ekonomiczne .......................................................... 63
2.3. Definicje prawne ..................................................................... 66
2.4. Definicja usługi finansowej w ,dyrektywach sektorowych Unii Europejskiej ............................................ 69
2.5. Podsumowanie ....................................................................... 80
Rozdział 3
Klasyfikacja usług finansowych dla celów wymiaru podatku od ,wartości dodanej &ndash, zagadnienia ,ogólne ............... 81
3.1. Regulacje dotyczące usług finansowych w ,przepisach prawa podatkowego ............................ 81
3.2. Niespójność terminologiczna ............................................... 87
3.3. Zwolnienie jako środek zaradczy na ,problemy opodatkowania usług finansowych &ndash, przyczyny objęcia usług finansowych zwolnieniem z ,VAT ................ 90
3.4. Historyczne propozycje alternatywnych metod opodatkowania i ,aktualny stan prac ................................... 99
3.5. Próby dookreślenia przepisów dotyczących usług finansowych .............................................................. 106
3.6. Zakres swobody państw członkowskich co ,do ,kształtowania zwolnień podatkowych dotyczących świadczenia usług finansowych .................... 110
3.7. Trudności interpretacji przepisów kształtujących zwolnienia ...................................................... 114
3.7.1. Klasyfikowanie zwolnienia z ,VAT jako ,przywileju ............................................................ 114
3.7.2. Wąska interpretacja zakresu zwolnień w ,orzecznictwie TSUE ................................................ 123
3.7.3. ... a ,może jednak szeroka interpretacja zakresu zwolnień w ,orzecznictwie TSUE ............................... 126
3.7.4. Metoda interpretacji prawa przez TSUE .................. 128
3.7.5. Interpretacja zharmonizowanych przepisów podatkowych poprzez odwołanie do przepisów pozapodatkowego prawa krajowego a ,ustalenie podatkowoprawnego stanu faktycznego .................. 133
3.8. Podsumowanie ....................................................................... 138
Rozdział 4
Niedookreśloność regulacji prawnej w ,zakresie podatkowych konsekwencji świadczenia poszczególnych usług finansowych ............................................................................ 143
4.1. Usługi udzielania kredytów lub ,pożyczek ,pieniężnych, w ,tym ,pośrednictwo oraz ,zarządzanie .................. 146
4.1.1. Kredyt i ,pożyczka &ndash, doprecyzowanie zakresu zwolnienia czy ustawowe superfluum ...................... 146
4.1.2. Odroczenie płatności jako kredyt ............................. 151
4.1.3. Zarządzanie kredytami .............................................. 154
4.2. Transakcje, łącznie z ,pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i ,monet używanych jako prawny środek płatniczy .................................................................................. 154
4.3. Usługi w ,zakresie depozytów, prowadzenia rachunków, transakcji płatniczych oraz długów ................... 177
4.3.1. Usługi w ,zakresie depozytów i ,prowadzenia rachunków pieniężnych .............................................. 177
4.3.2. Transakcje płatnicze, przekazy i ,transfery pieniężne oraz pośrednictwo w ,tym zakresie ......... 179
4.3.3. Transakcje dotyczące długów .................................... 187
4.3.4. Windykacja należności ............................................... 201
4.3.4.1. Usługi faktoringu .......................................... 204
4.3.5. Usługi, których przedmiotem są udziały w ,spółkach i ,innych niż spółki podmiotach............ 210
4.3.5.1. Instrumenty finansowe................................. 210
4.3.5.2. Działalność gospodarcza a ,realizacja prawa ,własności ............................................. 223
4.3.5.3. Ustalenie odpłatności ................................... 234
4.4. Usługi zarządzania funduszami .......................................... 240
4.5. Czynności stanowiące odrębną całość, właściwe i ,niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej .................. 245
4.6. Podsumowanie ....................................................................... 259
Rozdział 5
Propozycje rozwiązań sprzyjających zmniejszeniu stopnia niedookreśloności przepisów .............................. 261
5.1. Ustalenie treści podatkowoprawnego stanu faktycznego ............................................................ 265
5.2. Zakres podejmowanych działań jako ,metoda uzyskania określoności............................................. 267
5.2.1. Identyfikacja świadczenia .......................................... 267
5.2.1.1. Strony transakcji ............................................ 269
5.2.1.2. Aktywność lub bierność świadczącego .................... 271
5.2.1.3. Usługodawca jako podmiot opodatkowania &ndash, problem identyfikacji .... 272
5.2.2. Problem braku odpłatności ....................................... 276
5.3. Propozycja jednolitej terminologii: usługa finansowa jako zachowanie podmiotu opodatkowania wobec określonego produktu finansowego .................................... 281
5.3.1. Transakcje mające za przedmiot określone produkty finansowe .................................................... 285
5.3.2. Pośrednictwo ................................................................ 287
5.3.2.1. Znaczenie ogólne ........................................... 287
5.3.2.2. Fikcja prawna z ,art. ,28 dyrektywy ,112 &ndash, pośrednik jako usługodawca ....................... 291
5.3.2.3. Pośrednictwo a ,doradztwo .......................... 297
5.3.3. Zarządzanie .................................................................. 300
5.3.4. Przechowanie ............................................................... 303
5.4. Propozycje rozwiązań dotyczących określonych produktów finansowych .......................................... 307
5.4.1. Kredyty i ,pożyczki ...................................................... 307
5.4.2. Transakcje dotyczące pieniędzy ................................ 310
5.4.3. Czynności pomocnicze ............................................... 314
5.4.4. Instrumenty finansowe .............................................. 316
5.4.5. Dług .............................................................................. 332
5.4.5.1. Pojęcia wierzytelności i ,długu na gruncie języka prawnego w ,oparciu o ,analizę historyczną ..................... 335
5.4.5.2. Powstanie wierzytelności ............................. 342
5.4.5.3. Wygaśnięcie wierzytelności ......................... 343
5.4.5.4. Zmiana stron transakcji ............................... 343
5.4.5.5. Poręczenie długu ........................................... 352
5.4.5.6. Faktoring ........................................................ 352
5.4.5.7. Ściąganie długów ........................................... 361
5.4.5.8. Czynniki przedmiotowe różnicujące zakres opodatkowania transakcji zmiany wierzyciela lub ,dłużnika ......... 362
5.4.5.9. Ustalenie wynagrodzenia w ,transakcjach dotyczących długu ........................................ 367
5.5. Podsumowanie ....................................................................... 371
Rozdział 6
Przyszłość opodatkowania usług finansowych VAT ................. 373
Bibliografia ........................................................................................ 377
Orzecznictwo ..................................................................................... 385