ebook Opróżnione miejsce hipoteczne Tomasz Henclewski

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2023

W publikacji przybliżono treść, genezę oraz zakres stosowania opróżnionego miejsca hipotecznego. Omówiono w niej praktyczne zagadnienia związane z ujawnianiem opróżnionego miejsca hipotecznego w księdze wieczystej, sformułowaniem wniosku wieczystoksięgowego, odczytywaniem wpisów w księdze wieczystej oraz ustalaniem pierwszeństwa hipotek przy zastosowaniu opróżnionego miejsca hipotecznego.
W pracy autor przedstawia również źródło oraz treść obowiązującej w prawie cywilnym zasady pierwszeństwa oraz wyjątki od tej zasady występujące na gruncie prawa rzeczowego.
Książka zainteresuje sędziów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, referendarzy sądowych, a także pracowników banków i instytucji finansowych stosujących hipotekę jako podstawowy instrument zabezpieczeń kredytowych, kredytodawców i kredytobiorców.

Spis treści ebooka Opróżnione miejsce hipoteczne

Wykaz skrótów , str. 15
Wstęp , str. 19
Rozdział I
Hipoteka i ,jej rodzaje , str. 23

Konstrukcja prawna hipoteki , str. 23

1.1. Geneza hipoteki &ndash, rys historyczny , str. 23
1.2. Hipoteka jako prawo zastawnicze , str. 25
1.3. Przedmiot hipoteki w ,prawie polskim , str. 27
1.4. Hipoteka morska , str. 31
1.5. Hipoteka a ,zastaw , str. 35
1.6. Inne kryteria podziału hipotek , str. 40
1.6.1. Wprowadzenie , str. 40
1.6.2. Hipoteka łączna ,, str. 40
Rozdział II
Wielość hipotek obciążających jeden przedmiot i ,sposoby rozwiązywania kolizji między hipotekami , str. 43

Wielość hipotek na jednym przedmiocie , str. 43

1.1. Uwagi wprowadzające , str. 43
1.2. Pierwszeństwo hipoteki ,, str. 47
1.3. Rola wpisu hipoteki do rejestru nieruchomości przy ustalaniu stopnia pierwszeństwa hipoteki ,, str. 51

Pierwszeństwo hipotek według zasady prior tempore potior iure (zasada posuwania się hipotek naprzód) i ,odstępstwa od niej , str. 56

2.1. Podstawy prawne obowiązywania zasady posuwania się hipotek naprzód w ,polskim prawie , str. 56
2.2. Geneza zasady prior tempore potior iure i ,jej aktualne oddziaływanie na stosunki społeczne i ,prawne , str. 57
2.3. Charakter prawny oraz źródło obowiązywania zasady prior tempore potior iure , str. 61
2.4. Wyjątki od zasady prior tempore potior iure na gruncie praw zastawniczych , str. 71
2.4.1. Wprowadzenie , str. 71
2.4.2. Odstępstwo od zasady prior tempore potior iure przy zastawie zwykłym , str. 73
2.4.3. Umowna zmiana pierwszeństwa hipotek ,, str. 76
2.4.4. Jednostronne zastrzeżenie pierwszeństwa hipoteki ,, str. 78
2.4.5. Układ wierzycieli hipotecznych , str. 79
2.4.6. Opróżnione miejsce hipoteczne jako wyjątek od zasady prior tempore potior iure , str. 80
Rozdział III
Rozwiązania prawne służące powstrzymywaniu automatycznej sukcesji hipotecznej w ,wybranych państwach europejskich , str. 83

Wprowadzenie , str. 83
Ewolucja rozwiązań ograniczających automatyczną sukcesję hipoteczną w ,prawie państw niemieckich , str. 84

2.1. Uwagi wprowadzające , str. 84
2.2. Prawo pruskie , str. 84
2.3. Prawo meklemburskie , str. 89
2.4. Prawo bawarskie , str. 90
2.5. Przejęcie prawa pruskiego przez inne kraje niemieckie ,, str. 91

Ewolucja rozwiązań ograniczających automatyczną sukcesję hipoteczną w ,prawie austriackim , str. 92
Ewolucja prawa stałych miejsc hipotecznych w ,prawie szwajcarskim , str. 95

4.1. Uwagi wprowadzające , str. 95
4.2. Kantony z ,prawem hipotecznym ,, str. 96
4.3. Kantony, w ,których wykształcił się list rentowy , str. 97
4.4. Kantony, w ,których wykształcił się list dłużny , str. 98

Aktualne rozwiązania w ,prawie niemieckim , str. 99

5.1. Ogólna charakterystyka praw zastawniczych na nieruchomości we współczesnym prawie niemieckim , str. 99
5.2. Wyjątki od zasady sukcesji hipotecznej w ,prawie niemieckim ,, str. 104
5.2.1. Powstanie hipoteki właściciela na skutek konsolidacji , str. 104
5.2.2. Wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką i ,powstanie hipoteki właściciela , str. 105
5.3. Roszczenie o ,wykreślenie hipoteki właściciela , str. 107
5.4. Jednostronne zrzeczenie się hipoteki przez wierzyciela hipotecznego , str. 109
5.5. Hipoteka właściciela a ,egzekucja z ,nieruchomości , str. 109

Aktualne rozwiązania w ,prawie austriackim , str. 110

6.1. Wprowadzenie , str. 110
6.2. Wyjątki od zasady sukcesji hipotecznej w ,prawie austriackim ,, str. 111
6.2.1. Uwagi wprowadzające , str. 111
6.2.2. Rozporządzenie hipoteką materialnie wygasłą przez właściciela nieruchomości , str. 111
6.2.3. Wyłączenie prawa właściciela do rozporządzania wygasłą hipoteką , str. 114
6.3. Hipoteka właściciela ,, str. 115
6.4. Zastrzeżenie prawa rozporządzenia wolnym miejscem hipotecznym , str. 117

Aktualne rozwiązania w ,prawie szwajcarskim , str. 118

7.1. Charakterystyka praw zastawniczych w ,prawie szwajcarskim , str. 118
7.2. Pierwszeństwo praw zastawniczych w ,prawie szwajcarskim , str. 119
7.3. Wyjątki od zasady stałych miejsc hipotecznych w ,prawie szwajcarskim , str. 123
7.3.1. Uwagi wprowadzające ,, str. 123
7.3.2. Umowne wyłączenie stałych miejsc hipotecznych ,, str. 123
7.3.3. Wyjątek w ,postępowaniu egzekucyjnym , str. 124

Podobieństwo polskiej regulacji do rozwiązań szwajcarskich , str. 125
Współczesne regulacje prawne w ,wybranych państwach europejskich , str. 127

Rozdział IV
Polskie projekty uregulowania instytucji opróżnionego miejsca hipotecznego , str. 133

Wprowadzenie , str. 133
Koncepcje uregulowania instytucji opróżnionego miejsca hipotecznego w ,prawie przedwojennym , str. 137

2.1. Koncepcja regulacji opróżnionego miejsca hipotecznego według projektu prawa rzeczowego z ,1937 ,r. ,, str. 137
2.2. Koncepcja regulacji opróżnionego miejsca hipotecznego w ,projekcie prawa rzeczowego z ,1939 ,r. ,, str. 146

Stanowisko ustawodawcy powojennego w ,kwestii hipoteki , str. 148
Instytucja opróżnionego miejsca hipotecznego w ,projekcie ustawy z ,2000 ,r. o ,zmianie ustawy &ndash, Kodeks cywilny oraz ustaw o ,księgach wieczystych i ,hipotece, Kodeks postępowania cywilnego, o ,listach zastawnych i ,bankach hipotecznych, Prawo o ,notariacie , str. 152
Projekt ustawy z ,26.06.2009 ,r. o ,zmianie ustawy o ,księgach wieczystych i ,hipotece oraz niektórych innych ustaw , str. 154

5.1. Wprowadzenie , str. 154
5.2. Ratio legis instytucji opróżnionego miejsca hipotecznego oraz obawy z ,nią związane , str. 156
Rozdział V
Konstrukcja prawna instytucji opróżnionego miejsca hipotecznego de ,lege lata , str. 165

Miejsce hipoteczne i ,opróżnione miejsce hipoteczne , str. 165
Przedmiot rozporządzenia , str. 171
Konstrukcja prawna instytucji opróżnionego miejsca hipotecznego , str. 173
Zakres uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym , str. 178

4.1. Wprowadzenie , str. 178
4.2. Wyłączenie subintabulatu , str. 179
4.3. Wyłączenie hipotek wygasłych wskutek postępowania egzekucyjnego , str. 181
4.4. Wyłączenie hipotek wpisanych przed 20.02.2011 ,r. , str. 185

Powstanie uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym , str. 188

5.1. Przesłanki powstania uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym ,, str. 188
5.2. Pierwotne opróżnione miejsce hipoteczne , str. 189
5.2.1. Powstanie pierwotnego opróżnionego miejsca hipotecznego , str. 189
5.2.2. Przyczyny wygaśnięcia hipoteki , str. 192
5.2.3. Sytuacje, w ,których nie powstaje uprawnienie do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym pomimo wygaśnięcia lub wykreślenia hipoteki , str. 198
5.3. Powstanie uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym po hipotece łącznej , str. 205
5.4. Powstanie wtórnego opróżnionego miejsca hipotecznego , str. 207

Uprawnienie do rozporządzenia opróżnionym miejscem hipotecznym a ,rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych , str. 209

6.1. Przesłanki działania rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych ,, str. 209
6.2. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych w ,kontekście rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym ,, str. 213
6.3. Podmioty chronione rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych ,, str. 217
6.4. Pozorne opróżnione miejsce hipoteczne a ,działanie rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych , str. 220
6.5. Wadliwy wpis uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym w ,księdze wieczystej , str. 224
6.6. Działanie rękojmi przy przeniesieniu hipoteki na miejsce z ,niższym pierwszeństwem ,, str. 226

Zakaz zobowiązywania się do nierozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym , str. 227

7.1. Cel i ,przyczyny wprowadzenia zakazu , str. 227
7.2. Konsekwencje naruszenia zakazu z ,art. ,1018 ,u.k.w.h. ,, str. 231
7.3. Próby łagodzenia zakazu płynącego z ,art. ,1018 ,u.k.w.h. ,, str. 240
7.3.1. Wprowadzenie , str. 240
7.3.2. Zobowiązanie innej osoby niż właściciel nieruchomości do nierozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym przez właściciela , str. 241
7.3.3. Zobowiązanie właściciela nieruchomości do przeniesienia hipoteki na opróżnione miejsce hipoteczne , str. 245
7.3.4. Inne sposoby wpływania na właściciela nieruchomości w ,zakresie rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym występujące w ,praktyce , str. 248

Wykonywanie uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym , str. 255

8.1. Uwagi wprowadzające , str. 255
8.2. Rozporządzenie opróżnionym miejscem hipotecznym na kwotę wyższą od sumy opróżnionego miejsca hipotecznego , str. 260
8.3. Rozporządzenie opróżnionym miejscem hipotecznym a ,zajęcie egzekucyjne , str. 265

Wygaśnięcie uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym , str. 267

9.1. Wprowadzenie , str. 267
9.2. &bdquo,Skonsumowanie&rdquo, uprawnienia , str. 267
9.3. Wykreślenie hipoteki bez ujawnienia uprawnienia ,, str. 269
9.4. Zrzeczenie się uprawnienia , str. 270
Rozdział VI
Proceduralne aspekty instytucji opróżnionego miejsca hipotecznego , str. 273

Warunki formalne wniosku wieczystoksięgowego , str. 273
Legitymacja do złożenia wniosku o ,wykreślenie wygasłej hipoteki oraz ujawnienie uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym , str. 275
Wniosek właściciela o ,ujawnienie w ,księdze wieczystej uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym , str. 278
Kwestia ujawnienia uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym bez wykreślania hipoteki , str. 286
Charakter prawny oświadczenia właściciela nieruchomości o ,wyrażeniu zgody na wykreślenie hipoteki oraz ujawnienie uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym bądź rezygnacji z ,tego ujawnienia , str. 289
Oświadczenie właściciela nieruchomości w ,przypadku konstytutywnego wykreślenia hipoteki , str. 295

Rozdział VII
Opróżnione miejsce hipoteczne w ,praktyce , str. 299

Digitalizacja ksiąg wieczystych w ,Polsce i ,nowa konstrukcja działu IV księgi wieczystej , str. 299
Prezentacja uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym w ,elektronicznej księdze wieczystej , str. 304

2.1. Uwagi wprowadzające , str. 304
2.2. Ujawnienie roszczenia o ,przeniesienie hipoteki na opróżnione miejsce hipoteczne , str. 310

Ustalanie pierwszeństwa hipotek i ,opróżnionych miejsc hipotecznych w ,elektronicznej księdze wieczystej , str. 314

3.1. Chwila dokonania wpisu w ,księdze wieczystej , str. 314
3.2. Odczytanie i ,interpretacja wpisów ujawnionych w ,elektronicznej księdze wieczystej , str. 317

Problematyka refinansowania w ,kontekście uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym , str. 326
Opróżnione miejsce hipoteczne w ,kontekście ustanawiania hipotek na rzecz banków hipotecznych , str. 330
Badania statystyczne na temat stosowania uprawnienia do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym , str. 331
Analiza danych statystycznych , str. 337

Zakończenie , str. 343
Bibliografia ,, str. 353
Orzeczenia sądowe , str. 375