Za darmo

ebook Pedeutologia Joanna Madalińska-Michalak

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2021

Znakomite studium teoretyczno-empiryczne z zakresu pedeutologii, które pomaga zrozumieć złożoność pracy nauczyciela z punktu widzenia prawa oraz etyki tego zawodu. Autorka w sposób niezwykle kompetentny i jednocześnie przystępny omawia specyfikę zawodu nauczyciela, prezentując autorski model differentia specifica oraz stan i dynamikę zmian w tym zawodzie w Polsce. Analizuje zasadnicze zagadnienia, takie jak odpowiedzialność zawodowa nauczyciela, dylematy etyczne nauczycieli i kodeks etyki zawodu nauczyciela. Przedstawia rozważania na temat atrakcyjności tej pracy, przywołuje mierniki pozwalające odnieść się do owej atrakcyjności i formułuje siedem zasadniczych wyzwań, którym należy stawić czoła, aby wzmocnić zawód nauczyciela.

Niezwykle ważna i aktualna książka podejmująca wiele kwestii, których w pedeutologii dotychczas w ogóle lub przynajmniej w zadowalającym stopniu nie dostrzegano i nie doceniano, a niejednokrotnie je marginalizowano lub wręcz pomijano w rozważaniach nad nauczycielem i zawodem nauczyciela.

******

Pedeutology. Legal and Ethical Bases of the Teaching Profession

A theoretical-empirical study on pedeutology, which helps understand the complexity of from the legal and ethical perspective, The author describes the specific nature of the teaching profession in a competent and accessible manner, presenting her own model of differentia specifica. She also presents the current state and the dynamics of changes in this profession in Poland. She analyses key issues such as teacher’s professional responsibility, ethical dilemmas and a professional code of ethics. She reflects on the attractiveness of the job and the measures of it. Finally, she presents seven significant challenges that should be faced to strengthen the teaching profession.

Spis treści ebooka Pedeutologia

Wstęp 11

Rozdział I. Zawód: nauczyciel 19
Wprowadzenie 19
1. Nauczyciel – rys historyczny 21
1.1. Tradycje kulturowe i edukacyjne a nauczyciel 22
1.2. Formy pracy nauczyciela – nauczanie jednostkowe i nauczanie zbiorowe 30
2. Zawód nauczyciela – ustalenia terminologiczne 33
2.1. Nauczyciel 33
2.2. Zawód nauczyciela 37
2.3. Profesja, profesjonalista 41
3. Zawód nauczyciela profesją 43
4. Specyfika zawodu nauczyciela 46
4.1. Zawód o doniosłym znaczeniu społecznym 46
4.2. Zawód związany z wysokimi oczekiwaniami społecznymi 51
4.3. Zawód z natury twórczy, o wysokim stopniu samodzielności i odpowiedzialności 54
4.4. Zawód wymagający profesjonalistów ukierunkowanych na ciągły rozwój zawodowy 60
4.5. Zawód współzależny z najwyższymi standardami etycznymi 63
5. Zawód nauczyciela – ujęcie modelowe 65
Podsumowanie 69

Rozdział II. Nauczyciele w Polsce 71
Wprowadzenie 71
1. Nauczyciele – struktura zatrudnienia 73
1.1. Nauczyciele – ujęcie ogólne 73
1.2. Nauczyciele przedszkoli 77
1.3. Nauczyciele szkół podstawowych 82
1.4. Nauczyciele samodzielnych szkół ponadpodstawowych 85
1.5. Nauczyciele publicznych placówek oświatowo-wychowawczych 90
2. Nauczyciele – warunki pracy 94
2.1. Warunki pracy nauczycieli – ujęcie ogólne 96
2.2. Warunki pracy nauczycieli przedszkoli 107
2.3. Warunki pracy nauczycieli szkół podstawowych 110
2.4. Warunki pracy nauczycieli szkół ponadpodstawowych 112
2.5. Warunki pracy nauczycieli placówek oświatowo-wychowawczych 115
Podsumowanie 118

Rozdział III. Nauczyciel w świetle prawa 119
Wprowadzenie 119
1. Podstawowe pojęcia 120
2. Źródła prawa 122
3. Gałęzie prawa i ich zastosowanie w szkole 124
4. Prawo regulujące funkcjonowanie szkoły 127
4.1. Szkoła jako jednostka organizacyjna systemu edukacji 129
4.2. Szkoła jako jednostka organizacyjna finansów publicznych 133
4.3. Statut regulujący organizację szkoły i jego potencjalne postanowienia w obszarze etyki 136
5. Prawo regulujące pracę nauczyciela 142
5.1. Prawa nauczyciela wynikające z ustawy Karta nauczyciela 143
5.2. Nauczyciel jako funkcjonariusz publiczny 146
5.3. Obowiązki i ocena pracy nauczyciela 148
5.4. Wymagania kwalifikacyjne i awans zawodowy nauczyciela 151
5.5. Nawiązanie, zmiana oraz rozwiązanie stosunku pracy 153
5.6. Szczególne stanowiska nauczycieli 156
5.7. Nagrody i odznaczenia 158
5.8. Wybrane uprawnienia socjalne 159
5.9. Odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli 161
5.10. Warunki pracy nauczyciela 164
Podsumowanie 176

Rozdział IV. Nauczyciel w świetle etyki 179
Wprowadzenie 179
1. Etyka zawodu nauczyciela 181
2. Odpowiedzialność zawodowa nauczyciela 184
2.1. Odpowiedzialność naturalna a kontraktowa 185
2.2. Odpowiedzialność zawodowa nauczyciela – pojęcie 186
2.3. Wymiary odpowiedzialności zawodowej nauczyciela 189
3. Dylematy etyczne nauczycieli 201
3.1. Dylematy etyczne – w stronę godnej pracy i godnego życia 202
3.2. Dylematy etyczne nauczycieli – przykłady 204
4. Kodeks etyki zawodu nauczyciela 211
4.1. Pojęcie i rys historyczny 212
4.2. Nauczyciele wobec kodeksu 217
4.3. Kodeks jako wyzwanie dla profesjonalnej pracy nauczyciela 221
5. Orzecznictwo organów dyscyplinarnych 222
6. Orzecznictwo sądów – studia przypadków 231
7. Orzecznictwo sądów rejonowych i okręgowych – przegląd wybranych spraw karnych 240
7.1. Sprawy przeciwko nieletnim 241
7.2. Sprawy o naruszenie nietykalności cielesnej innych osób 244
7.3. Sprawy o znieważenie funkcjonariuszy publicznych 244
7.4. Sprawy o naruszenie przepisów Prawa o ruchu drogowym 245
7.5. Sprawy o działanie przeciwko mieniu 248
7.6. Sprawy o łamanie przepisów ustawy o grach hazardowych 251
Podsumowanie 252

Rozdział V. Spojrzenie w przyszłość 255
Wprowadzenie 255
1. Swoistość profesjonalizmu w zawodzie nauczyciela 256
2. Atrakcyjność zawodu nauczyciela 259
2.1. Atrakcyjność zawodu nauczyciela – definicja i mierniki 259
2.2. Atrakcyjność zawodu nauczyciela – wyzwania 261
3. Wzmacnianie zawodu nauczyciela – kierunki działań 273
3.1. Planowanie perspektywiczne 273
3.2. Rozwijanie karier zawodowych nauczycieli 275
3.3. Satysfakcja zawodowa i ożywienie wizerunku nauczycieli 276
3.4. Autonomia i rozwijanie profesjonalizmu nauczycieli 277
3.5. Budowanie zaufania do nauczyciela i szkoły 278
Podsumowanie 281

Zakończenie 285
Bibliografia 289
Spis tabel 303
Spis rysunków 306