ebook Pełnomocnictwo procesowe w postępowaniu cywilnym Jacek Gudowski

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2024

„W prawie procesowym cywilnym pełnomocnictwo ma bardzo istotny wpływ na kształt przepisów o pismach procesowych, doręczeniach, kosztach procesu, posiedzeniach sądowych, dowodach, orzeczeniach i środkach zaskarżenia, jak też odgrywa istotną rolę w postępowaniu mediacyjnym (ugodowym) oraz egzekucyjnym.

Większość przepisów dotyczących w swej warstwie językowej stron procesu dotyczy również pełnomocników, gdyż ich czynności podejmowane w ramach udzielonego pełnomocnictwa procesowego „są czynnościami strony”. Z tego względu w opis pełnomocnictwa wplata się stosowanie niemal wszystkich przepisów Kodeksu postępowania cywilnego dotyczących stron, np. o nadużyciu prawa procesowego, o przywróceniu terminu, o odraczaniu posiedzeń, o dowodach, o środkach zaskarżenia itd.”.

Z wprowadzenia

Pełnomocnictwo procesowe – obok spełniania swojej pierwotnej, naturalnej funkcji pomocy stronom i ich zastępowania przed sądem – urzeczywistnia konstytucyjne prawo do sądu we wszystkich jego przejawach, wspierając skuteczność ochrony sądowej oraz umacniając i w znacznym stopniu legitymizując międzynarodowe gwarancje prawa do sprawiedliwego i rzetelnego procesu. Ustanawianie pełnomocnika i udzielanie pełnomocnictwa procesowego to czynności procesowe „dnia codziennego”, a funkcje pełnomocnictwa, zarówno w samym postępowaniu, jak i w ramach szeroko rozumianej ochrony prawnej, mają bardzo istotne znaczenie.

Autor przedstawia tę instytucję, poddając analizie konstrukcję pełnomocnictwa procesowego oraz jego miejsce w porządku prawnym wraz ze szczegółowymi odniesieniami do źródeł kształtujących polską tradycję prawno-procesową, a także – z intencją prawnoporównawczą – do unormowań prawa procesowego cywilnego (sądowego) obowiązującego w wielu krajach europejskich. Publikację kończą liczne postulaty de lege ferenda, które mogą stanowić dla ustawodawcy użyteczny przewodnik w celu dokonania niezbędnych zmian w instytucji pełnomocnictwa procesowego.

W książce uwzględniono zmiany wprowadzone ustawą z 9.03.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 614) dotyczące:

rozszerzenia zakresu pełnomocnictwa procesowego ustanowionego przez sąd w postępowaniu przed sądem powszechnym – umocowanie pełnomocnika ustanowionego przez sąd obecnie obejmuje uprawnienie i – ewentualnie – obowiązek wniesienia skargi kasacyjnej oraz udziału w postępowaniu zainicjowanym jej wniesieniem, a także uprawnienie (obowiązek) do wniesienia skargi o wznowienie postępowania,
utworzenia instytucji pełnomocnictwa do doręczeń, które wyparło z Kodeksu postępowania cywilnego upoważnienie do odbioru pism oraz pojęcie osoby upoważnionej do odbioru pism sądowych.

Publikacja zawiera bardzo obszerny materiał bibliograficzny, obejmujący także najdawniejsze dzieła polskiego piśmiennictwa z dziedziny szeroko rozumianego prawa procesowego. Autor doskonale korzysta z bogatego orzecznictwa Sądu Najwyższego.

„Dysertacja służy zwalczaniu pewnych przyzwyczajeń stereotypów, eksponując pełną autonomię i niezależność norm procesowych (tzw. koncepcja postklasyczna) - ukazuje pełnomocnictwo (stosunek wielostronny, horyzontalno-wertykalny) jako instytucję prawa publicznego, akt autonomiczny, samodzielny, powstający oraz gasnący na forum sądowym. Cenne są refleksje ukazujące osadzenie pełnomocnictwa w ustroju sądów jako warunku sprawiedliwego i rzetelnego procesu, a także funkcji wspierającej skuteczność postępowania sądowego. Autor odwołuje się do praktyki sądowej oraz sposobu stosowania i wykładni przepisów o pełnomocnictwie, z ukazaniem perspektywy skuteczności podejmowanych czynności procesowych”.

Z recenzji dra hab. Tadeusza Zembrzuskiego, profesora Uniwersytetu Warszawskiego

Spis treści ebooka Pełnomocnictwo procesowe w postępowaniu cywilnym

Wykaz skrótów , str. 11
Wykaz powoływanych w tekście europejskich ustaw (kodeksów) normujących postępowanie cywilne (sądowe) , str. 15
Wprowadzenie , str. 17
Rozdział I
Rys historyczny , str. 25
Rozdział II
Konstrukcja pełnomocnictwa procesowego , str. 51

Uwagi wstępne , str. 51
Konstrukcja pełnomocnictwa w prawie prywatnym , str. 56
Konstrukcja pełnomocnictwa procesowego , str. 61
Wnioski , str. 90

Rozdział III
Udzielenie i forma pełnomocnictwa , str. 95

Uwagi wstępne , str. 95
Pisemna (ustna) forma pełnomocnictwa , str. 100
Elektroniczna forma pełnomocnictwa , str. 113
Inne wymagania formalne pełnomocnictwa , str. 115
Dołączenie pełnomocnictwa do akt sprawy , str. 121
Ustanowienie pełnomocnika przez sąd , str. 126
Tymczasowe dopuszczenie pełnomocnika , str. 126

Rozdział IV
Rodzaje pełnomocnictwa procesowego , str. 135

Uwagi wstępne , str. 135
Pełnomocnictwo procesowe ogólne , str. 149
Pełnomocnictwo do niektórych czynności procesowych , str. 185
Pełnomocnictwo do doręczeń , str. 187
Pełnomocnictwo procesowe szczególne , str. 193
Szczególne rodzaje pełnomocnictwa , str. 193

Rozdział V
Mocodawca , str. 199

Uwagi wstępne , str. 199
Mocodawca , str. 201
Zdolność postulacyjna , str. 206

Rozdział VI
Pełnomocnicy , str. 211

Uwagi ogólne , str. 211
Pełnomocnicy zawodowi , str. 222
2.1. Adwokaci , str. 222
2.2. Radcy prawni , str. 223
2.3. Prawnicy zagraniczni , str. 225
2.4. Rzecznicy patentowi , str. 230
2.5. Doradcy restrukturyzacyjni , str. 232
2.6. Zastępcy adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego , str. 233
Osoby sprawujące zarząd majątkiem lub interesami strony albo pozostające w stałym stosunku zlecenia , str. 235
3.1. Uwaga ogólna , str. 235
3.2. Osoby sprawujące zarząd majątkiem lub interesami strony , str. 237
3.3. Osoby pozostające w stałym stosunku zlecenia , str. 239
Współuczestnicy sporu , str. 241
Osoby połączone więzami rodzinnymi lub innym węzłem bliskości , str. 242
Pracownicy , str. 245
Przedstawiciele określonych organizacji pozarządowych lub zrzeszających rolników indywidualnych , str. 250
Pełnomocnicy do doręczeń i podejmowania innych czynności , str. 255

Rozdział VII
Przymus zawodowego zastępstwa , str. 257

Uwagi wstępne , str. 257
Przymus zawodowego zastępstwa przed Sądem Najwyższym , str. 267
Zwolnienia podmiotowe z przymusu zawodowego zastępstwa , str. 274
Przedmiotowe zwolnienia z przymusu zawodowego zastępstwa , str. 280
Przymus zawodowego zastępstwa w sprawach własności intelektualnej oraz w sprawach o odebranie osoby , str. 281
Wnioski , str. 287

Rozdział VIII
Wygaśnięcie pełnomocnictwa procesowego , str. 291

Wygaśnięcie pełnomocnictwa z mocy prawa lub z woli stron , str. 291
Wypowiedzenie pełnomocnictwa , str. 302
Wygaśnięcie pełnomocnictwa a przymus zawodowego zastępstwa , str. 312
Wygaśnięcie pełnomocnictwa a podmiotowe przekształcenia postępowania , str. 313

Rozdział IX
Pomoc prawna z urzędu , str. 315

Uwagi wstępne , str. 315
Podmioty uprawnione do otrzymania pomocy prawnej z urzędu , str. 321
Podstawy udzielenia pomocy prawnej z urzędu , str. 323
Wniosek o udzielenie pomocy prawnej z urzędu , str. 329
Ponowne złożenie wniosku o udzielenie pomocy prawnej z urzędu , str. 341
Pełnomocnicy uprawnieni do udzielania pomocy prawnej z urzędu , str. 344
Wyznaczenie adwokata lub radcy prawnego ustanowionego przez sąd , str. 345
Status pełnomocnika ustanowionego przez sąd i zakres pełnomocnictwa , str. 349
Odmowa wniesienia skargi kasacyjnej oraz skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia , str. 357
Zwolnienie z obowiązku udzielania pomocy prawnej , str. 362
Cofnięcie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego , str. 364
Wygaśnięcie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego , str. 367

Podsumowanie , str. 371
Bibliografia , str. 389
Przeglądy orzecznictwa , str. 433
Opracowania historyczne , str. 435