ebook Pożegnanie z Matką Polką?

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2012

Jak w okresie transformacji ustrojowej i ekonomicznej zmieniało się w Polsce macierzyństwo? Jak ewoluowały wzorce, ideologie, postawy, reprezentacje, a także praktyki życiowe związane z rolą matki? Autorki książki odpowiadają na te pytania w sposób kompleksowy i wielowątkowy, stawiając jednocześnie świetnie udokumentowaną, a przy tym prowokacyjną hipotezę: że mit Matki Polki w naszej kulturze się wyczerpał i pora się z nim ostatecznie pożegnać.

Potocznie macierzyństwo jest postrzegane jako coś oczywistego, wolnego od komplikacji: miłość i opiekuńcza rola matki to prosty efekt kobiecej natury, pochodna "instynktu", [...] zarazem pragnienie i obowiązek każdej kobiety. Jednak pod powłoką tych gładkich oczywistości kryje się głęboka ambiwalencja. Wewnętrznie sprzeczny, pełen napięć, lęków i pęknięć okazuje się zarówno kulturowy przekaz dotyczący macierzyństwa (prasa, poradniki, seriale, powieści), jak i narracje samych kobiet (głosy z forów internetowych lub opowieści z przeprowadzonych przez badaczki wywiadów).
[...]

Tom Pożegnanie z Matką Polką to prawdziwa kopalnia genderowej wiedzy z różnych dyscyplin. [...] Zarazem jest to swoisty manifest młodego pokolenia politycznie zaangażowanych badaczek tej problematyki. Pożegnanie... pokazuje dobitnie, iż w polskim feminizmie akademickim następuje przesunięcie akcentów, a może nawet zmiana paradygmatu. Książka rzuca też istotne wyzwanie badaczom współczesnej polskiej kultury, a także twórcom i komentatorom polskiej polityki społecznej. Powinien ją przeczytać każdy, kto zastanawia się, dlaczego w ojczyźnie Matki Polki - kraju, którego obywatele i obywatelki od lat niezmiennie deklarują, że najważniejsza w ich życiu jest rodzina - rodzi się tak mało dzieci.
Z recenzji Agnieszki Graff

Spis treści ebooka Pożegnanie z Matką Polką?

Wstęp: Pożegnanie z Matką Polką? (Renata E. Hryciuk, Elżbieta Korolczuk) 7

Część I. NOWE DYSKURSY – NOWE PRAKTYKI 25

Figura Matki Polki. Próba demitologizacji (Anna Titkow) 27
Naturalna troska o ciało i moralność versus profesjonalna produkcja osobowości. Konstruowanie modelu człowieka w dyskursach macierzyńskich w latach 70. (PRL) i na początku XXI wieku (Sylwia Urbańska) 49
Czy Matka Polka czeka na „powrót taty”? Konstruowanie poczucia rodzicielstwa u mężczyzn przez deprecjonowanie kobiet w rolach macierzyńskich w „Gazecie Wyborczej” (Karolina Stefaniak, Edyta Zierkiewicz) 71
Tradycyjna polska stygmatyzacja czy ponowoczesne neoliberalne wykluczenie? Analiza internetowego dyskursu kobiecej bezdzietności (Agata Młodawska) 97
Terror laktacyjny versus nagonka butelkowa. O konfliktach między kobietami w zakresie praktyk macierzyństwa (Anna Zdrojewska-Żywiecka) 125
Twórcze odgrywanie Matki Polki i Matki Boskiej. Religia a symbolika macierzyńska w Polsce (Agnieszka Kościańska) 147

Część II. POZA GŁÓWNYM NURTEM – KLASA, SEKSUALNOŚĆ, ETNICZNOŚĆ 163

Grzeszne wiersze o matce. Pożegnanie z Jidysze Mame? (Agnieszka Gajewska, Joanna Lisek) 165
Wzorce macierzyństwa wśród Romów mieszkających w Polsce. Przyczynek do analizy (Marta Godlewska-Goska) 187
Ciało z ciała matki? Konstruowanie macierzyństwa i seksualności w kontekście międzypokoleniowym (Elżbieta Korolczuk) 215
Czy macierzyństwo jest już od zawsze heteroseksualne? Próba refleksji (Joanna Mizielińska) 235

Część III. NOWY AKTYWIZM 265

O znikającej matce. Upolitycznione macierzyństwo w Ameryce Łacińskiej i w Polsce (Renata E. Hryciuk) 267
Feministyczne macierzyństwo: AKCJA! Nowe formy feministycznego aktywizmu na przykładzie Fundacji MaMa (Julia Kubisa) 289
Rodzicielstwo wirtualne. Duchowa adopcja jako nowa forma rodzicielstwa (Klaudyna Świstow) 309

Część IV. KONSTRUOWANIE MACIERZYŃSTWA W KONTEKŚCIE NOWYCH TECHNOLOGII REPRODUKCYJNYCH I MEDYCYNY 329

Aaaby wynająć brzuch. Antropologiczne konteksty macierzyństwa zastępczego (Magdalena Radkowska-Walkowicz) 331
Matki gorszego Boga (Barbara Banasiuk) 355

Część V. REPREZENTACJE MACIERZYŃSTWA W KULTURZE 373

Matki biedne, nieszczęśliwe, złe. Luki dominującego dyskursu macierzyństwa w popularnych magazynach kobiecych (Katarzyna Stańczak-Wiślicz) 375
Ciąża i macierzyństwo. Serialowe reprezentacje jako element społecznego dyskursu (Beata Łaciak) 393
Polka, Europejka, obywatelka. Figura Matki Polki w najnowszej twórczości i działalności politycznej Manueli Gretkowskiej (Agnieszka Mrozik) 421

Indeks rzeczowo-osobowy 439
Noty o autorkach 452