Za darmo

ebook Problem zarachowania w normatywizmie Hansa Kelsena Monika Zalewska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2014

Publikacje Jerzego Wróblewskiego i Kazimierza Opałka sprawiły, że teoria Hansa Kelsena wywarła ogromny wpływ na obecną kulturę prawną w Polsce. O Kelsenie słyszał nieomal każdy prawnik w Polsce a jego wizja prawa widoczna jest nawet w sędziowskich uzasadnieniach. Owa powszechna znajomość wożeń normatywizmu w środowisku prawniczym jest dowodem triumfu Kelsenowskiej teorii, jednak niesie ze sobą również niebezpieczeństwo, z którym musi się zmagać każda „oczywistość”. To, co oczywiste, przestaje być dostrzegane, zanika i staje się pustym pojęciem, nie posiadającym w sobie prawie żadnej treści. Jest słowem kluczem i tym samym generuje paradoks: będąc zarazem wszędzie i nigdzie, jest konstrukcją znaną przez każdego i jednocześnie zapomnianą.

Celem niniejszej publikacji jest zatem nie tylko przybliżenie tytułowych zagadnień, ale również przywrócenie pełni normatywistycznej myśli Hansa Kelsena polskiemu dyskursowi teoretyczno-prawnemu, przy jednoczesnym przedstawieniu międzynarodowej dyskusji, która się toczy wokół Kelsenowskiego normatywizmu.

Celem serii wydawniczej „Jurysprudencja” jest publikowanie monografii z zakresu teorii i filozofii prawa, a także dyscyplin prawniczych podejmujących problematykę teoretyczno- i filozoficzno-prawną w ramach własnych badań przedmiotowych. Inicjatywa powołania tego rodzaju serii wydawniczej spotkała się z dużym zainteresowaniem wszystkich ośrodków naukowych zajmujących się wskazaną problematyką, a także znanych naukowców z ośrodków zagranicznych.

Redaktorzy serii

Tomasz Bekrycht, Marek Zirk-Sadowski

Spis treści ebooka Problem zarachowania w normatywizmie Hansa Kelsena

Spis skrótów 7
Wstęp 9

Rozdział I. Normatywizm i jego ewolucja 19

1.1. Ogólne pojęcie normatywizmu 19
1.1.1. Teza o rozdziale i krytyka tezy o związku 24
1.1.2. Teza normatywna i krytyka tezy redukcyjnej 25
1.2. Problem periodyzacji 27

Rozdział II. Podstawowe pojęcia normatywizmu i podstawy metodologiczne 37

2.1. Ogólny zarys podstawowych pojęć normatywizmu 37
2.1.1. Pojęcie normy prawnej 37
2.1.2. System prawa i jego obowiązywanie 46
2.1.3. Norma podstawowa 48
2.2. Podstawy metodologiczne 51
2.2.1. Pozytywizm prawniczy i metoda formalno-dogmatyczna 52
2.2.2. Metoda normatywna 54
2.2.3. Dualizm bytu i powinności 56

Rozdział III. Ogólne pojęcie zarachowania i jego typy 69

3.1 Zarys historyczny ewolucji pojęcia zarachowania 71
3.1.1 Samuel Pufendorf 71
3.1.2 Immanuel Kant 73
3.2 Współczesne zastosowanie pojęcia zarachowania 77
3.3. Zarachowanie, a przyczynowość – uwagi ogólne 81

Rozdział IV. Zarachowanie w fazie krytycznego konstruktywizmu 85

4.1. Krytyczny konstruktywizm i jego słabe punkty 85
4.2. Dualizm bytu i powinności 87
4.3. Norma prawna 88
4.4. Zarachowanie 90
4.4.1. Zarachowanie na obowiązek i zarachowanie na prawo 90
4.4.2. Zarachowanie centralne jako operator powinnościowy 91
4.4.3. Zarachowanie a osobowość prawna 94
4.4.4. Zarachowanie a celowość i przyczynowość 100
4.5. Podsumowanie 104

Rozdział V. Zarachowanie w fazie neokantowskiej 105

5.1. Norma prawna 107
5.2. Zarachowanie peryferyjne 109
5.2.1. Zarachowanie jako operator powinnościowy 110
5.2.2. Zarachowanie i argument transcendentalny 117
5.3. Zarachowanie centralne 133
5.4. Relacje zachodzące między zarachowaniem centralnym a peryferyjnym 137
5.5. Podsumowanie 141

Rozdział VI. Zarachowanie w fazie realistycznej 145

6.1. Charakterystyka fazy realistycznej 145
6.2. Dualizm bytu i powinności 148
6.3. Norma prawna i zdanie prawne 150
6.4. Zarachowanie 157
6.4.1. Zarachowanie i zadośćuczynienie 157
6.4.2. Pojęcie 159
6.4.3. Zarachowanie a zdanie prawne 164
6.4.4. Zarachowanie jako relatywna kategoria a priori? 167
6.5. Przypisanie 170
6.6. Zarachowanie a przypisanie 175
6.7. Podsumowanie 175

Rozdział VII. Zarachowanie w fazie językowo-analitycznej 177

7.1. Charakterystyka fazy językowo-analitycznej 177
7.2. Dualizm bytu i powinności 180
7.2.1. Dualizm bytu i powinności na płaszczyźnie językowej 180
7.2.2. Funkcje powinności i jej podziały 182
7.3. Norma prawna 183
7.3.1. Definicja normy prawnej 183
7.3.2. Podziały norm prawnych 186
7.3.3. Norma prawna a zdanie prawne 190
7.3.4. Normy i logika 193
7.4. Zarachowanie i przypisanie 196
7.4.1. Definicja i charakter zarachowania 196
7.4.2. Zarachowanie a norma prawna 200
7.4.3. Zarachowanie a podmiot prawa 202
7.4.4. Przypisanie 204
7.5. Podsumowanie 205

Zakończenie 207
Bibliografia 217