ebook Procedury kontrolne w sprawach podatkowych Dariusz Strzelec

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2025

W monografii przedstawiono kształt prawny procedur kontrolnych w sprawach podatkowych. Przeanalizowano również sposób stosowania tych regulacji oraz to, jak wątpliwości w ich stosowaniu rozstrzygane są przez sądy administracyjne.

W szczególności omówiono:

na ile regulacje Prawa przedsiębiorców rozwiązują problemy, z jakimi w trakcie kontroli podatkowych borykają się przedsiębiorcy,
jak oceniać pomysł likwidacji kontroli podatkowej,
czy czynności sprawdzające w aktualnym kształcie mogłyby stać się procedurą weryfikowania tego, czy przepisy prawa podatkowego są przestrzegane,
w jaki sposób rezygnacja z instytucji kontroli podatkowej w obszarze podatków stanowiących dochody budżetu państwa i wykorzystywanie w tym zakresie procedury kontroli celno-skarbowej mogłyby wpłynąć na sytuację podmiotów kontrolowanych.

Zinwentaryzowane zagadnienia problematyczne, zarówno o charakterze systemowym, jak i technicznym, z alternatywnymi sposobami ich rozwiązywania, mogą być pomocne w bieżącym stosowaniu analizowanych przepisów, a także być inspiracją dla ustawodawcy do zmodyfikowania procedur kontrolnych.

„Połączenie wiedzy teoretycznej z praktyką jest największą zaletą opiniowanej monografii. Pozwala to prawidłowo zinterpretować trudne do zrozumienia przepisy regulujące procedury kontrolne i trafnie ustosunkować się do sporów z tym związanych prowadzonych pomiędzy podatnikami i organami podatkowymi. Na rynku wydawniczym nie ma drugiego takiego opracowania, które zawierałoby tak kompleksowe ujęcie tytułowej problematyki”.

Prof. dr hab. Leonard Etel

Spis treści ebooka Procedury kontrolne w sprawach podatkowych

Wykaz skrótów , str. 13
Wstęp , str. 17
Rozdział I
Procedury kontrolne w realizacji zobowiązań podatkowych – istota, funkcje, systematyka , str. 23
1. Uwagi wstępne , str. 23
2. Stosowanie i przestrzeganie prawa podatkowego a ,miejsce procedur kontrolnych , str. 24
3. Istota kontroli i procedur kontrolnych w działaniu administracji , str. 32
4. Procedury kontrolne w systemie powstawania zobowiązań podatkowych , str. 35
5. Dualizm procedur kontrolnych w sprawach podatkowych , str. 37
6. Systematyka i regulacje prawne dotyczące procedur kontrolnych w ,sprawach podatkowych , str. 44
7. Procedury kontrolne w sprawach podatkowych – charakter prawny i ,konsekwencje , str. 45
7.1. Charakter prawny procedur kontrolnych , str. 45
7.2. Postępowanie podatkowe jako konsekwencja procedur kontrolnych , str. 46
8. Funkcje procedur kontrolnych w sprawach podatkowych , str. 48
9. Okoliczności wpływające na uruchomienie procedur kontrolnych , str. 53
9.1. Kontrola jako konsekwencja analizy prawdopodobieństwa naruszania prawa , str. 53
9.2. Formy pozyskiwania informacji przez organy podatkowe , str. 54
10. Obszary ryzyka występowania nieprawidłowości w ,zakresie prawa podatkowego , str. 58
11. Wykorzystanie procedur kontrolnych w sprawach podatkowych , str. 62
12. Uwagi końcowe , str. 67
Rozdział II
Czynności sprawdzające , str. 69
1. Uwagi wstępne , str. 69
2. Istota czynności sprawdzających , str. 70
3. Czynności sprawdzające a inne procedury kontrolne , str. 71
4. Czynności sprawdzające w przypadku zobowiązań powstających z mocy prawa , str. 72
5. Zakres przedmiotowy czynności sprawdzających , str. 74
5.1. Sprawdzenie terminowości składania deklaracji oraz ,wpłacania podatków, w tym również pobieranych przez ,płatników oraz ,inkasentów , str. 75
5.2. Sprawdzenie formalnej poprawności deklaracji , str. 75
5.3. Ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do ,stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami , str. 76
5.4. Weryfikacja poniesionych przez podatnika wydatków i ,uzyskanych przychodów (dochodów) – w zakresie niezbędnym do ujawnienia podstawy opodatkowania z tytułu przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub ,pochodzących ze źródeł nieujawnionych , str. 79
5.5. Weryfikacja danych i dokumentów przedstawionych przez ,podatników dokonujących rejestracji podatkowej , str. 82
5.6. Weryfikacja warunków uprawniających do stosowania ryczałtu oraz weryfikacja terminowości i prawdziwości informacji w oświadczeniach składanych przez wspólników spółek opodatkowanych ryczałtem , str. 84
6. Organy podatkowe właściwe do przeprowadzania czynności sprawdzających , str. 84
7. Uprawnienia organów podatkowych w ramach czynności sprawdzających , str. 86
7.1. Korekty deklaracji w przypadku stwierdzenia w niej błędów , str. 86
7.2. Wezwanie do skorygowania deklaracji z powodu błędów rachunkowych oraz złożenia wyjaśnień (tzw. korekta pod ,nadzorem) , str. 88
7.3. Czynności związane z niezłożeniem deklaracji lub ,sprawozdania finansowego , str. 89
7.4. Czynności związane z weryfikacją rzetelności deklaracji , str. 90
7.5. Czynności dotyczące kontrahentów podmiotu kontrolowanego (tzw. ,kontrola krzyżowa) , str. 92
7.6. Weryfikowanie zasadności zwrotu podatku od towarów i ,usług , str. 96
7.7. Weryfikowanie dokumentów potwierdzających skorzystanie z ulg podatkowych , str. 98
7.8. Oględziny lokalu mieszkalnego , str. 100
8. Odpowiednie stosowanie przepisów proceduralnych przy czynnościach sprawdzających , str. 101
9. Nieprawidłowości w stosowaniu przepisów o ,czynnościach sprawdzających a kontrola instancyjna oraz ,sądowoadministracyjna , str. 103
10. Rozszerzenie uprawnień w ramach czynności sprawdzających , str. 104
11. Uwagi końcowe , str. 106
Rozdział III
Kontrola podatkowa , str. 111
1. Uwagi wstępne , str. 111
2. Istota kontroli podatkowej , str. 112
3. Kontrola podatkowa a inne procedury kontrolne , str. 112
4. Organy prowadzące kontrolę podatkową , str. 115
5. Podmioty, względem których może być prowadzona kontrola podatkowa , str. 117
5.1. Kategorie podmiotów, względem których może być podejmowana kontrola podatkowa , str. 117
5.2. Kontrola podatkowa przedsiębiorców , str. 118
6. Dopuszczalność i ograniczenia w przeprowadzaniu kontroli podatkowej , str. 119
6.1. Zakaz prowadzenia więcej niż jednej kontroli względem podatnika będącego przedsiębiorcą oraz odstępstwa od ,zakazu , str. 120
6.2. Ograniczenia dotyczące ponownego wszczynania kontroli podatkowej względem podatnika i za okres objęty uprzednio zakończoną kontrolą podatkową , str. 121
6.3. Dopuszczalność przeprowadzania kontroli podatkowej po ,czynnościach sprawdzających , str. 126
7. Osoby upoważnione do reprezentowania kontrolowanego w trakcie kontroli , str. 126
8. Wszczęcie kontroli podatkowej i czynności poprzedzające , str. 128
8.1. Zawiadomienie o planowanej kontroli podatkowej , str. 129
8.2. Odstępstwa od obowiązku zawiadamiania o planowanej kontroli z ,uwagi na przedmiot kontroli , str. 130
8.3. Odstępstwa od obowiązku zawiadamiania o planowanej kontroli z ,uwagi na okoliczności związane z kontrolowanym , str. 135
8.4. Wszczęcie kontroli podatkowej w trybie zwykłym , str. 137
8.5. Wszczęcie kontroli w trybie uproszczonym , str. 140
8.6. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli , str. 142
8.7. Brak możliwości ustalenia osoby kontrolowanej , str. 146
9. Zasady prowadzenia kontroli podatkowej , str. 147
9.1. Czas trwania kontroli podatkowej , str. 147
9.2. Miejsce prowadzenia kontroli podatkowej , str. 154
9.3. Przeprowadzanie kontroli w sposób sprawny i ,niezakłócający funkcjonowania przedsiębiorcy , str. 158
9.4. Udział kontrolowanego w kontroli podatkowej , str. 159
9.5. Zawieszenie kontroli podatkowej , str. 164
9.6. Dokumentowanie czynności kontroli podatkowej , str. 166
10. Prawa i obowiązki kontrolujących i kontrolowanych , str. 168
10.1. Zasada praworządności a sposób działania organów podatkowych , str. 168
10.2. Prawa kontrolujących w toku kontroli , str. 169
10.3. Obowiązki kontrolowanego w toku kontroli , str. 173
10.4. Obowiązki związane z książką kontroli , str. 177
10.5. Sprzeciw na czynności kontrolujących , str. 178
11. Zakończenie kontroli podatkowej , str. 183
11.1. Protokół kontroli podatkowej – charakter, elementy, znaczenie dla ,podatnika , str. 183
11.2. Zastrzeżenia do protokołu kontroli podatkowej , str. 185
11.3. Rozpatrzenie zastrzeżeń i zawiadomienie o sposobie ich ,załatwienia , str. 187
11.4. Korekta deklaracji podatkowej , str. 188
12. Regulacje szczególne dotyczące trybu prowadzenia kontroli , str. 190
12.1. Kontrole jednoczesne z władzami podatkowymi państw członkowskich , str. 190
12.2. Kontrole wspólne władz podatkowych państw członkowskich , str. 190
12.3. Kontrola podatkowa w przypadku zakończenia bytu prawnego spółki cywilnej oraz spółek osobowych , str. 195
12.4. Kontrola podatkowa grupy kapitałowej podatkowej lub ,grupy VAT , str. 195
12.5. Przejęcie kontroli podatkowej w przypadku unikania opodatkowania , str. 197
12.6. Prowadzenie kontroli przez niewłaściwy organ , str. 200
12.7. Wyznaczenie organu podatkowego do przeprowadzenia kontroli , str. 201
13. Naruszenia przepisów prawa w zakresie kontroli podatkowej dotyczącej działalności gospodarczej przedsiębiorcy , str. 202
14. Uwagi końcowe , str. 207
Rozdział IV
Kontrola celno-skarbowa , str. 211
1. Uwagi wstępne , str. 211
2. Istota kontroli celno-skarbowej , str. 211
3. Kontrola celno-skarbowa a inne procedury podatkowe , str. 213
3.1. Kontrola celno-skarbowa a kontrola podatkowa , str. 213
3.2. Kontrola celno-skarbowa a postępowanie podatkowe , str. 215
4. Regulacje prawne stosowane w toku kontroli celno-skarbowej , str. 216
4.1. Regulacje prawne zawarte w ustawie oraz system odesłań , str. 216
4.2. Odpowiednie stosowanie przepisów Ordynacji podatkowej , str. 217
5. Dopuszczalność i ograniczenia w prowadzeniu kontroli celno-skarbowej , str. 220
5.1. Dopuszczalność wszczęcia kontroli celno-skarbowej w ,sytuacji prowadzenia czynności kontrolnych przez inny organ , str. 220
5.2. Ograniczenia dotyczące ponownego wszczynania kontroli celno-skarbowej względem podatnika objętego uprzednio zakończoną kontrolą celno-skarbową , str. 221
5.3. Kaskadowość kontroli celno-skarbowych , str. 222
5.4. Dopuszczalność wszczęcia kontroli celno-skarbowej względem podatnika objętego uprzednio zakończoną inną ,niż ,kontrola celno-skarbowa procedurą kontrolną , str. 222
5.5. Dopuszczalność kontroli celno-skarbowej a ochronny charakter postępowań kontrolnych w zakresie stawki podatku od towarów i ,usług innej niż stawka podstawowa , str. 223
6. Organy podatkowe właściwe do prowadzenia kontroli celno-skarbowej , str. 225
6.1. Organy mogące prowadzić kontrole celno-skarbowe , str. 225
6.2. Właściwość miejscowa organu do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej , str. 226
7. Zakres podmiotowy kontroli celno-skarbowej , str. 228
8. Zakres przedmiotowy kontroli celno-skarbowej , str. 229
8.1. Podstawowy zakres kontroli celno-skarbowej , str. 229
8.2. Pozostały zakres kontroli celno-skarbowej , str. 232
8.3. Kontrole stałe polegające na wykonywaniu czynności kontrolnych w ,sposób ciągły (szczególny nadzór podatkowy) , str. 235
9. Wszczęcie kontroli celno-skarbowej , str. 236
9.1. Brak obowiązku zawiadamiania o zamiarze wszczęcia kontroli , str. 236
9.2. Tryb normalny wszczęcia kontroli celno-skarbowej , str. 237
9.3. Tryb uproszczony wszczęcia kontroli celno-skarbowej , str. 239
9.4. Zawieszenie kontroli celno-skarbowej po jej rozpoczęciu , str. 241
9.5. Tryb szczególny wszczęcia kontroli na podstawie okazywanej legitymacji służbowej oraz stałego upoważnienia do wykonywania kontroli , str. 241
9.6. Upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej oraz ,stałe upoważnienie do wykonania kontroli , str. 244
10. Zasady prowadzenia kontroli celno-skarbowej , str. 246
10.1. Korekta deklaracji podatkowej po wszczęciu kontroli celno-skarbowej , str. 246
10.2. Czas trwania kontroli celno-skarbowej , str. 248
10.3. Miejsce prowadzenia kontroli celno-skarbowej , str. 249
10.4. Dokumentowanie czynności kontroli celno-skarbowej , str. 251
10.5. Procedura badania ksiąg podatkowych w toku kontroli celno-skarbowej , str. 253
11. Prawa i obowiązki kontrolujących i kontrolowanych , str. 254
11.1. Prawa i obowiązki kontrolujących w trakcie kontroli celno-skarbowej , str. 254
11.2. Prawo prowadzenia tzw. kontroli krzyżowej , str. 265
11.3. Obowiązki kontrolowanego w trakcie kontroli celno-skarbowej , str. 267
11.4. Szacowanie podstawy opodatkowania przez organ podatkowy , str. 271
11.5. Prawo zabezpieczenia zobowiązania podatkowego oraz ,należności celnych na majątku kontrolowanego , str. 276
11.6. Środki prawne zapewniające sprawny przebieg kontroli celno-skarbowej , str. 277
12. Zakończenie kontroli celno-skarbowej , str. 278
12.1. Zakończenie kontroli poprzez doręczenie wyniku kontroli , str. 278
12.2. Korekta deklaracji po doręczeniu wyniku kontroli , str. 280
12.3. Podjęcie zakończonej kontroli w związku z korektą deklaracji podatkowej , str. 282
12.4. Ponowna korekta znosząca skutki korekty złożonej po zakończeniu kontroli celno-skarbowej , str. 282
12.5. Zakończenie kontroli poprzez doręczenie protokołu kontroli , str. 283
12.6. Zastrzeżenia do protokołu kontroli celno-skarbowej , str. 287
12.7. Dowody zgromadzone po zakończeniu kontroli celno-skarbowej a ,przed rozpoczęciem postępowania podatkowego , str. 287
12.8. Ustanowienie pełnomocnika szczególnego w toku kontroli celno-skarbowej , str. 289
13. Przekształcenie kontroli celno-skarbowej w ,postępowanie podatkowe , str. 290
14. Regulacje szczególne dotyczące trybu prowadzenia kontroli celno-skarbowej , str. 293
14.1. Procedury dotyczące kontroli przestrzegania przepisów prawa w ,ustawie o KAS , str. 293
14.2. Podjęcie zawieszonej kontroli w związku z jej przekazaniem przez ,Szefa KAS , str. 294
14.3. Kontrole jednoczesne z władzami podatkowymi państw członkowskich , str. 295
14.4. Kontrola celno-skarbowa w przypadku zakończenia bytu prawnego spółki cywilnej oraz spółek osobowych , str. 295
14.5. Kontrola celno-skarbowa podatkowej grupy kapitałowej lub grupy VAT , str. 296
15. Uwagi końcowe , str. 296
Rozdział V
Nabycie sprawdzające , str. 301
1. Uwagi wstępne , str. 301
2. Istota nabycia sprawdzającego , str. 302
3. Nabycie sprawdzające a inne procedury kontrolne , str. 302
4. Zasady podejmowania czynności w ramach nabycia sprawdzającego , str. 304
4.1. Cel nabycia sprawdzającego , str. 304
4.2. Zakres podmiotowy nabycia sprawdzającego , str. 304
4.3. Miejsce dokonywania nabycia sprawdzającego , str. 305
4.4. Prawa i obowiązki sprawdzającego , str. 305
4.5. Prawa i obowiązki sprawdzanego , str. 306
4.6. Zasady postępowania z towarem lub usługą będącymi przedmiotem nabycia sprawdzającego , str. 307
5. Zakończenie procedury nabycia sprawdzającego , str. 309
5.1. Notatka służbowa z przeprowadzonych czynności nabycia sprawdzającego , str. 309
5.2. Protokół z przeprowadzonego nabycia sprawdzającego , str. 309
6. Ocena wykorzystywania instytucji nabycia sprawdzającego , str. 310
7. Uwagi końcowe , str. 311
Podsumowanie , str. 315
Bibliografia , str. 329