ebook Przez szklany próg Anita Brzozowska

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2022

Autorka podejmuje temat istotny w obliczu masowych migracji, mieszania się różnych grup kulturowych i etnicznych oraz transformacji Polski z kraju emigracji w kraj imigracji. Opisuje, w jakich okolicznościach powstają związki mieszane, jakie strategie adaptacyjne przyjmują migrantki i migranci z Ukrainy w aglomeracji warszawskiej, oraz przedstawia zależności między podejmowaną przez nich mobilnością przestrzenną a mobilnością społeczną i ekonomiczną. Prezentuje zagadnienia związane z funkcjonowaniem małżeństw mieszanych w Polsce w szerokim kontekście, włączając się w dyskusje o tolerancji, zmniejszaniu dystansów społeczno-kulturowych, etnicznych i rasowych oraz wyłanianiu się nowych zróżnicowań i tożsamości.

Książka jest skierowana do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych tematyką migracji międzynarodowych oraz socjologią rodziny. Zainteresuje także specjalistów zajmujących się mobilnością przestrzenną ludności i socjologicznymi aspektami rynku pracy oraz praktyków odpowiedzialnych za kształtowanie i realizację polityki migracyjnej.

*********

Across the Glass Threshold. Integration and Socio-Economic Mobility of Ukrainian Migrants Intermarrying with Polish Citizens

The author describes the circumstances surrounding intermarriages, the adaptive strategies devised by Ukrainian migrants in Warsaw metropolitan area and the interdependencies between their spatial and socio-economic mobility. She also presents the issues related to the functioning of mixed marriages in Poland in a broad context, joining in a discussion about tolerance, reducing socio-cultural, ethnic and racial distances as well as the emergence of new differences and identities.

*********

Dr Anita Brzozowska (ORCID 0000-0001-7176-5578) – absolwentka Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie ukończyła studia magisterskie i doktoranckie, oraz adiunktka w Ośrodku Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego, z którym jest związana od 2014 roku. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na migracjach zarobkowych, mobilności społeczno-ekonomicznej migrantów z Ukrainy, nierównościach, relacjach etnicznych oraz metodologii nauk społecznych. Badania nad małżeństwami mieszanymi prowadziła w Polsce oraz Wielkiej Brytanii. W Ośrodku Badań nad Migracjami UW uczestniczyła w licznych projektach interdyscyplinarnych finansowanych ze źródeł krajowych i międzynarodowych, wykorzystujących soczewki migracyjne do badania przemian współczesnych społeczeństw.

Spis treści ebooka Przez szklany próg

Wprowadzenie 9

1. Formy życia małżeńsko-rodzinnego w perspektywie nauk społecznych 21
1.1. Rodzina, małżeństwo, kohabitacja w dobie
przemian – podstawowe zagadnienia definicyjne 22
1.2. Małżeństwa mieszane – problemy definicyjne i
metodologiczne 33
1.3. Podsumowanie 46

2. Małżeństwa mieszane a integracja i struktura społeczna społeczeństwa przyjmującego 50
2.1. Integracja – rewizja pojęcia i podejść
badawczych 51
2.2. Integracja migrantów a małżeństwa mieszane 74
2.2.1. Teorie doboru małżeńskiego 76
2.2.2. Teorie integracji i asymilacji migrantów 85
2.2.3. Podsumowanie 95
2.3. Struktura społeczna i sprawstwo – rekonstrukcja
pojęć 96
2.4. Integracja a mobilność społeczno-ekonomiczna
migrantów w społeczeństwie przyjmującym 106
2.5. Podsumowanie 112

3. Spojrzenie na małżeństwa mieszane w Polsce 114
3.1. Małżeństwa mieszane w literaturze przedmiotu 115
3.2. Małżeństwa mieszane w ujęciu prawnym 123
3.3. Małżeństwa mieszane w świetle danych zastanych
GUS 136

4. Metodologia badań 160
4.1. Koncepcja badawcza 160
4.2. Metody i materiały 165
4.3. Próba badawcza 171

5. „Ja nie czuję, że jestem za granicą…”, czyli o integracji w wymiarze kulturowym i identyfikacyjnym 174
5.1. Wymiar kulturowy 176
5.1.1. Różni w podobieństwach, czyli kilka słów o
postrzeganej bliskości kulturowej 176
5.1.2. Język jako kluczowa kompetencja kulturowa
192
5.1.3. Berehynia na migracji – role genderowe a
różnice kulturowe 209
5.1.4. Podsumowanie 220
5.2. Wymiar identyfikacyjny 221
5.2.1. Oswajanie Polski i wyłanianie się poczucia
przynależności 221
5.2.2. Identyfikacja z celami instytucji
społeczeństwa przyjmującego 230
5.2.3. Podsumowanie 234

6. „Nikt na nas tutaj nie czekał…”, czyli o integracji w wymiarze interakcyjnym i strukturalnym 237
6.1. Wymiar interakcyjny 238
6.1.1. Relacje z członkami społeczeństwa
przyjmującego 238
6.1.2. Więzi wewnątrzgrupowe a więzi etniczne 251
6.1.3. Podsumowanie 261
6.2. Wymiar strukturalny 263
6.2.1. Status prawny 263
6.2.2. Rynek pracy i aktywność ekonomiczna 273
6.2.3. Podsumowanie 281

7. „Od zera wszystko zaczynać…”, czyli o subiektywnie odczuwanej mobilności migrantów zawierających małżeństwa
mieszane 283
7.1. Sukces, porażka i ich uwarunkowania w narracjach
migrantów 284
7.2. Awans, degradacja czy status quo? Samoocena
mobilności migrantów zawierających małżeństwa
mieszane 290
7.3. Podsumowanie 303

Zakończenie 305
Bibliografia 313
Spis tabel i rysunków 341
Aneks 343