ebook Rzeczpospolita domów VI. Domy wiedzy i sztuki

Wydawca: Uniwersytet Pomorski w Słupsku

Rok wydania: 2024

Księga o domach wiedzy i sztuki jest kolejnym tomem będącym pokłosiem interdyscyplinarnego dyskursu o domach Rzeczypospolitej w jej dawnych i obecnych granicach. Określenie Rzeczpospolita domów ma konotacje historyczne i społeczne, wiąże się ze „złotym wiekiem” polskiej kultury i szlacheckiego dziedzictwa. Z czasem sformułowanie to zyskało status mityczny, odnosi się bowiem do wartości uniwersalnych i symbolicznych. D o m – wyrastający z tradycji – zawsze stanowił przestrzeń kreowaną według zdefiniowanych wzorców, norm, konwencji, a jednocześnie pozostawał miejscem własnym, niepowtarzalnym, jedynym. Przez wieki był ważny w Rzeczypospolitej i taki ostał się po dzień dzisiejszy, w dalszym ciągu bowiem – chociaż w innym znaczeniu – nasza ojczyzna jest Rzeczpospolitą domów. Właśnie te domy lub ich brak – co w perspektywie wojny w Ukrainie nabiera dodatkowego, głębokiego sensu! – stanowią przedmiot troski i pragnień hic et nunc żyjących mieszkańców naszego kraju (Fragment Wstępu).

Spis treści ebooka Rzeczpospolita domów VI. Domy wiedzy i sztuki

Wstęp. 5

CZĘŚĆ I
W KRĘGU BADAŃ I ZAINTERESOWAŃ LUDZI KASZUB I POMORZA

Tadeusz Linkner, Młodopolski artysta w twórczej przestrzeni nie tylko Krakowa i Zakopanego. 17

Beata Zgodzińska, Galeria rzeźb przy pałacu w Poraju – pozainstytucjonalny dom sztuki. 30

Krystyna Krawiec-Złotkowska, Teatry zielone w sztuce i kulturze ogrodowej dawnej Polski i Europy w kontekście literatury staropolskiej. Glosa do tematu . 37

Zdzisław Machura, Słupskie życie kulturalne w okresie powojennym (w latach 1945-1960). Wspomnienia autora. 50

Aleksandra Ciecholewska, Teatr Rondo – dom wielu kultur, dziedzin sztuki i artystycznych dokonań. 55

CZĘŚĆ II
W KRĘGU BADAŃ HISTORYCZNOLITERACKICH I KULTUROWYCH

Maria Wichowa, Poesis artificiosa w panegiryku ku czci Akademii Widawskiej i jej fundatora Macieja Wężyka. 71

Danuta Künstler-Langner, Teatr oświecenia w cywilizacji miejskiej. Scena polska . 89
Irena Kadulska, Akademia – ośrodek kształcenia i kultury w Połocku u progu XIX stulecia . 102

Dominika Dźwinel, Domy cudów. Rzut oka na gabinety osobliwości w wiekach XVII i XVIII . 120

Alicja Żuchowska-Ziemlanka, Realizacja założeń edukacji obywatelsko-wojskowej w Szkole Rycerskiej na podstawie wspomnień Juliana Ursyna Niemcewicza i Seweryna Bukara. 130

Maria Jolanta Olszewska, Od Akademii Medyko-Chirurgicznej do Szkoły Głównej. Trudny czas dla szkolnictwa wyższego w Królestwie Polskim w latach 1857-1869. 142

Elżbieta Stoch, Teatr jako świątynia sztuki, nie zaś „igrzysko brukowego gminu”. Świat teatru i obrazy scen polskich w XIX wieku w świetle wspomnień Stanisława Krzesińskiego i innych źródeł z epoki. 168

Monika Pokorska-Iwaniuk, Walka o przetrwanie – dzieje Uniwersytetu Wileńskiego w okresie okupacji Litwy od 1944 roku we wspomnieniach, szkicach i esejach. 185

Kamil Dźwinel, Piosenkowe muzea. O projektach ekfrastycznych Jacka Kaczmarskiego i Marka Grechuty . 199

CZĘŚĆ III
W KRĘGU BADAŃ HISTORYCZNYCH, ARCHIWALNYCH I GEOGRAFICZNYCH

Franciszek Antoni Marek, Polski Dom Narodowy „Strzecha” w Raciborzu. 213

Kamila Kłudkiewicz, Miejsce i przestrzeń dla kolekcji malarstwa w domach XIX-wiecznej arystokracji wielkopolskiej. 226

Kamila Szymańska, Archiwum i biblioteka Jednoty Braci Czeskich w Lesznie – dom wiedzy i muzeum pamięci . 235

Małgorzata Gniazdowska, Portrety z zakrystii ewangelickiego kościoła imienia Krzyża św. w Lesznie. 246

Tomasz Figlus, Dawne kolegia jezuickie i pijarskie oraz ich ślady w krajobrazie kulturowym współczesnego województwa łódzkiego. 252

Joanna Szczepankiewicz-Battek, Dzieje jednego wrocławskiego budynku – od klasztoru augustianek kanoniczek do ewangelikalnej Wyższej Szkoły Teologicznej. 275

Sebastian Wróblewski, Budynki mieszkalne przy wilhelmińskich zespołach penitencjarnych. 288

Andrzej Rykała, Instytucja gromadząca wiedzę o najtragiczniejszym okresie w dziejach własnego narodu – Centralna Żydowska Komisja Historyczna. Pisane z perspektywy historyczno-geograficznej. 298

Marek Sobczyński, Infrastruktura polskiej geografii akademickiej – baza materialna ośrodków i jej zmiany historyczne . 316

Bibliografia. 387

Indeks osób. 425

Fotografie. 453