ebook Rzeczy i fakty Bogusław Wolniewicz

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2019

Myśl Ludwiga Wittgensteina, jednego z najbardziej wpływowych filozofów XX wieku, odcisnęła się niezaprzeczalnie także na dyscyplinach odległych od akademickiej filozofii. Rzeczy i fakty, wydane po raz pierwszy w 1968 roku, są czymś więcej niż wprowadzeniem do „wczesnego” Wittgensteina. Bogusław Wolniewicz realizuje tutaj autorską, wysoce oryginalną interpretację myśli austriackiego filozofa, umiejscawiając go w jednym szeregu z Platonem, Arystotelesem czy Leibnizem jako twórcę wielkiego systemu metafizycznego.
Napisana z dużym koncepcyjnym rozmachem, erudycją i przenikliwością analizy, książka wskazuje nieoczywiste pokrewieństwa między twórczością Wittgensteina a innych wielkich myślicieli, rozjaśnia liczne nieporozumienia narosłe wokół interpretacji jego filozofii, a przede wszystkim dowodzi, że słynny Tractatus logico-philosophicus nie jest dziełem tak hermetycznym, jak się wydaje. Rzeczy i fakty zafascynują nie tylko filozofów i logików, lecz także wszelkiej proweniencji badaczy Wittgensteina i jego dalekosiężnego oddziaływania na kulturę.
"Pomimo upływu ponad pięćdziesięciu lat od pierwszego wydania Rzeczy i fakty nie straciły swojej naukowej świeżości. Przedstawione w tej książce myśli wciąż inspirują? zarówno filozofów, jak i logików. Zaprezentowany w niej sposób odczytania Traktatu wsiąkł w nasza? kulturę filozoficzna?. Stał się tez˙ odskocznia? do zbudowania przez Wolniewicza własnego systemu ontologicznego, wyłożonego w Ontologii sytuacji (1985). Wszystko to sprawia, że Rzeczy i fakty można zaliczyć do zbioru najważniejszych książek w polskiej filozofii drugiej połowy dwudziestego wieku."
Z przedmowy Bogdana Dziobkowskiego

Spis treści ebooka Rzeczy i fakty

O Rzeczach i faktach Bogusława Wolniewicza (Bogdan Dziobkowski) 7
1. Geneza 8
2. Interpretacje 9
3. Wyrafinowana metafizyka 12
4. Ontologia faktów a ontologia rzeczy 16
5. Aporia 21
6. Korzenie 23
7. Późna myśl Wittgensteina 27
8. Kontynuacja 29
Bibliografia 30
RZECZY I FAKTY 33
I. Wittgenstein i jego «Traktat» 35
1. Życie Wittgensteina i jego miejsce w filozofii współczesnej 35
2. Wittgenstein i neopozytywizm 43
3. Podstawowy problem «Traktatu» 48
4. Kompozycja «Traktatu» 52
5. Filozoficzne tło «Traktatu» 59
6. Rzut oka na nową filozofię Wittgensteina 63
7. Materializm dialektyczny wobec filozofii Wittgensteina 69
II. O pewnych nieporozumieniach wokół ontologii «Traktatu» 71
1. Podstawowe tezy ontologii «Traktatu» 71
2. O zarzucie niejasności 75
3. O dwu rodzajach kwestii interpretacyjnych 77
4. Dwa główne nieporozumienia dotyczące tez 1–1.11 81
5. Zdarzenia i fakty 83
6. Dodatkowe źródło zdarzeniowej interpretacji ontologii faktów 86
7. O konsekwencjach tezy 1.1 88
III. Rzeczy i fakty 94
1. Model ontologii faktów 94
2. Ontologia faktów i reizm 99
3. O pewnej różnicy między reizmem i ontologią faktów 104
IV. Niektóre pojęcia semantyki Wittgensteina 117
1. Założenia podstawowe 117
2. Korelacje główne między językiem i światem 120
3. Zdania elementarne, atomowe i sprawozdawcze 125
4. O nazwach i przedmiotach w rozumieniu Wittgensteina 134
V. Fakty i stany rzeczy 146
1. Fakt, przedmiot i stan rzeczy 146
2. Fakt i asercja 155
3. Termin «fakt» jako nominalny równoważnik tezy 159
4. Ontologia faktów i idiogeniczna teoria sądu 169
5. Sens i możliwość 173
VI. Ontologia faktów i ontologia substancji 178
1. Paralelizm ontologii Arystotelesa i Wittgensteina 178
2. Substancje pierwotne i fakty atomowe 179
3. «Pierwsze tworzywo» Arystotelesa i «przedmioty» Wittgensteina 181
4. Forma i konfiguracja 184
5. Porównanie z tomistyczną wersją arystotelizmu 187
VII. O atomizmie logicznym 190
1. Cztery wersje tezy atomizmu logicznego 190
2. Zasada atomizmu w «Traktacie» 195
3. Postulat niezależności stanów rzeczy 198
4. Trzy pytania w związku z postulatem niezależności 202
5. Atomizm logiczny i monizm absolutny 204
6. Monizm absolutny i koherencyjne kryterium prawdy 209
7. O pewnej różnicy między atomizmem logicznym Russella i Wittgensteina 214
Dodatek (I) Platona «Teajtetos» 201 E do 202 D 222
Dodatek (II) Pojęcie abstrakcji u Hegla i w marksizmie 226
Bibliografia 231
(I) Pisma Wittgensteina opublikowane w latach 1921–1965 232
(II) Literatura o Wittgensteinie za lata 1914–1965 234