ebook Samotne macierzyństwo bezdomnych kobiet Analiza znaczeń nadawanych przez matki własnym doświadczeniom Anna Cierpka, Anna Wasiak

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2025

W książce podjęto próbę opisu potrzeb, przekonań, motywacji, obaw i dążeń bezdomnych kobiet samotnie opiekujących się dziećmi, aby lepiej rozumieć wybory, jakich dokonują one w obszarze własnego macierzyństwa, wychowywania dzieci, relacji partnerskich i rodzinnych, a także radzenia sobie z finansową sferą życia.

Czytelnik znajdzie tu omówienie wybranych zjawisk przybliżające do znalezienia odpowiedzi na takie ważne społecznie pytania, jak te, dlaczego pomoc udzielana matkom okazuje się nieskuteczna lub co skłania kobiety do posiadania potomstwa, mimo braku środków finansowych niezbędnych do jego utrzymania. Bogata analiza przeżyć uczestniczek badania stała się podstawą do wyszczególnienia czynników psychologicznych sprzyjających przewlekłemu utrzymywaniu się trudności finansowych i ich licznych konsekwencji oraz do stworzenia zaleceń praktycznych dotyczących pomocy tej grupie społecznej.

Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa (CC BY 4.0) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl).

******

The Single Motherhood of Homeless Women. The Analysis of the Meanings Given by Mothers to Their Own Experiences

The books attempts to describe the needs, beliefs, motivations, fears and aspirations of homeless women taking care of their children in order to understand better the choices they have to make in the area of their own motherhood, raising children, partnerships and family relationships, as well as dealing with the financial sphere of life.

A rich analysis of the experiences of the study participants became the basis for specifying psychological factors that contribute to the long-term persistence of financial difficulties and their numerous consequences, as well as for creating practical recommendations to help this particular social group.

The publication is licensed under the Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) (full license available at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.en).

Spis treści ebooka Samotne macierzyństwo bezdomnych kobiet

Wprowadzenie 9
1. Samotne matki żyjące w warunkach ubóstwa 13
1.1. Samotne macierzyństwo w Polsce 13
1.1.1. Geneza zjawiska samotnego macierzyństwa 14
1.1.2. Skala zjawiska samotnego macierzyństwa 15
1.1.3. Sytuacja rodzinna samotnych matek 16
1.1.4. Pomoc społeczna 23
1.2. Ubóstwo samotnych matek 27
1.2.1. Źródła ubóstwa rodzin monoparentalnych 28
1.2.2. Konsekwencje ubóstwa dla rodziny 31
1.2.3. Czynniki pośredniczące między ubóstwem a
jego konsekwencjami 32
1.2.4. Mechanizmy międzypokoleniowego utrzymywania
się ubóstwa 35
1.3. Samotne macierzyństwo osób ubogich – przegląd
badań 41
1.3.1. Eksploracja fenomenu w literaturze
anglojęzycznej 41
1.3.2. Eksploracja fenomenu w Polsce 57
1.4. Problematyka badań własnych 64
1.4.1. Uzasadnienie postawienia problemu
badawczego 64
1.4.2. Cel projektu badawczego 67
1.4.3. Pytania badawcze i przyjęte założenia 67

2. Metoda 69
2.1. Narzędzia badawcze 69
2.1.1. Metoda interpretacyjnej analizy
fenomenologicznej (IPA) 69
2.1.2. Kwestionariusz Skal Oceny Rodziny (SOR) 74
2.1.3. Ankieta socjodemograficzna 76
2.2. Dobór uczestniczek badania 76
2.3. Procedura badania 77
2.3.1. Badanie pilotażowe 77
2.3.2. Badanie właściwe 78

3. Wyniki 79
3.1. Uczestniczki badania 79
3.2. Wyniki analizy wywiadów 83
I. Doświadczanie siebie w relacji do osób i miejsc
84
I.1. Na wskroś samotne 85
I.1.1. Rodzina na niby 86
I.1.2. Ważni nieobecni 93
I.1.3. „Nie mam szczęścia w miłości” 96
I.1.4. Konflikty lojalności 103
I.2. Niedostatek przynależności 109
I.2.1. „Znieczulica niesamowita” 109
I.2.2. Będąc znikąd 115
II. Doświadczanie własnej sytuacji finansowej 121
II.1. Będąc nikim 122
II.1.1. Bez mocy 122
II.1.2. Bez wyboru 126
II.1.3. Bez prawa 130
II.2. Z dnia na dzień 134
II.2.1. Niejasne zasady gry 134
II.2.2. Matce się należy 140
II.2.3. Na wspólny rachunek 144
II.3. Stając się kimś 147
II.3.1. Wreszcie być u siebie 148
II.3.2. „Mieć sztab ludzi” 151
II.3.3. Liczyć na siebie 154
III. Doświadczanie istnienia własnych dzieci 158
III.1. Dzieci na niełasce dorosłych 159
III.1.1. Dzieci ubogich dorosłych 160
III.1.2. Dzieci zaniedbujących dorosłych 165
III.1.3. Dzieci krzywdzących dorosłych 169
III.2. Udane dzieci 175
III.2.1. „Strasznie wyjątkowy” 175
III.2.2. Wizytówka w świecie 178
III.2.3. Pomocnik rodzica 181
III.3. Dzieci nieznane 186
III.3.1. Na tymczasowym przechowaniu 187
III.3.2. Jednak nie moje dziecko 190
III.3.3. Trudno powiedzieć jakie dziecko 192
IV. Doświadczanie własnego macierzyństwa 196
IV.1. „Dziecku wszystko zawdzięczam” 197
IV.1.1. „Już nie będę sama” 197
IV.1.2. „Bez dzieci nie ma mnie” 202
IV.2. Macierzyństwo warunkowe 206
IV.2.1. Starania o macierzyństwo 207
IV.2.2. Macierzyństwo z wyboru 211
IV.3. Sprawdzian z macierzyństwa 217
IV.3.1. Kompetentne macierzyństwo 217
IV.3.2. Niedocenione macierzyństwo 223
IV.3.3. Macierzyństwo drugiej szansy 228

4. Dyskusja wyników 235
4.1. Charakterystyka uczestniczek badania 236
4.2. Dyskusja wyników analizy wywiadów 237
4.3. Ograniczenia przeprowadzonego badania 252
4.4. Wnioski 253
4.4.1. Czynniki uczestniczące w utrzymywaniu się
ubóstwa 253
4.4.2. Czynniki pośredniczące między ubóstwem a
jego konsekwencjami 257
4.4.3. Implikacje praktyczne 260

Bibliografia 265
Spis tabel 281
Spis rysunków 283
Indeks nazwisk 285