ebook Socjologia edukacji Piotr Mikiewicz

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2016

Kiedyś dziennikarz zapytał mnie: zajmuje się pan socjologią edukacji, czyli właściwie czym? Najprostsza odpowiedź jest taka, że związkiem edukacji i społeczeństwa. Ale co to w istocie znaczy?
Piotr Mikiewicz
Socjologia edukacji to pierwsze na gruncie polskim kompendium najważniejszych orientacji teoretycznych i badawczych, które kształtowały sposób postrzegania przez socjologów problemów generowanych przez istnienie i działanie systemów kształcenia.
Dla czytelnika zajmującego się już tematyką społecznych uwarunkowań edukacji będzie to swego rodzaju kompendium podsumowujące, dla osób dopiero wchodzących w to pole zainteresowań, będzie to dobry przewodnik po problematyce.

Spis treści ebooka Socjologia edukacji

Wprowadzenie 9
Socjologia edukacji, czyli socjologia czego? 9
Teorie socjologii edukacji – jak analizuje się edukację socjologicznie 14
Po co jest ta książka? 20
Dla kogo jest ta książka? 22
Jak zaprojektowana jest ta książka? 23

CZĘŚĆ I. Edukacja jako fenomen społeczny – czym jest szkoła dla ludzi i społeczeństw? 25
Czym jest edukacja dla tzw. zwykłego człowieka? 27
Ewolucja funkcji szkoły 34
Przyczyny powstania edukacji masowej 36
Co napędza ekspansję edukacji na świecie? 42
Specyfika współczesnej edukacji. Wielość form organizacji edukacji – czy jedna logika? 44
Primary, secondary, tertiary – struktury szkolnego systemu 46
Konwergencja form instytucjonalnych 49
Problemy współczesnej edukacji 51
Edukacja w płynnej nowoczesności 51
Edukacja jako bilet donikąd? 55
Uzawodowienie studiów wyższych 58
„Pułapka możliwości” albo kształcenie wyższe jako „bańka” 61
Edukacjonalizacja 63
Nierówności społeczne w edukacji 70
Podsumowanie części I 73
Ważniejsze pojęcia w części I 75
Polecane lektury 78

CZĘŚĆ II. Szkoła w służbie porządku społecznego – podejście strukturalno-funkcjonalne 79
Ogólny model myślenia 81
Po co jest szkoła? – socjalizacja i zapewnienie wspólnoty 86
Po co jest szkoła? – selekcja i alokacja 91
Ruchliwość społeczna 93
Trochę klasyki: warstwy, membrany, kanały i sita – koncepcja ruchliwości społecznej
Pitirima Sorokina 94
Edukacja jako narzędzie ruchliwości społecznej 97
Selekcje szkolne – grupowanie uczniów i kształtowanie odrębnych ścieżek edukacyjnych 105
Różne sposoby organizacji alokacji – ruchliwość konkursowa i ruchliwość sponsorowana. 109
Alokacyjna rola edukacji jako instytucji 115
Klasyczne problemy funkcjonalne 119
Zajmowanie statusu – od czego zależy osiągnięta przez nas pozycja społeczna 119
Biologiczne podstawy nierówności edukacyjnych i społecznych – IQ-izm 122
Powiązanie edukacji i rynku pracy – koncepcja „kolejki” 126
Znaczenie struktur edukacyjnych w przechodzeniu na rynek pracy 129
Nieoczekiwane skutki dobrych chęci – „efekt odwrócenia” oraz „efekt stratyfikacyjny pierwszego i drugiego rzędu” 130
„Maksymalnie Utrzymana Nierówność” i „Efektywnie Utrzymana Nierówność” 133
Podsumowanie części II 136
Ważniejsze pojęcia w części II 137
Polecane lektury 141

CZĘŚĆ III. Szkoła jako opresja i narzędzie dominacji – podejście konfliktowe 143
Ogólny model myślenia 145
Nierówności społeczne w edukacji – teorie reprodukcji 148
Reprodukcja stosunków ekonomicznych – koncepcja Samuela Bowlesa i Herberta Gintisa 150
Reprodukcja kulturowa – teoria Pierre’a Bourdieu 155
Pole, habitus i kapitał 156
Edukacja z perspektywy teorii Pierre’a Bourdieu – kultura prawomocna i przemoc symboliczna 165
Klasy społeczne, kody językowe i kody szkolne – koncepcja Basila Bernsteina 171
„Kod rozwinięty” i „kod ograniczony” 172
Organizacja wiedzy szkolnej – kody szkolne 178
Kod uprzywilejowany i uprzywilejowujący 182
Ekspansja edukacyjna a poziom nierówności społecznych w edukacji i przez edukację 185
Kredencjalizm 186
Zamykanie społeczne i klasowo uwarunkowane style wychowawcze 189
Podsumowanie części III 195
Ważniejsze pojęcia w części III 196
Polecane lektury 200

CZĘŚĆ IV. Szkoła jako miejsce spotkań i działań ludzi 201
Ogólny model myślenia 203
Szkoła z perspektywy interpretatywnej 212
Być w szkole – program jawny i ukryty 218
Kluczowe postaci szkolnej sceny: nauczyciele 228
„Efekt Pigmaliona” i „efekt Golema” 232
Naznaczanie społeczne, czyli teoria etykietowania 236
Struktury latentne w szkole – rytuały szkolne i antystruktura oporu 239
Czy można analizować szkołę w skali mikro bez odwołań do makro? – nowa socjologia edukacji 242
Socjologia wiedzy szkolnej 246
Ukryty program raz jeszcze 247
Wiedza szkolna – socjologia curriculum 248
Dobry i zły uczeń – przekaz wiedzy i kreowanie oczekiwań 255
Uczniowie: podmioty w procesie nabywania tożsamości – opór i konformizm 258
Podsumowanie części IV 263
Ważniejsze pojęcia w części IV 264
Polecane lektury 268

CZĘŚĆ V. Szkoła i jej otoczenie 271
Ogólny model myślenia 274
Kapitał społeczny – środowisko społeczne jako zasób 281
Cechy strukturalne społeczności jako uwarunkowanie działania jednostek – koncepcja kapitału społecznego według Jamesa S. Colemana 281
Zaangażowanie obywatelskie jako warunek efektywności instytucji – koncepcja kapitału społecznego Roberta D. Putnama 286
Lokalność i edukacja – czyli szkoła w środowisku 291
Środowisko wychowawcze 292
Kapitał społeczny i edukacja w środowisku lokalnym 298
Holistyczny model uwarunkowań szkoły w środowisku miejskim 306
Podsumowanie części V 307
Ważniejsze pojęcia w części V 308
Polecane lektury 310

Zakończenie 311

Bibliografia 321

Indeks osób 335

Indeks pojęć 339