ebook Socjologia narodu i konfliktów etnicznych Małgorzata Budyta-Budzyńska

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2010

Systematyczny wykład na temat podstawowych zagadnień i kategorii stosowanych do opisu problematyki narodowościowej, ilustrowany wieloma przykładami, zarówno historycznymi, jak i współczesnymi. Łącząc socjologiczne podejście do tematyki etnicznej z perspektywą politologiczną, autorka w przejrzysty sposób porządkuje kluczowe pojęcia i teorie dotyczące takich kategorii, jak naród, tożsamość narodowa, stereotyp narodowy. Omawia również problem mniejszości narodowych i etnicznych, złożone zagadnienie nacjonalizmu i konfliktów etnicznych, analizując przyczyny „wybuchu etniczności” w Europie Środkowej i Wschodniej w momencie, gdy przyszłość państwa narodowego staje pod znakiem zapytania.

Podręcznik adresowany jest do studentów socjologii, politologii, antropologii oraz stosunków międzynarodowych.

Spis treści ebooka Socjologia narodu i konfliktów etnicznych

Wstęp 9
Rozdział 1. Co to jest naród? 17
Cztery krótkie uwagi metodologiczne 20
Powstanie narodów 23
Prymordialiści i historycyści 23
Naturaliści i konstruktywiści 28
Status ontologiczny narodów 28
Naród – próba opisu typu idealnego 30
Demos, ethnos i naród kulturowy 44
Podsumowanie 54
Słowniczek terminów 56
Rozdział 2. Proces narodowotwórczy 59
Inkorporacja geograficzna i społeczna na Zachodzie, mobilizacja ludowa na Wschodzie 60
Główne czynniki narodowotwórcze 70
Państwo oraz związana z nim historia i tradycja 70
Zorganizowana religia 71
Mit wspólnego pochodzenia 74
Język 76
Wojna 83
Traumatyczne doświadczenia 84
Instytucjonalizacja grupy 84
Podsumowanie 87
Rozdział 3. Tożsamość i tradycja narodowa 89
Tożsamość indywidualna, społeczna i narodowa jednostki 91
Tożsamości grupowe 95
Tożsamość jednostkowa w kontekście tożsamości grupowej 99
Tożsamość narodowa a świadomość narodowa i identyfikacja narodowa 100
Tożsamość narodowa a tożsamość obywatelska 102
Tradycja narodowa – ciągłość i zmiana, pamięć i zapomnienie 103
Ciągłość i zmiana 103
Pamięć i zapomnienie 105
Podsumowanie 107
Słowniczek terminów 108
Rozdział 4. Stereotypy i uprzedzenia narodowe 111
Stereotypy – mechanizm porządkowania rzeczywistości społecznej 113
Społeczny charakter stereotypów 114
Rodzaje stereotypów 115
Cechy stereotypów 117
Funkcje stereotypów 123
Jak zmieniać stereotypy? 127
Metody badania stereotypów 131
Stereotypy jawne i ukryte 135
Uprzedzenia i dyskryminacja 136
Podsumowanie 137
Rozdział 5. Mniejszości narodowe – definicja i typologie 139
Problemy definicyjne 141
Prawnicza definicja mniejszości narodowych Francesco Capotortiego 146
Typologia mniejszości narodowych 151
Podsumowanie 157
Słowniczek terminów 158
Rozdział 6. Ochrona mniejszości narodowych 161
Prawo międzynarodowe dotyczące mniejszości w okresie międzywojennym 164
Międzynarodowa ochrona praw mniejszości narodowych po 1945 roku 167
Polityka wewnętrzna państw wobec mniejszości narodowych 174
Polskie ustawodawstwo dotyczące mniejszości narodowych 178
Podsumowanie 185
Rozdział 7. Nacjonalizm 187
Ewolucja nacjonalizmu zachodnioeuropejskiego 191
Rodzaje nacjonalizmów 193
Nacjonalizm jako ideologia 199
Funkcje nacjonalizmu 209
Nacjonalizm jako ideologia modernizacyjna – nacjonalizm gospodarczy 211
Podsumowanie 215
Słowniczek terminów 218
Rozdział 8. Konflikty etniczne – próba typologii 221
Źródła zewnętrznych konfliktów etnicznych 223
Źródła wewnętrznych konfliktów etnicznych 226
Konflikt etniczny w obronie tożsamości narodowej 226
Konflikt etniczny związany z poszanowaniem symboli narodowych 229
Konflikt etniczny związany z procesem narodowotwórczym 232
Konflikt etniczny jako rezultat zmiany systemowej 233
Konflikt etniczny jako instrument w polityce rządzących 236
Konflikt etniczny jako wynik historycznych resentymentów lub skutek fałszywej świadomości 237
Konflikt etniczny jako wyraz interesów pozaetnicznych lub rodzaj taktyki politycznej 241
Potencjalny konflikt etniczny 242
Podsumowanie 243
Rozdział 9. Nacjonalizm w Europie Środkowej i Wschodniej pod koniec XX wieku 245
Nacjonalizm jako odpowiedź na wyzwanie rozwojowe – horyzont długiego trwania 247
Nacjonalizm jako instrument selektywnej inkorporacji do systemu światowego 249
Nacjonalizm jako rezultat odmiennego rozwoju politycznego i społecznego – horyzont nation building process 254
Odmienna społeczna rola historii 255
Specyfika „topografii narodowości” Europy Środkowej i Wschodniej 256
Nacjonalizm jako rezultat komunizmu i ideologia zastępcza wobec niego – horyzont formacji postkomunistycznej 259
Komunistyczny nacjonalizm 260
Nacjonalizm jako sposób wychodzenia z komunizmu 264
Nacjonalizm jako rezultat komunizmu 267
Nacjonalizm jako ideologia zastępcza wobec komunizmu 272
Podsumowanie 276
Rozdział 10. Państwo narodowe w dobie globalizacji 277
Specyfika europejskiego państwa narodowego 281
Czy koniec państwa narodowego? 284
Zmieniający się kształt i rola państwa narodowego – państwo sieciowe 286
Globalizacja versus lokalizacja, partykularyzm i fragmentaryzacja 289
Podsumowanie 291
Zakończenie 293
Bibliografia 299
Indeks nazwisk 311
Spis tabel 315
Spis rysunków 317