ebook Stan i uwarunkowania autoedukacji studentów Violetta Rodek

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2014

Prezentowane w pracy badania stanowiły próbę holistycznego ujęcia autoedukacji studentów studiów pedagogicznych i niepedagogicznych. Przyjęto przy tym szerokie rozumienie autoedukacji jako autonomicznego procesu, w którym jednostka jest aktywnym podmiotem kierującym własnym rozwojem, zgodnie z uznawanymi przez siebie wartościami. W badaniach wykorzystano perspektywę triangulacyjną, która polegała na zastosowaniu odmiennych podejść metodologicznych na poszczególnych etapach przeprowadzonych badań. W etapie pierwszym – ilościowym – zmierzano do określenia stopnia aktywności autoedukacyjnej studentów z uwzględnieniem uwarunkowań związanych z płcią, kierunkiem, rodzajem, rokiem studiów i samooceną. W wyniku badań ilościowych wyłoniono dwie grupy problemowe: studentów o najwyższym i najniższym stopniu aktywności autoedukacyjnej. Kolejny – jakościowy etap badań, oparty na biografii podmiotowej – polegał na ukazaniu indywidualnych, osobistych doświadczeń i przeżyć osób badanych w zakresie autoedukacji, co umożliwiło odkrycie osobowych uwarunkowań tego procesu, sformułowanie określonych prawidłowości oraz uogólnień dotyczących podjętej problematyki.

Publikacja jest adresowana do wszystkich osób zainteresowanych samodzielną pracą nad własnym rozwojem, zawarte w niej treści mogą stanowić podstawę do autorefleksji i inspirować do podejmowania własnego wysiłku autoedukacyjnego, niezbędnego dla ukształtowania tożsamej i autonomicznej osobowości oraz rozwoju zdolności twórczych. Wskazania praktyczne, dotyczące przebiegu autoedukacji, jej dynamizacji, optymalnych warunków dla zaistnienia i efektywności tego procesu mogą mieć szczególne znaczenie dla osób studiujących oraz nauczycieli akademickich, którzy zechcą podjąć trud wspomagania studentów w ich aktywności autoedukacyjnej.

Spis treści ebooka Stan i uwarunkowania autoedukacji studentów

Spis treści

Wstęp / 9

R o z d z i a ł I
Problematyka autoedukacji w świetle krytycznej analizy literatury przedmiotu i niektórych badań naukowych / 17
1.1. Autoedukacja — przybliżenie pojęcia / 17
1.1.1. Wąskie i szerokie ujęcie autoedukacji. Konfrontacja stanowisk socjologicznych, psychologicznych i pedagogicznych / 17
1.1.2. Pojęcie i koncepcje samokształcenia kierowanego, czyli spór o samodzielność / 32
1.1.3. Mentoring, tutoring i coaching jako swoisty przykład kierowanej pracy nad własnym rozwojem / 35
1.2. Próba uściślenia pojęcia: autoedukacja / 45
1.3. W poszukiwaniu teoretycznych podstaw autoedukacji / 49
1.4. Podstawowe komponenty autoedukacji / 62
1.5. Problematyka uwarunkowań autoedukacji — spojrzenie wieloaspektowe / 77
1.5.1. Uwarunkowania osobowościowe autoedukacji / 77
1.5.1.1. Współzależność podmiotowości jednostki i autoedukacji / 81
1.5.1.2. Samowiedza i samoocena jednostki a autoedukacja / 95
1.5.2. Uwarunkowania pedagogiczne i ich znaczenie dla autoedukacji / 100
1.5.3. Uwarunkowania środowiskowe, społeczne i kulturowe autoedukacji / 109
1.6. Właściwości psychospołeczne studentów. Zarys charakterystyki / 119
1.7. Problematyka autoedukacji. Przegląd badań / 124

R o z d z i a ł II
Metodologia badań własnych / 143
2.1. Przedmiot i typ badań własnych / 143
2.2. Cele i problemy badawcze / 147
2.3. Zmienne i wskaźniki / 150
2.4. Metody, techniki, narzędzia badawcze / 154
2.5. Dobór i charakterystyka grupy badawczej / 175

R o z d z i a ł III
Stan i uwarunkowania autoedukacji studentów. Prezentacja wyników badań własnych (etap ilościowy) / 181
3.1. Aktywność autoedukacyjna studentów / 181
3.1.1. Stopień aktywności autoedukacyjnej studentów w sferze poznawczej / 183
3.1.2. Stopień aktywności autoedukacyjnej respondentów w sferze instrumentalnej / 187
3.1.3. Stopień aktywności autoedukacyjnej osób badanych w sferze biologicznej / 190
3.1.4. Stopień aktywności autoedukacyjnej uczestników badań w sferze społecznej / 194
3.1.5. Stopień aktywności autoedukacyjnej studentów w sferze duchowej / 197
3.1.6. Ogólny stopień aktywności autoedukacyjnej studentów / 201
3.2. Sposoby realizacji celów autoedukacyjnych / 206
3.3. Czynniki wspomagające i utrudniające aktywność autoedukacyjną w percepcji respondentów / 215
3.4. Stopień aktywności autoedukacyjnej studentów a ich płeć / 231
3.5. Uwarunkowania aktywności autoedukacyjnej respondentów związane z kierunkiem studiów / 233
3.6. Uwarunkowania aktywności autoedukacyjnej studentów związane z rodzajem studiów / 234
3.7. Aktywność autoedukacyjna osób badanych a rok studiów / 236
3.8. Korelacja pomiędzy stopniem aktywności autoedukacyjnej studentów, a poziomem ich samooceny / 241
3.8.1. Zależność pomiędzy stopniem aktywności autoedukacyjnej respondentów, a ich samooceną w sferze intelektu / 242
3.8.2. Zależność pomiędzy stopniem aktywności autoedukacyjnej osób badanych, a poziomem ich samooceny w zakresie pozostałych cech (wygląd zewnętrzny, funkcjonowanie społeczne itd.) / 245
3.8.3. Zależność pomiędzy stopniem aktywności autoedukacyjnej studentów, a ich samooceną globalną / 248
3.9. Podsumowanie pierwszego — ilościowego — etapu badań / 251

R o z d z i a ł IV
Autoedukacja w narracjach autobiograficznych badanych studentów / 255
4.1. Pierwsze próby pracy nad własnym rozwojem i ich znaczenie dla procesu autoedukacji w świetle narracji uczestników badań / 258
4.2. Aktualne działania podejmowane przez studentów w ramach autoedukacji / 272
4.3. Uwarunkowania autoedukacji w narracjach studentów o różnym stopniu aktywności autoedukacyjnej / 290
4.4. Aktywność autoedukacyjna uczestników badań w aspekcie atrybutów osobowych człowieka. Pytanie o cel i sens podejmowania pracy nad własnym rozwojem / 314
4.5. Aktywność autoedukacyjna studentów w aspekcie oceny własnej skuteczności działań i szans powodzenia pracy nad swym rozwojem / 323
4.6. Plany autoedukacyjne w narracjach badanych studentów — perspektywa przyszłości / 331
4.7. Podsumowanie drugiego — jakościowego — etapu badań / 334

Zakończenie / 341

Bibliografia / 347

Aneksy / 361
Aneks 1. Skala Aktywności Autoedukacyjnej (SAA) / 361
Aneks 2. Normy stenowe dla poszczególnych podskal oraz dla całej SAA / 364
Aneks 3. Wzór kwestionariusza ankiety / 366
Aneks 4. Przykładowe narracje autobiograficzne osób badanych, zakwalifikowanych do różnych grup problemowych (wysoki i niski stopień aktywności autoedukacyjnej) / 367

Wykaz tabel / 374
Wykaz wykresów / 375